Niacynamid i jego właściwości – czym jest i na co pomoże?

Niacynamid, znany również jako nikotynamid, to substancja będąca składową witaminy B3 (niacyny). Charakteryzuje się niezwykle szerokim spektrum działania. Czym jest dokładnie, jakie ma działanie i jak wykorzystać te właściwości dla swoich korzyści zdrowotnych? O tym piszemy poniżej. 

Preparaty niacyny znane są przede wszystkim z zastosowania doustnego, niejednokrotnie suplementuje się ją w postaci tabletek lub kapsułek będących kompleksem witamin z grupy B. Od blisko 50 lat niacyna jest również stosowana w dermatologii, a obecnie coraz popularniejsze stają się kosmetyki z niacynamidem w roli głównej. 

Niacynamid – co to za związek? 

Niacynamid (nikotynamid) to amid kwasu nikotynowego. Oba te związki obejmuje się wspólną nazwą: witamina B3 (niacyna, witamina PP – ta ostatnia nazwa pochodzi od choroby wynikającej z niedoboru tejże witaminy, czyli od pelagry, charakteryzującej się m.in. stanami zapalnymi skóry i zaczerwienieniami).

Niacynamid to substancja rozpuszczalna w wodzie, łatwo absorbowana przez skórę. Jest odporny na działanie kwasów, zasad, światła słonecznego, wysokiej temperatury i tlenu. 

Niacynamid i jego właściwości – na co pomoże? 

Niacynamid, ze względu na bycie prekursorem NAD i NADP, ma bardzo szerokie działanie, a tym samym – bardzo szerokie zastosowanie, zwłaszcza w kosmetologii i dermatologii. Kiedy warto po niego sięgnąć?  Oto przykłady: 

1. Niacynamid jest składnikiem preparatów stosowanych w celu zapobiegania i niwelowania hiperpigmentacji skóry. Hamując transport melaniny z melanocytów do komórek naskórka, powoduje, że pigment przestaje się odkładać w keratynocytach. Zmniejsza się ilość przebarwień, skóra staje się widocznie jaśniejsza. 
2. Nikotynamid zmniejsza przebarwienia i zaczerwienienia potrądzikowe, po stanach zapalnych, po urazach, powstałe w wyniku zmian hormonalnych, w wyniku starzenia się skóry, po ekspozycji na słońce. Daje efekt rozjaśnienia, rozświetlenia cery. 
3. Ma właściwości przeciwtrądzikowe, wynikające z działania w trzech punktach uchwytu: poprzez modulacje aktywności cytokin zapalnych działa przeciwzapalnie, zmniejsza produkcję łoju, a także hamuje namnażanie bakterii Propionibacterium acnes. 
4. Działa antyoksydacyjnie. 
5. Ma szerokie działanie przeciwstarzeniowe. Zwiększa produkcję kolagenu, wpływając pozytywnie na procesy odnowy skóry. Wpływa stabilizująco na funkcjonowanie bariery skórnej, dzięki czemu maleje ilość traconej wody i zwiększa się poziom nawilżenia cery. Podnosi poziom ceramidów, wolnych kwasów tłuszczowych i cholesterolu w warstwie rogowej naskórka. 
6. Zapewnia pewien poziom ochrony przed szkodliwym promieniowaniem UV. 
7. Poprawia ukrwienie przez udział w rozszerzaniu naczyń krwionośnych, przez co usprawnia funkcjonowanie skóry i błon śluzowych. 

Stężenie niacynamidu a jego działanie 

Standardowe preparaty kosmetyczne zawierają od 2 do 5% niacynamidu w składzie. Używane systematycznie przyniosą doskonałe efekty.

Na rynku pojawiają się już jednak produkty o stężeniu znacznie wyższym: 10, a nawet 15% nikotynamidu. Przeznaczone są dla skór mniej wrażliwych, borykających się z zaawansowanym łojotokiem i trądzikiem. 

Niacynamid – w jakiej postaci i w jakich produktach można go spotkać? 

Niacynamid występuje w produktach przeznaczonych do cer trądzikowych (dotkniętych zarówno trądzikiem pospolitym, jak i różowatym), do cer tłustych, do skóry atopowej, w produktach rozjaśniających przebarwienia oraz w licznych preparatach anti-age (przeciwstarzeniowych). 

Sprawdź kosmetyki do cery trądzikowej.

Niacynamid – jak stosować? Z czym łączyć, a z czym nie? 

Zaleca się początkowo używać produkt z niacynamidem 2–3 razy w tygodniu i obserwować reakcję skóry. Należy pamiętać, że przygodę z tą substancją aktywną zawsze należy rozpocząć od stężeń niższych, maksymalnie 5%. Przy dobrej tolerancji można stopniowo zwiększyć częstotliwość i/lub stężenie preparatu. 

Z czym warto połączyć niacynamid w pielęgnacji? 

Doskonałą parą jest niacynamid wraz z retinolem. Ze względu na wzmacnianie bariery skórnej przez nikotynamid, dba on o stan nawodnienia cery, zwiększa tolerancję skóry na działanie retinolu, tym samym zmniejszając ewentualne skutki uboczne retinolu. 

Warto połączyć niacynamid z cynkiem – razem sprawdzają się jako broń w walce z trądzikiem oraz zmianami potrądzikowymi. 

Jakie połączenia lepiej wykluczyć ze swojej rutyny pielęgnacyjnej? 

Złym pomysłem jest łączenie niacynamidu z witaminą C (w formie podstawowej, czyli kwasu askorbinowego). Substancje te, reagując ze sobą, mogą wywołać podrażnienie, pieczenie i zaczerwienie skóry – a to w wyniku powstania kwasu nikotynowego. By korzystać z dobrodziejstw kosmetyków z witaminą C, należy albo rozdzielić aplikację tych dwóch substancji (np. niacynamid użyć rano, a witaminę C wieczorem), albo sięgnąć po jej pochodne, które są stabilne i bezpieczne w połączeniu z nikotynamidem (np. tetraizopalmitynian askorbylu). 

Niacynamid – przeciwwskazania i skutki uboczne 

Niacynamid to składnik dobrze tolerowany, bezpieczny, hipoalergiczny. Stosowany zgodnie z zaleceniami z zasady nie podrażnia skóry. 

Podczas stosowania wysokiego stężenia substancji można zaobserwować tymczasowe zaczerwienienia, które wynikają z wspomnianego już działania rozszerzającego naczynia krwionośne.