Estradiol, Estradiolum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o estradiolu

Rok wprowadzenia na rynek
początek lat 90.
Substancje aktywne
estradiol, estradiol półwodny, waleinian estradiolu
Działanie estradiolu
łagodzi objawy menopauzy (klimakterium), uzupełnia niedobór estrogenów
Postacie estradiolu
aerozol, system transdermalny, tabletki dopochwowe, tabletki powlekane, żel
Układy narządowe
układ płciowy żeński
Specjalności medyczne
Ginekologia i położnictwo
Rys historyczny estradiolu

Estradiol to naturalnie występujący hormon, produkowanych w jajnikach, w łożysku (w okresie ciąży), a także w niewielkich ilościach w jądrach oraz przez korę nadnerczy. Na światowym rynku farmaceutycznym dostępny jest w kilku postaciach leków takich jak: tabletki doustne, zastrzyki, krążki dopochwowe, plastry przezskórne, spraye, żele i kremy.

Wzór sumaryczny estradiolu

C18H24O2

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające estradiol

Wskazania do stosowania estradiolu

Estradiol jest stosowany między innymi w hormonalnej terapii zastępczej (niedobór estrogenów po menopauzie sztucznej lub naturalnej) oraz w zapobieganiu osteoporozie u pacjentek w okresie klimakterium, u których nie można zastosować innej formy leczenia. Substancję czynną stosuje się również u kobiet w okresie pomenopauzalnym, w celu leczenia atrofii pochwy spowodowanej niedoborem estrogenów.

Dawkowanie estradiolu

Estradiol stosuje się doustnie, przezskórnie (systemy transdermalne), zewnętrznie na skórę oraz dopochwowo.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, etapu leczenia (leczenie początkowe lub podtrzymujące), wystąpienia działań niepożądanych w trakcie leczenia, stanu klinicznego pacjentki i odpowiedzi organizmu na zastosowane leczenie oraz od chorób towarzyszących.

Podanie doustne

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 1 mg do 2 mg.

Podanie przezskórne

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 25 mikrogramów/dobę do 100 mikrogramów/dobę.

Podanie zewnętrzne na skórę

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 0,5 mg do 1,5 mg estradiolu. Powierzchnia nakładania żelu na skórę dolnego tułowia lub prawego albo lewego uda, powinna być 1 do 2-krotnie większa od powierzchni dłoni.

Podanie dopochwowe

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 10 mikrogramów do 25 mikrogramów.

Przeciwskazania do stosowania estradiolu

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na estradiol, podejrzenie lub rak piersi, nowotwory złośliwe zależne od estrogenów, rozrost endometrium (który wcześniej nie był leczony), krwawienia z dróg rodnych o nieznanej etiologii oraz żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Wśród przeciwwskazań można wyróżnić również choroby wątroby, porfirię, zaburzenia zakrzepowo-zatorowe tętnic oraz znane zaburzenia, które mogą mieć wpływ na powstawanie zakrzepów.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania estradiolu

Estradiol powinien być stosowany tylko u kobiet w okresie menopauzy, u których występuje pogorszenie jakości życia, związane z obniżonym poziomem tego hormonu w organizmie.

U kobiet stosujących estradiol, raz w roku powinna być wykonywana ocena stosunku korzyści do ryzyka, odpowiadająca na pytanie, czy hormonalna terapia zastępcza powinna być kontynuowana.

Estradiol należy stosować ostrożnie u kobiet, u których występują mięśniaki, endometrioza, nadciśnienie tętnicze, kamica żółciowa, choroby wątroby, cukrzyca, czynniki ryzyka chorób zakrzepowo-zatorowych oraz nowotworów hormonozależnych, padaczka, astma, otoskleroza, migrena, toczeń rumieniowaty układowy oraz migrena.

Stosowanie estradiolu powinno zostać przerwane, jeśli u pacjentki stwierdzono bóle migrenowe, których wcześniej chora nie zgłaszała, znaczące podwyższenie ciśnienia krwi, żółtaczka oraz zaburzenia czynności wątroby i ciąża.

Długotrwała terapia estradiolem u kobiet z zachowaną macicą może być związana ze zwiększonym ryzykiem rozrostu i raka endometrium.

Długotrwała terapia estradiolem może być także związana ze wzrostem występowania ryzyka raka piersi i w mniejszym stopniu raka jajnika. 

Stosowanie substancji czynnej związane jest ze wzrostem ryzyka występowania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (zatorowość płuca, zakrzepica żył głębokich) oraz udaru niedokrwiennego.

Pacjentki stosujące estradiol i chorujące na niedoczynność tarczycy powinny być poddawane okresowym badaniom kontrolnym, w celu zbadania norm stężenia hormonów tarczycy.

