Pokrzywa zwyczajna - Urtica dioica - zastosowanie, działanie i opis

Czym jest pokrzywa zwyczajna

Pokrzywa zwyczajna jest byliną jednoroczną występującą niemal na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem krajów tropikalnych. Jest ona łatwo rozpoznawalna dzięki obecności parzących włosków na całej swojej powierzchni.

Surowiec stanowią liście pokrzywy, których zbiory przypadają przed kwitnieniem rośliny, w okresie od czerwca do września. Następnie proces suszenia przebiega w warunkach naturalnych, w lekkim przewiąewie lub suszarniach.

Działanie i właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej

Liście pokrzywy:

• są bogatym źródłem witamin i soli mineralnych
• wykazują korzystny wpływ na procesy przemiany materii
• działają wzmacniająco na organizm w stanach niedoboru tych składników
• wspomagają trawienie i przyswajanie pokarmów poprzez pobudzanie wydzielania soku żołądkowego oraz żółci
• są jednymi z nielicznych surowców wpływających stymulująco na pracę trzustki.

W liściach pokrzywy odkryto również substancje pobudzające wytwarzanie antygenów antywirusowych i interferonu, wykazujące aktywność przeciwwirusową, a także ochronną przed wirusami onkogennymi, które po wtargnięciu do komórek mogą powodować niektóre rodzaje nowotworów.

Surowiec wykazuje słabe działanie moczopędne, gdyż jedynie w niewielkim stopniu zwiększa dobową ilość wydalanego moczu. Natomiast zmniejsza resorpcję zwrotną, a tym samym zwiększa wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii, mocznika i chlorków, wykazując w ten sposób działanie „oczyszczające krew”.

Pokrzywa wywiera również niewielkie działanie obniżające ciśnienie krwi, wynikające z działania moczopędnego oraz rozkurczającego na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych.

Zawarte w pokrzywie składniki:

• wykazują aktywność przeciwkrwotoczną
• zapobiegają drobnym krwawieniom z naczyń włosowatych w obrębie przewodu pokarmowego (głównie dzięki obecności witaminy K)
• zwiększają poziom czerwonych krwinek oraz hemoglobiny

Wodne wyciągi z liści pokrzywy stosowane na skórę głowy:

• wywierają niewielkie działanie drażniące
• wpływają korzystnie na mieszki włosowe
• pobudzają wzrost włosów
• działają na gruczoły potowe i łojowe
• znajdują wykorzystanie w wielu preparatach kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji skóry głowy i włosów.

Zastosowanie pokrzywy zwyczajnej

• Zaburzenia przemiany materii
• Nieżyt żołądka i jelit
• Niedobory witamin i mikroelementów
• Problemy skórne, zwłaszcza wieku młodzieńczego
• Zaburzenia oddawania moczu
• Łagodne stany zapalne dróg moczowych
• Łagodne stany zapalne przewodu pokarmowego
• Kamica moczowa i skaza moczanowa
• Choroba reumatyczna
• Nieznaczne krwawienia z przewodu pokarmowego
• Anemia
• Pielęgnacja i wzmocnienie włosów przetłuszczających się oraz wypadających

Sposoby użycia pokrzywy zwyczajnej

Odwar z liści pokrzywy

2 – 2 ½ łyżki surowca zalewamy chłodną wodą i doprowadzamy do wrzenia.
Gotujemy pod przykryciem przez 5 minut, a następnie pozostawiamy na 10 minut,
po czym przecedzamy do termosu.

•  Pić 3-4 razy dziennie po jedzeniu.

W lecznictwie ludowym świeży sok z ziela pokrzyw zmieszany z miodem jest stosowany jako środek ogólnie wzmacniający i zwiększający siły obronne organizmu, np. w grypie, przeziębieniu.

Skutki uboczne

Brak istotnych działań niepożądanych.

Ostrzeżenia

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z lekami przeciwcukrzycowymi.

Nie zaleca się przyjmowania w ciąży i okresie karmienia piersią ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w tym okresie.
Przed zastosowaniem należy sprawdzić datę ważności podaną na opakowaniu.
Nie należy stosować po terminie ważności.
Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, zgodnie z wymaganiami producenta, chronić od światła i wilgoci oraz wpływu obcych zapachów.

Ciekawostka dotycząca pokrzywy zwyczajnej

Pokrzywa stanowi źródło chlorofilu dla przemysłu spożywczego i farmaceutycznego.