Acenokumarol, Acenocoumarolum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o acenokumarolu

Rok wprowadzenia na rynek
1954
Substancje aktywne
acenokumarol
Działanie acenokumarolu
przeciwzakrzepowe (antykoagulacyjne)
Postacie acenokumarolu
tabletki
Układy narządowe
układ krwiotwórczy i krew, układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
Specjalności medyczne
Hematologia, Kardiologia
Rys historyczny acenokumarolu

Historia doustnych leków przeciwzakrzepowych sięga lat dwudziestych XX wieku. Był to okres, kiedy w Północnej Dakocie i Albercie nowa choroba krwotoczna zaatakowała bydło. Dzięki badaczom pracującym w grupie Karla Paula Linka udało się odkryć czynnik wywołujący tę chorobę - dikumarol. Od 1954r. pochodna dikumarolu - acenokumarol jest wykorzystywana w medycynie jako lek przeciwzakrzepowy.

Wzór sumaryczny acenokumarolu

C19H15NO6

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające acenokumarol

Wskazania do stosowania acenokumarolu

Acenokumarol to lek przeciwzakrzepowy z grupy antagonistów witaminy K, który zapobiega tworzeniu się skrzepów w naczyniach krwionośnych. Jest wykorzystywany w profilaktyce i leczeniu powikłań zakrzepowo-zatorowych. Dotyczy to zakrzepicy żył głębokich, zatorowości płucnej, leczenia zatorów tętniczych, zapobieganiu udarom niedokrwiennym wśród pacjentów ze stwierdzonym migotaniem przedsionków oraz zapobieganiu powikłaniom po wszczepieniu zastawki serca. Leczenie przeciwzakrzepowe wprowadza się również w grupie pacjentów ze skrzeplinami wewnątrzsercowymi i wadami zastawkowymi.

Dawkowanie acenokumarolu

Stosując acenokumarol jest konieczne, aby pacjent regularnie dokonywał pomiaru czasu protrombinowego (parametru wskazującego na prawidłowość funkcjonowania zewnątrzpochodnego układu krzepnięcia), który wyraża się w postaci międzynarodowego, znormalizowanego współczynnika INR (international normalized ratio) . Parametr ten jest podstawą do ustalenia indywidualnego dawkowania ze względu na występujące wśród pacjentów różnice w wartości tego czynnika i zmiany jakim może ulegać w trakcie leczenia. Norma wskaźnika INR mieści się w zakresie 0,8-1,2. Na ustalenie dawkowania wpływ mogą mieć współistniejące choroby wątroby, choroba niedokrwienna serca, wiek podeszły, czy niedożywienie. Wymienione czynniki mogą prowadzić do konieczności zmniejszenia dawki leku u pacjenta. Lek należy przyjmować o stałej porze dnia. Pominiętą dawkę leku należy przyjąć tego samego dnia, najszybciej jak to możliwe. Jeżeli została pominięta dawka z poprzedniego dnia to nie należy jej przyjmować, aby nie podwoić dawki leku w danym dniu.

Przeciwskazania do stosowania acenokumarolu

Stosowanie acenokumarolu jest przeciwwskazane u kobiet w ciąży, u pacjentów w okresie okołooperacyjnym, w przypadku osób ze zdiagnozowaną skazą krwotoczną, chorobą wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy, zapaleniem wsierdzia/osierdzia, ciężkim nadciśnieniem tętniczym, ciężką niewydolnością wątroby lub nerek. Należy rozważyć incydenty, do których może dojść na skutek stosowania leku u pacjentów osamotnionych (pacjenci starsi bez stałej opieki, osoby z zaburzeniami psychicznymi, osoby z chorobą alkoholową). Obecność laktozy w preparatach zawierających acenokumarol stanowi przeciwwskazanie do stosowania leku wśród osób z dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem enzymu laktazy, a także z zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania acenokumarolu