Jeśli u pacjentek leczonych estradiolem wystąpi reakcja anafilaktyczna lub obrzęk naczynioruchowy, należy zaprzestać terapii i wdrożyć odpowiednie leki.

Stosowanie estradiolu może prowadzić do zatrzymania wody w organizmie. Jeśli u pacjentki występują zaburzenia funkcji serca lub nerek, należy ją starannie obserwować w czasie trwania terapii.

W czasie badań klinicznych zaobserwowano, że w trakcie stosowania estradiolu były rzadkie przypadki zwiększenia stężenia trójglicerydów, które prowadziły do zapalenia trzustki.

Przed rozpoczęciem leczenia estradiolem zaleca się wykonanie testu ciążowego, aby wykluczyć ten stan.

Interakcje estradiolu z innymi substancjami czynnymi

Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może nasilać metabolizm estradiolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) inne leki przeciwpadaczkowe
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może nasilać metabolizm estradiolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenytoina (Phenytoin) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może nasilać metabolizm estradiolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Karbamazepina (Carbamazepine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może nasilać metabolizm estradiolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenylobutazon (Phenylbutazone) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może nasilać metabolizm estradiolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) antybiotyki - INNE
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może nasilać metabolizm estradiolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Newirapina (Nevirapine) nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może nasilać metabolizm estradiolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Efawirenz (Efavirenz) nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może prowadzić to tego, że rytonawir będzie wykazywał właściwości indukujące wobec enzymów cytochromu P450 3A4, 3A5, 3A7.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Rytonawir (Ritonavir) inhibitory proteazy HIV
Estradiol może hamować metabolizm takrolimusu (poprzez hamowanie kompetycyjne enzymów cytochromu P450).
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Takrolimus (Tacrolimus) inhibitory kalcyneuryny
Estradiol może hamować metabolizm cyklosporyny (poprzez hamowanie kompetycyjne enzymów cytochromu P450).
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine) inhibitory kalcyneuryny
Estradiol może hamować metabolizm fentanylu (poprzez hamowanie kompetycyjne enzymów cytochromu P450).
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fentanyl (Fentanyl) agoniści receptora opioidowego
Estradiol może hamować metabolizm teofiliny (poprzez hamowanie kompetycyjne enzymów cytochromu P450).
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy

Wpływ estradiolu na prowadzenie pojazdów

Estradiol nie powoduje objawów istotnie wpływających na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Inne rodzaje interakcji

Estradiol może mieć wpływ na wyniki badań laboratoryjnych takich jak: test tolerancji glukozy oraz badania monitorujące funkcje tarczycy.

Ziele dziurawca (Hypericum perforatum) może nasilać metabolizm estradiolu, co w efekcie może prowadzić do nieregularnych krwawień z macicy.

Wpływ estradiolu na ciążę

Stosowanie estradiolu w ciąży jest przeciwwskazane.

Wpływ estradiolu na laktację

Stosowanie estradiolu w okresie laktacji jest przeciwwskazane.

Wpływ estradiolu na płodność

Brak danych klinicznych dotyczących płodności podczas stosowania estradiolu.

Skutki uboczne

ból głowy
depresja
nudności
zwiększenie masy ciała
ból brzucha
powiększenie piersi
obrzęki obwodowe
ból piersi
tkliwość piersi
skurcze mięśni kończyn dolnych
niestrawność
pokrzywka
wymioty
wysypka
wzdęcia
zaburzenia widzenia
Kamica żółciowa
wiatry
zatorowość żylna

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Podanie przezskórne (systemy transdermalne): nadwrażliwość, bóle głowy, zawroty głowy, migrena, depresja, chwiejność emocjonalna, zaburzenia libido, nerwowość, rak piersi, nadciśnienie, żylaki, zatorowość, kamica żółciowa, biegunka, wymioty, choroba pęcherzyka żółciowego, żółtaczka cholestatyczna, nudności, zaburzenia widzenia, kołatanie serca, hirsutyzm, trądzik, upławy, bóle brzucha, wzdęcia, łysienie, ostuda, zmiany barwnikowe, kontaktowe zapalenie skóry, wysypka, świąd, ból pleców, ból kończyn, tkliwość piersi, ból piersi, wzmożone napięcie piersi, krwawienia z dróg rodnych, mięśniaki macicy, hiperplazja endometrium, zaburzenia masy ciała, obrzęk, kandydoza narządów płciowych, reakcje w miejscu podania.

