Encyklopedia leków

Jeżówka purpurowa jest rośliną wieloletnią występującą w Ameryce Północnej, uprawianą w Europie i Azji.
Surowiec stanowią ziele jeżówki  - Echinaceae purpureae herba lub korzeń jeżówki
- Echinaceae purpureae radix pozyskiwane z 2-3 letnich upraw. Ziele jeżówki zbiera się
w okresie kwitnienia, a następnie wykorzystuje do produkcji przetworów płynnych
(jak intrakty i soki) lub suszy w lekkim przewiewie w temperaturze poniżej 45˚C.
Korzeń jeżówki zbiera się jesienią i suszy w suszarniach w temperaturze 50˚C.

•    Immunostymulujące
Zawarte w jeżówce purpurowej składniki czynne stymulują układ odpornościowy poprzez nasilenie procesów fagocytozy (wychwytywanie i pochłanianie przez komórki organizmu innych komórek, np. bakterii, drobnoustrojów) oraz pobudzenie leukocytów do wydzielania substancji przeciwwirusowych (zwłaszcza interferonu β).
Preparaty z jeżówki zwiększają odporność organizmu na infekcje bakteryjne i wirusowe.
•    Przeciwzapalne
Wyciągi z surowca (ziele jeżówki) działają przeciwzapalnie zarówno podaniu doustnym, jak i zewnętrznym.
•    Przeciwutleniające
Substancje zawarte w jeżówce działają antyoksydacyjnie, unieczynniają wolne rodniki tlenowe stymulowane promieniowaniem UV, dzięki czemu zapobiegają procesom starzenia się skóry.
•    Regenerujące na skórę
Preparaty z jeżówki działają regenerująco na skórę poprzez nasilenie podziałów komórek biorących udział w procesach gojenia i odnowy naskórka

• Tylko ziele jeżówki ma udowodnione działanie.

Nie zaleca się stosowania korzenia jeżówki purpurowej, gdyż nie udowodniono jej skuteczności.

Zastosowanie wewnętrzne
•    Infekcje górnych dróg oddechowych
•    Obniżenie odporności i skłonność do przeziębień (zwłaszcza u dzieci)
•    Profilaktyka przeziębień
•    Przewlekłe i ostre zakażenia bakteryjne i wirusowe
•    Długotrwała antybiotykoterapia
•    Stany osłabienia organizmu

Zastosowanie zewnętrzne
•    Opryszczka zwykła
•    Leczenie trudno gojących się ran
•    Powierzchowne rany
•    Owrzodzenia podudzi
•    Łuszczyca
•    Półpasiec
•    wypryski
•    Oparzenia
•    Odmrożenia

Nalewka z jeżówki purpurowej
100 gram ziela jeżówki purpurowej zalewamy 500 ml alkoholu 40%. Całość przechowujemy przez 2 tygodnie w szczelnie zamkniętym naczyniu, w ciepłym, zacienionym miejscu, pamiętając o codziennym wstrząsaniu zawartością.
Po upływie 2 tygodni nalewkę przelewamy przez sito do butelek i pozostawiamy na pół roku do odstania w zacienionym miejscu.
•    Zalecana dawka nalewki z jeżówki to 2-3 łyżeczki dziennie.
Stosujemy maksymalnie 10 dni.

Odwar z jeżówki
1 łyżkę ziela jeżówki purpurowej zalewamy szklanką wody i doprowadzamy do wrzenia, a następnie gotujemy pod przykryciem przez 15 minut. Odstawiamy na 15 minut, a następnie przecedzamy.
•    Odwar z jeżówki pijemy 2 razy dziennie po pół szklanki przez okres 10 dni.
•    Odwar można także stosować zewnętrznie do przemywań.

Doustnie:
•    Należy stosować 6 – 9 ml soku z ziela jeżówki purpurowej (w kilku dawkach) przez okres 10 dni

Zewnętrznie
•    Półpłynne preparaty z jeżówki zawierające minimum 15% soku

Niekiedy mogą wystąpić duszność, zawroty głowy, obniżenie ciśnienia krwi.
W przypadku uczulenia na rośliny z rodziny Asteraceae (Astrowate) niekiedy mogą się pojawić takie objawy, jak : duszność, swędzenie, zawroty głowy, wysypka, obrzęk twarzy (charakterystyczne reakcje nadwrażliwości), spadek ciśnienia krwi.

Interakcje
•    preparatów z jeżówki nie należy podawać z lekami upośledzającymi czynność wątroby (steroidami anabolicznymi, amiodaronem, metotreksatem, ketokonazolem)
•    preparatów z jeżówki nie należy podawać z lekami immunosupresyjnymi (cyklosporyną)

• Preparatów z jeżówki nie zaleca się stosować przez okres dłuższy niż 10 dni,
  przy codziennym stosowaniu
• Przy stosowaniu co drugi dzień okres stosowania nie powinien być dłuższy
  niż 20 dni

Preparatów z jeżówki nie należy stosować w ciężkich upośledzeniach wątroby:

• u osób chorujących na gruźlicę
• białaczkę
• kolagenozy
• leukozę
• układowy toczeń rumieniowaty
• stwardnienie rozsiane
• AIDS
• w zakażeniach wirusem HIV

Przetworów z jeżówki nie należy również stosować u kobiet w okresie ciąży oraz karmienia piersią, a także u dzieci poniżej 4 roku życia.
Jeżówki nie zaleca się stosować u dzieci z astmą atopową.

Uwaga! Nie zaleca się stosowania jeżówki z lekami upośledzającymi czynność wątroby (jak np.: steroidy anaboliczne, amiodaron, metotreksat, ketokonazol).

Przed zastosowaniem należy sprawdzić datę ważności podaną na opakowaniu. Nie należy stosować po terminie ważności. Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, zgodnie z wymaganiami producenta, chronić od światła i wilgoci oraz wpływu obcych zapachów.

Jeżówka purpurowa jest często uprawiana jako roślina ozdobna.