Słownik badań lekarskich

Naczynia włosowate (łac. vasa capillaria) - cienkościenne kapilary o średnicy od 4 do 15 µm zbudowane jedynie ze śródbłonka, w ich ścianie nie ma komórek mięśniówki gładkiej. Docierają do niemalże każdej komórki ciała.

Wyróżniamy 3 rodzaje naczyń włosowatych:
- naczynia włosowate ciągłe, których komórki śródbłonka ściśle do siebie przylegają, co powoduje, że ich ściana jest trudno przepuszczalna; naczynia te występują w ośrodkowym układzie nerwowym tworząc barierę krew – mózg;
- naczynia włosowate porowate, których komórki śródbłonka posiadają w cytoplazmie pory ułatwiające transport substancji; znajdują się w mięśniach i mózgu;
- naczynia włosowate zatokowe, charakteryzują się dużą średnicą (ponad 30 µm), licznym porami w komórkach śródbłonka oraz otworami w blaszce podstawnej, w efekcie ich ściana jest łatwo przepuszczalna dla związków rozpuszczonych we krwi; odnajdziemy je w wątrobie i śledzionie.

Główną funkcją naczyń włosowatych jest pośrednictwo w wymianie substancji między krwią, a tkankami.