Podanie zewnętrzne (miejscowe): łagodny nowotwór piersi, łagodny nowotwór błony śluzowej trzonu macicy, mięśniaki macicy, nasilenie dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego, nadwrażliwość, obrzęk, zwiększenie masy ciała, zmniejszenie masy ciała, zwiększenie apetytu, hipercholesterolemia, niepokój, bezsenność, apatia, labilność emocjonalna, zaburzenia koncentracji, zmiany libido i nastroju, euforia, pobudzenie, depresja, bóle głowy, zawroty głowy, migrena, drętwienie, drgawki, zaburzenia widzenia, suchość oka, nietolerancja soczewek kontaktowych, kołatanie serca, uderzenia gorąca, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, nadciśnienie, zapalenie żył powierzchniowych, plamica, duszność, katar, nudności, wymioty, skurcze żołądka, gazy jelitowe, zaparcia, biegunka, niestrawność, bóle brzucha, wzdęcia, zaburzenia czynności wątroby, trądzik, łysienie, suchość skóry, choroby paznokci, guzki skórne, hirsutyzm, rumień guzowaty, pokrzywka, zaburzenia stawów, skurcze mięśni, zwiększona częstość oddawania moczu i parcie na mocz, nietrzymanie moczu, zapalenie pęcherza moczowego, przebarwienie moczu, krwiomocz, nieregularne krwawienia pochwowe lub plamienie, upławy, choroby sromu i pochwy, zaburzenia cyklu menstruacyjnego, ból i napięcie piersi, powiększenie piersi, wrażliwość piersi, rozrost błony śluzowej trzonu macicy, choroba macicy, bolesne miesiączkowanie, zespół napięcia przedmiesiączkowego, gorączka, złe samopoczucie, grypa, podrażnienie skóry, świąd w miejscu podania, ból, zwiększona intensywność pocenia.

Podanie dopochwowe: grzybicze zapalenie sromu i pochwy, ból głowy, ból brzucha, nudności, wysypka, zwiększenie masy ciała, uderzenia gorąca, nadciśnienie tętnicze, krwawienie z dróg rodnych, upławy, odczuwalny dyskomfort.

Objawy przedawkowania estradiolu

W zależności od przyjętej dawki estradiolu mogą wystąpić zaburzenia takie jak: wzdęcia lub skurcze brzucha, krwawienia śródcykliczne, nudności, wymioty, senność, ból lub nadmierna wrażliwość piersi, rozdrażnienie oraz niepokój.

Mechanizm działania estradiolu

Estradiol jest hormonem, który w organizmie kobiety wytwarzany jest w sposób naturalny głównie przez komórki ziarniste jajnika. Substancja czynna wpływa na receptory zlokalizowane przede wszystkim w narządach płciowych, gruczołach sutkowych, a także w przysadce i podwzgórzu. Zasadnicze działanie estradiolu jest zatem skierowane na funkcje rozrodcze. Hormon ten jest odpowiedzialny między innymi za wzrost i rozwój macicy, pochwy i jajowodów oraz pojawienie się popędu płciowego. Pobudza także rozwój nabłonka rzęskowego jajników, zwiększając ich kurczliwość. Powoduje również proliferację endometrium. Estradiol działa na receptory estrogenowe, łagodząc objawy układu naczynioruchowego (takie jak uderzenia gorąca) i objawy układu moczowo-płciowego (takie jak suchość pochwy). Wykazano również, że estradiol wywiera korzystny wpływ na gęstość kości.

Wchłanianie estradiolu

Wchłanianie estradiolu jest zróżnicowane w zależności od postaci leku w jakiej występuje.

Tabletki doustne

Estradiol jest szybko metabolizowany w przewodzie pokarmowym. Biodostępność substancji czynnej wynosi od 2% do 10%, ze względu na znaczący efekt pierwszego przejścia.

Systemy transdermalne

Estradiol uwalniany jest powoli przez nieuszkodzoną skórę. Podanie przezskórne zapobiega efektowi pierwszego przejścia i zwiększa biodostępność substancji czynnej.

Tabletki dopochwowe

Estradiol podany na błonę śluzową pochwy jest bardzo dobrze wchłaniany. Dopochwowe podanie substancji czynnej pozwala na pominięcie efektu pierwszego przejścia.

Dystrybucja estradiolu

W wyniku badań farmakokinetycznych stwierdzono, że estradiol wiąże się w około 95% z globuliną wiążącą hormony płciowe (SHBG) oraz albuminami.

Metabolizm estradiolu

Estradiol jest metabolizowany przede wszystkim w wątrobie i jelitach. Substancja czynna ulega przemianie do estronu, a następnie do estriolu, epiestriolu i estrogenów katecholowych. Wymienione związki zostają skoniugowane z siarczanami i glukuronidami. Estriol jest glukuronidazowany u ludzi przez UGT1A1 i UGT2B7.

Wydalanie estradiolu

Główną drogą wydalania estradiolu i jego metabolitów jest mocz. W wyniku badań farmakokinetycznych obliczono, że okres półtrwania substancji czynnej wynosi około 1 godzinę.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij