Midodryna, Midodrini hydrochloridum - Zastosowanie, działanie, opis

Midodryna jest substancją, która powoduje skurcz obwodowych naczyń krwionośnych.

Wskazaniem do stosowanie midodryny jest niedociśnienie ortostatyczne, spowodowanego zaburzeniami w funkcjonowaniu autonomicznego układu nerwowego. Zaproponowano również zastosowanie leku w tzw. zespole przewlekłego zmęczenia. 

Dawkowanie midodryny powinno być dostosowane indywidualnie w zależności od aktywności i napięcia układu wegetatywnego pacjenta. 

Maksymalna dawka dobowa wynosi 30 mg. Ważnym aspektem jest sposób przyjmowania leku – lek należy przyjąć w pozycji stojącej, wykonując codzienne obowiązki, a przerwa między dawkami powinna wynosić około 3 – 4 godzin. Pierwsza dawka powinna zostać zażyta krótko po rannym wstaniu, kolejna w porze obiadowej, a ostatnią późniejszym popołudniem. Istotnym aspektem przyjęcia ostatniej dawki jest to, by przyjąć ją przed kolacją i nie później niż 4 godziny przed położeniem się spać, by uniknąć nadmiernego wzrostu wartości ciśnienia krwi. Pokarm nie wpływa na dostępność leku. 

Nie przeprowadzono badań dotyczących dawkowania leku u dzieci poniżej 12 roku życia oraz u pacjentów w podeszłym wieku.

Przeciwwskazaniem do stosowania midodryny jest nadwrażliwość na substancję aktywną. 

Kondycja serca oraz naczyń krwionośnych jest ważnym aspektem podczas przyjmowania midodryny. Przeciwwskazaniem jest:

• nadciśnienie tętnicze;
• zaburzenia rytmu serca;
• schorzenia serca i naczyń krwionośnych – choroby zarostwe lub spastyczne; 

Choroby nerek, takie jak: niewydolność nerek, ostre zapalenie nerek, jak również zatrzymanie moczu, mechaniczne zatrzymanie moczu, upośledzenie oddawania moczu, przerost gruczołu krokowego z zaleganiem moczu, a także guz chromochłonny nadnerczy są przeciwwskazaniami do stosowania midodryny, 

Pacjenci chorujący na cukrzycową retinopatię proliferacyjną, jaskrę z wąskim kątem przesączania, oraz nadczynność tarczycy nie powinni stosować midodryny. 

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania leku jest ciąża oraz karmienie piersią. 

Bardzo ważnym aspektem podczas terapii midodryną jest systematyczne kontrolowanie ciśnienia. Wszelkie odchylenia należy zgłaszać lekarzowi, natomiast zbyt duże wahania wartości ciśnienia podczas kuracji lekiem powinny być wskazówką do przerwania leczenia. Pacjent powinien być wyczulony na objawy świadczące o nadciśnieniu, takie jak:

• zawroty, ból głowy;
• kołatanie serca;
• zaburzenie widzenia;
• uderzenia gorąca;
• zaczerwienienie twarzy.

Ryzyko pojawienie się nadciśnienia w pozycji siedzącej lub leżącej, powinno określić się na początku leczenia. Pojawienie nadciśnienia w pozycji leżącej można wyeliminować poprzez zmiejszenie dawki. U pacjentów, u których długotrwale stosuje się midodrynę należy kontrolować czynność nerek.

Stosowanie równocześnie midodryny i sympatykomimetyków, leków obkurczających naczynia krwionośne, inhibitorów MAO, leków antyhistaminowych, hormonów tarczycy lub trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, może spowodować duży wzrost ciśnienia tętniczego. 

Grupą szczególnego nadzoru są pacjenci ze stwierdzoną jaskrą, zwiększonym ciśnieniem śródgałkowym, znajdujący się w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia tych schorzeń, oraz podczas równoczesnego stosowania mineralokortykoidów / octanu fludrokortyzonu, ponieważ midodryna może podnieść ciśnienie śródgałkowe. 

Należy uczulić pacjentów rozpoczynających kurację midodryną, że może pojawiać się odruchowa bradykardia, co objawia się: 

• omdleniem;
• zawrotami głowy;
• spadkiem tętna;
• utrata świadomości.

Pojawienie się tego stanu powinno zostać od razu zgłoszone do lekarza. Ze względu na możliwość pojawienia się bradykardii, należy z ostrożnością podawać midodrynę pacjentom leczonym glikozydami naparstnicy lub beta – blokerami, które pośrednio lub bezpośrednio spowalniają częstość pracy serca.

Szczególne środki ostrożności należy przyjąć u pacjentów z przerostem prawej komory serca, który zaleca się kurację midodryną.

Midodryna działa hamująco na cytochrom P450 CYP2D6. Stężenie leków metabolizowanych przez ten izoenzym (czyli np. amiodaronu, metoklopramidu oraz perfenazyny), przy równoczesnym stosowaniu midodryny, gwałtownie wzrasta, a co objawia się ich nasilonym działaniem ogólnoustrojowym. 

Stosowanie: leków sympatykomimetycznych, leków antyhistaminowych, trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, hormonów tarczycy, inhibitorów MAO, atropiny, kortykosteroidów, leków powodujących skurcz naczyń krwionośnych, takich jak rezerpina czy guanetydyna, równocześnie z midodryną może powodować gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego. 

Glikozydy naparstnicy (digoksyna) powodują zaburzenia rytmu serca oraz zaburzenia przewodzenia wewnątrz niego oraz bradykardię, gdy są przyjmowane z midodryną. 

Prazosyna, fentolamina, czyli leki blokujące receptory alfa-adrenergiczne znoszą działanie midodryny. Pondato leki te oraz beta-blokery, mogą powodować nasiloną bradykardię, wymagając starannego monitorowania stanu pacjenta.

Pożywienie nie wpływa na biodostępność midodryny. Lek może być spożywany bez względu na posiłek.

Brak danych dotyczących wpływu działania midodryny na obsługę pojazdów mechanicznych, jednakże należy pamiętać,  że lek ten może powodować rozdrażnienie, niepokój i nadpobudliwość. 

Midodryna nie wykazała działania teratogennego w badaniach na zwierzętach. 

W badaniach na królikach i szczurach udowodniono, że przyjmowanie midodryny, w dawkach wielokrotnie przekraczających dawki terapeutyczne, powoduje zwiększenie umieralności zarodków po zagnieżdżeniu się w macicy. 

Nie ma badań potwierdzających przenikanie midodryny do mleka matki, dlatego z uwagi na bezpieczeństwo dziecka zaleca się nie stosowanie leku podczas karmienia piersią. 

W przypadku przedawkowania mogą nasilać się działania niepożądane midodryny takie jak nadciśnienie tętnicze, dreszcze, bradykardia oraz zatrzymanie moczu.

Midodryna jest prolekiem. Substancja ta ulega przemianie poprzez hydrolizę enzymatyczną do deglimidodryny – czynnego metabolitu odpowiedzialnego za działanie. Deglimidodryna jest wybiórczym agonistą receptorów obwodowych alfa1-adrenergicznych, które znajdują się w naczyniach żylnych i tętniczkach. Poprzez pobudzanie wspomnianych receptorów zostaje uruchomiony szlak sygnałowy, którego efektem jest wzrost napięcia naczyń krwionośnych  oraz podniesienie ciśnienia krwi. Działając również na pęcherz moczowy, zwiększa napięcie jego zwieracza, co powoduje opóźnienie mikcji. 

Midodryna po podaniu doustnym, bardzo szybko i prawie całkowicie się wchłania z przewodu pokarmowego. Całkowita biodostępność (w postaci deglimidodryny) wynosi 93%. Maksymalne stężenie w osoczu krwi osiągane jest po około 30 minutach od podania. Metabolity osiągają maksymalne stężenie w osoczu po około 1 godzinie po podaniu leku. 

Domniema się, że midodryna ulega do deglicynacji do aktywnego metabolitu, a proces ten zachodzi w różnych tkankach organizmu. Nie przeprowadzono dokładnych badań dotyczących szlaku metabolicznego midodryny, ale uważa się, że prolek i jego czynny metabolit są częściowo metabolizowane w wątrobie.

Midodryna oraz jej metabolity są w większości wydalane wraz z moczem w ciągu 24 godzin.