Podczas leczenia acenokumarolem unikać wstrzyknięć domięśniowych, które mogą prowadzić do powstawania rozległych krwiaków.
W trakcie stosowania acenokumarolu należy unikać nadmiernego spożywania produktów bogatych w witaminę K1 (szpinak, brokuły, sałata, kapusta, rukola, awokado, szparagi itd.) i utrzymywać ich spożycie na stałym poziomie.
Zakażenia i stany zapalne są ważnymi czynnikami, które w znaczący sposób mogą wpłynąć na leczenie acenokumarolem.
W przypadku dzieci badania świadczące o bezpieczeństwie stosowania leku są ograniczone. Z tego względu jest konieczne zachowanie szczególnej ostrożności u dzieci i częste przeprowadzanie oznaczeń czasu protrombinowego.
Szczególną ostrożność należy zachować stosując lek u osób z chorobą nowotworową, z nadczynnością tarczycy oraz z zaburzeniami czynności wątroby i nerek.
Pacjenci powinni być wyposażeni w kartę z informacją o przewlekłym stosowaniu leków przeciwzakrzepowych. Jest to istotna informacja np. podczas wystąpienia urazów.

Przeciwwskazania acenokumarolu do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Acenokumarolu nie należy łączyć z suplementami diety i produktami leczniczymi zawierającymi witaminę K ze względu na ich działanie przeciwstawne i ryzyko zmniejszenia efektywności terapeutycznej acenokumarolu.

Interakcje acenokumarolu z innymi substancjami czynnymi

Osłabienie działania przeciwzakrzepowego acenokumarolu. Efekt ten wywierają również doustne środki antykoncepcyjne, gryzeofulwina, czy cholestyramina.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Azatiopryna (Azathioprine) inne leki immunosupresyjne
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) inne leki przeciwpadaczkowe
Hydrochlorotiazyd (Hydrochlorothiazide) leki moczopędne, diuretyk - tiazydy i tiazydopodobne
Indapamid (Indapamide) sulfonamidy
Karbamazepina (Carbamazepine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Lewocetyryzyna (Levocetirizine) antagoniści receptorów histaminowych H1 bez działania ośrodkowego
Merkaptopuryna (Mercaptopurine) antymetabolity, analogi puryn
Progesteron (Progesterone) progesteron i gestageny
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) antybiotyki - INNE
Tiamazol (Thiamazole (methimazole)) substancje hamujące wydzielanie hormonów tarczycy
Możliwe zwiększenie lub zmniejszenie efektu przeciwzakrzepowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Indynawir (Indinavir) inhibitory proteazy HIV
Rytonawir (Ritonavir) inhibitory proteazy HIV
Sakwinawir (Saquinavir) przeciwwirusowe nukleozydy i nukleotydy
Zwiększenie stężenia w surowicy zarówno acenokumarolu, jak i fenytoiny.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenytoina (Phenytoin) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
Nasilenie działania przeciwzakrzepowego acenokumarolu. Efekt ten wywierają również pochodne sulfonylomocznika, kwas etakrynowy, izoniazyd.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Allopurynol (Allopurinol) substancje hamujące syntezę kwasu moczowego - inhibitory oksydazy ksantynowej
Amiodaron (Amiodarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Amoksycylina (Amoxicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Apiksaban (Apixaban) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory czynnika Xa
Atorwastatyna (Atorvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Detreomycyna (Chloramfenikol) (Chloramphenicol) antybiotyki - INNE
Chlorotetracyklina (Chlortetracycline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Ciprofibrat (Ciprofibrate) fibraty
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) fluorochinolony
Citalopram (Citalopram) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Dabigatran (Dabigatran) leki przeciwzakrzepowe-inhibitory trombiny
DHEA (Prasteron, Dehydroepiandrosteron) (Prasterone (dehydroepiandrosterone, dhea)) steroidy anaboliczne
Disulfiram (Disulfiram) substancje stosowane w leczeniu alkoholizmu
Doksycyklina (Doxycycline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Duloksetyna (Duloxetine) SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory
Erytromycyna (Erythromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Escitalopram (Escitalopram) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Fenofibrat (Fenofibrate) fibraty
Fluoksetyna (Fluoxetine) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Fluorouracyl (Fluorouracil) antymetabolity pirymidyny
Fluwastatyna (Fluvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Gliklazyd (Gliclazide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Glukagon (Glucagon) hormony glikogenolityczne
Hydrokortyzon (Hydrocortisone) glikokortykosteroidy
Klarytromycyna (Clarithromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Lewofloksacyna (Levofloxacin) fluorochinolony
Lewotyroksyna (Levothyroxine (sodium)) hormony tarczycy
Limecyklina (Limecycline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Lornoksykam (Lornoxicam) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin)) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Mikonazol (Miconazole) przeciwgrzybicze pochodne imidazolu
Moksyfloksacyna (Moxifloxacin) fluorochinolony
Neomycyna (Neomycin) aminoglikozydy
Norfloksacyna (Norfloxacin) fluorochinolony
Ofloksacyna (Ofloxacin) fluorochinolony
Oksytetracyklina (Oxytetracycline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Paracetamol (Paracetamol (acetaminophen)) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Pefloksacyna (Pefloxacin) fluorochinolony
Prawastatyna (Pravastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Prulifloksacyna (Prulifloxacin) fluorochinolony
Rosuwastatyna (Rosuvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Sertralina (Sertraline) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Simwastatyna (Simvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Somatostatyna (Somatostatin) somatostatyny i analogi
Kotrimoksazol (Sulfametoksazol+Trimetoprim) (Co-trimoxazole (sulfamethoxazole+trimethoprim)) sulfonamidy i trimetoprim
Sulodeksyd (Sulodexide) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Tamoksyfen (Tamoxifen) SERM - selektywne modulatory receptora estrogenowego
Tetracyklina (Tetracyline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Tramadol agoniści receptora opioidowego
Tygecyklina (Tigecycline) antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny
Wortioksetyna (Vortioxetine) substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania
Glibenklamid (Glibenclamide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Testosteron (Testosterone) testosteron i pochodne
Diklofenak (Diclofenac) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol

Interakcje acenokumarolu z pożywieniem

Przyjmując acenokumarol należy ograniczyć produkty bogate w witaminę K, do których należą warzywa liściaste (kapusta, brokuły, sałata), a także preparaty sojowe, wątroba, czy zielona herbata. Takie połączenie może prowadzić do osłabienia działania leku.
Picie soku z żurawiny znacznie nasila działanie przeciwzakrzepowe acenokumarolu. Nie ma konkretnych badań potwierdzających ryzyko interakcji po spożyciu żurawiny w postaci kapsułek/koncentratu. Wzmocnienie efektu przeciwzakrzepowego powoduje również czosnek. Zaleca się powstrzymanie od stosowania czosnku oraz żurawiny (w każdej postaci) podczas leczenia acenokumarolem, ze względu na zagrożenie ciężkimi krwawieniami.

Interakcje acenokumarolu z alkoholem

Alkohol może nasilać działania niepożądane acenokumarolu, dlatego należy unikać spożywania alkoholu podczas leczenia.

Wpływ acenokumarolu na prowadzenie pojazdów

Acenokumarol nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwanie maszyn.

Inne rodzaje interakcji

Substancje zawarte w dymie tytoniowym zwiększają aktywność enzymu CYP1A2, który uczestniczy w metabolizmie acenokumarolu. W związku z tym osoby, które zaprzestały palenia tytoniu mogą wymagać zmiany dawkowania leku.

Wpływ acenokumarolu na ciążę

Stosowanie acenokumarolu w ciąży jest przeciwwskazane, ponieważ lek ten przechodzi przez barierę łożyskową i może przyczynić się do wystąpienia wad rozwojowych i krwawień u płodu. Kobiety będące w wieku rozrodczym i planujące ciąże powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji.

