Teduglutyd, Teduglutidum - Zastosowanie, działanie, opis

Teduglutyd jest wskazany w leczeniu dorosłych pacjentów z zespołem krótkiego jelita.

Zalecana dawka dla dorosłych wynosi 0,05 mg/kg masy ciała dobowo (u niektórych grup pacjentów nalezy zmniejszyć dawkę w oparciu o odpowiedź terapeutyczną). U osób z umiarkowaną, ciężką bądź schyłkową niewydolnością nerek dawka dobowa wynosi 0,025 mg/kg masy ciała. Teduglutyd podaje się w formie wstrzyknięcia podskórnego w brzuch, a jeśli nie ma takiej możliwości - w udo.

Teduglutyd jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na ten lek bądź na śladową obecność tetracyklin, a także u pacjentów z wykrytym lub zdiagnozowanym nowotworem oraz u pacjentów z nowotworami przewodu pokarmowego (m.in. nowotworami wątroby  dróg żółciowych) w wywiadzie w trakcie ostatnich pięciu lat. Teduglutydu nie należy stosować u pacjentów poniżej 18 roku życia ze wględu na znaczne ryzyko przewodnienia.

Rozpoczynając terapię teduglutydem należy wykonać kolonoskopię i usunąć ewentualne obecne polipy przewodu pokarmowego (zaleca się wykonywanie kolejnych kolonoskopii przynajmniej raz na pięć lat). Należy zachować ostrożność, jeśli podczas terapii dojdzie do wykrycia nowotworu przewodu pokarmowego, wątroby lub dróg żółciowych - w takim wypadku powinno się przerwać leczenie i usunąć zmiany nowotworowe. Podczas badań klinicznych zgłaszano przypadki chorób trzustki, dróg żółciowych, zwiększenie stężenia amylaz i lipaz we krwi a także niedrożność jelit - decyzję o zaprzestaniu bądź kontynuowaniu terapii podejmie lekarz prowadzący. Chorzy z zespołem krótkiego jelita powinni znajdować sie pod stałą opieką specjalisty, który będzie kontrolował w sposób podmiotowy i przedmiotowy funkcje jelita krótkiego, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych oraz trzustki, a także, jeśli jest to wskazane, przeprowadzi dodatkowe badania laboratoryjne i obrazowe. Teduglutyd nasila wchłanianie płynów w jelitach, szczególną ostrożność powinny więc zachować osoby z chorobami układu krążenia, u których może dojść do przewodnienia, objawiajacego się między innymi nagłym wzrostem masy ciała, obrzękami kostek lub dusznościami (lekarz zadecyduje o kontynuacji bądź zaprzestaniu leczenia). Ponieważ teduglutyd nasila wchłanianie jelitowe, szczególną ostrożność powinni zachować pacjenci przyjmujący leki doustne wymagające ustalenia dawki lub leki z wąskim indeksem terapeutycznym. Zalecane jest zachowanie ostrożności, jeśli u pacjenta występują jednocześnie ciężke, klinicznie niestabilne choroby (m.in. układu krążenia, układu oddechowego, nerek, wątroby, ośrodkowego układu nerwowego, zakażenia, schorzenia endokrynologiczne) lub nowotwory w wywiadzie w ciągu ostatnich 5 lat. Ze względu na ryzyko odwodnienia, zakończenie terapii teduglutydem musi następować z zachowaniem ostrożności.

Teduglutyd posiada niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Z uwagi na zgłaszane przypadki omdlenia po podaniu tego leku, należy jednak zachować ostrożność.

Ze względu na działanie teduglutydu na absorpcję z jelit, istnieje możliwość nasilonego wchłaniania produktów leczniczych przyjmowanych przez pacjenta podczas terapii.

Nie istnieją wiarygodne dane dotyczące stosowania teduglutydu u ciężarnych, dlatego też należy zachować ostrożność i unikać podawania tej substancji kobietom w ciąży.

Nie istnieją wiarygodne dane na temat przenikania teduglutydu do mleka kobiecego, dlatego też nie zaleca się podawania tej substancji leczniczej w okresie karmienia piersią.

Po podaniu teduglutydu we wstrzyknięciu bardzo często pojawiają się: obrzęk obwodowy, reakcja w miejscu wstrzyknięcia, infekcje układu oddechoweogo, bóle głowy, ból brzucha, wzdęcia, wymioty, nudności, a u osób ze stomią powikłania żołądkowo-jelitowe. Często zgłaszane są: zapalenie trzustki, niedrożność jelit, cholestaza, zapalenie pęcherzyka żółciowego, kolka nerkowa, bolesność kąta żebrowo-kręgowego, bóle stawów, alergiczne zapalenie skóry, ból klatki piersiowej, nocne poty, niepokój, zaburzenia snu, parestezje, uderzenia gorąca, duszność, kaszel, zmniejszony apetyt, grypa, zastoinowa niewydolność serca, zwiększona ilość białka C-reaktywnego. Niezbyt często wśród pacjentów zdarzają się omdlenia.

Podczas regularnego podawania zwiększonych dawek teduglutydu podczas badań klinicznych nie zaobserwowano objawów przedawkowania.

Teduglutyd jest analogiem GLP-2, czyli glukagonopodobnego peptydu 2 - naturalnego ludzkiego peptydu, wytwarzanego przez komórki jelita, który wzmaga przepływ krwi w obrębie jelit i żyły wrotnej, zwiększa wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz nasila motorykę jelit. Teduglutyd, działając analogicznie, stymuluje naprawę i wzrost jelit, zwiększa wysokość kosmków jelitowych oraz krypt nabłonka wyściełającego jelita. W efekcie, zastosowanie tego leku u osób z zespołem krótkiego jelita prowadzi m.in. do zwiększania żołądkowo-jelitowego wchłaniania płynów, zwiększania wchłaniania makroskładników odżywczych i elektrolitów, a także do poprawienia zdolności adaptacyjnych nabłonka jelitowego.

Teduglutyd po podaniu podskórnym wchłania się szybko, osiągając maksymalne stężenie osoczowe w ciągu 3–5 godzin, a jego biodostępność wynosi 88%. Lek nie kumuluje się w organizmie nawet po wielokrotnym podaniu.

Objętość dystrybucji u pacjentów leczonych teduglutydem wynosi 26 litrów.

Nie prześledzono metabolizmu teduglutydu, jednak ze względu na jego budowe peptydową można stwierdzić, że ulega on rozkładowi typowemu dla peptydów. W metabolizmie nie uczestniczy cytochrom CYP450.

Substancja ta wydala się przez nerki z moczem, nie ulega kumulacji w organizmie. Końcowy okres półtrwania wynosi około 2 h.