Wpływ acenokumarolu na laktację

W okresie laktacji nie wyklucza się możliwości stosowania acenokumarolu. Lek przenika do mleka matki w śladowych ilościach, które nie powinny zagrażać dziecku. Należy jednak zachować ostrożność i zaleca się podawanie dziecku zapobiegawczo 1mg witaminy K. Kobieta karmiąca powinna znajdować się pod stałą kontrolą wartości czynników krzepnięcia krwi.

Skutki uboczne

krwawienie z żołądka lub jelit
krwawa biegunka
krew w moczu
krwawienie z nosa
nadmierne krwawienia z dróg rodnych
krwawe wymioty
krwawienie z przewodu pokarmowego
krwawienie podskórne
bardzo obfite miesiączki
kaszel z odpluwaniem krwistej plwociny
łysienie
nudności
pokrzywka
reakcje alergiczne
wymioty
wysypka
utrata apetytu
zapalenie naczyń
uszkodzenie wątroby

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania acenokumarolu

W przypadku długotrwałego stosowania dawek acenokumarolu znacznie przekraczających dobowe dawki wymagane do leczenia, mogą wystąpić objawy przedawkowania. Stopień ich nasilenia zależy od indywidualnej wrażliwości pacjenta oraz czasu stosowania zawyżonych dawek. Najważniejszym objawem przedawkowania acenokumarolu są ciężkie krwawienia:

  • krwawienia z nosa,
  • krwawienia z dziąseł,
  • krwawienia z dróg moczopłciowych,
  • krew w stolcu,
  • krew w plwocinie,
  • krew w moczu,
  • rozległe siniaki,
  • pękające naczynka w oku.

Grupą pacjentów szczególnie narażoną na ich wystąpienie są osoby starsze, chorujące na nowotwór, przyjmujące dodatkowe leki wpływające na krzepliwość krwi (np. kwas acetylosalicylowy), osoby z ciężkim nadciśnieniem tętniczym i poddawane inwazyjnym zabiegom.

Mechanizm działania acenokumarolu

Acenokumarol zapobiega narastaniu skrzepu, natomiast nie prowadzi do jego rozpuszczania. Podstawą procesu krzepnięcia jest synteza (tworzenie) w wątrobie czynników krzepnięcia, która zachodzi w obecności witaminy K. Punktem uchwytu działania acenokumarolu (substancji o działaniu przeciwnym do witaminy K, czyli antagonisty witaminy K) jest zaburzenie procesu karboksylacji reszt kwasu glutaminowego zawartego w czynnikach krzepnięcia, przez co w osoczu krążą ich nieaktywne postacie. Efekt działania acenokumarolu pojawia się po 3-5 dniach od rozpoczęcia stosowania leku.

Wchłanianie acenokumarolu

Acenokumarol dobrze wchłania się po podaniu doustnych i przenika do krążenia ogólnego w ilości ≥ 60% podanej dawki. Stężenie maksymalne osiąga w ciągu 1-3 h od podania.

Dystrybucja acenokumarolu

Acenokumarol wiąże się z białkami osocza w ponad 98%. Acenokumarol ma zdolność przenikania przez barierę łożyskową i do mleka kobiet karmiących.

Metabolizm acenokumarolu

Acenokumarol jest metabolizowany przede wszystkim przez enzymy CYP450, CYP1A2, CYP2C19. Głównymi metabolitami są pochodne 6- i 7-hydroksylowe. W przeciwieństwie do zwierząt, u których wszystkie metabolity są aktywne, u ludzi żaden z metabolitów nie wykazuje aktywności farmakologicznej, więc nie wywiera wpływu na działanie przeciwzakrzepowego pierwotnie podanego leku. Ze względu na dużą zmienność genetyczną enzymu CYP2C9, schemat dawkowania i odpowiedź na terapię acenokumarolem mogą różnić się w zależności od populacji.

Wydalanie acenokumarolu

Okres półtrwania acenokumarolu wnosi od 8 do 10 h. Główną drogą eliminacji jest mocz, w mniejszym stopniu kał.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij