Kapecytabina, Capecitabinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o kapecytabinie

Rok wprowadzenia na rynek
1998
Substancje aktywne
kapecytabina
Działanie kapecytabiny
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
Postacie kapecytabiny
tabletki powlekane
Układy narządowe
układ płciowy żeński, układ pokarmowy (trawienny)
Specjalności medyczne
Onkologia kliniczna
Rys historyczny kapecytabiny

Kapecytabina została zatwierdzona do użytku medycznego w Stanach Zjednoczonych przez Agencję Żywności i Leków (FDA) dnia 30 kwietnia 1998 roku. Podmiotem odpowiedzialnym za wprowadzenie substancji czynnej na rynek farmaceutyczny była firma Hoffmann La Roche. Z kolei Europejska Agencja Leków (EMA) wydała taką zgodę dnia 2 lutego 2001 roku. W tym wypadku podmiotem odpowiedzialnym za wprowadzenie leku była firma Roche Registration.

Wzór sumaryczny kapecytabiny

C15H22FN3O6

Spis treści

Wskazania do stosowania kapecytabiny

Kapecytabina jest stosowana w leczeniu raka żołądka w stadium zaawansowanym (w skojarzeniu z pochodnymi platyny) oraz w leczeniu raka jelita grubego i okrężnicy (z przerzutami). Substancję czynną stosuje się również w terapii rozsianego albo miejscowo zaawansowanego raka piersi (na przykład po wcześniejszym leczeniu taksanami lub antracyklinami).

Dawkowanie kapecytabiny

Kapecytabinę stosuje się doustnie, 30 minut po posiłku.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, sposobu zastosowanej terapii (monoterapia, terapia skojarzona), powierzchni ciała pacjenta, wieku, chorób towarzyszących (umiarkowana niewydolność nerek) oraz toksyczności leku i jego działań niepożądanych (objawy sugerujące to: ból brzucha, biegunka, nudności, zespół dłoniowo–podeszwowy, zapalenie jamy ustnej).

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 2500 mg/m2 powierzchni ciała (monoterapia).

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 1250 mg/m2 powierzchni ciała do 2500 mg/m2 powierzchni ciała (terapia skojarzona).

Przeciwskazania do stosowania kapecytabiny

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na kapecytabinę lub fluorouracyl, ciężka niewydolność wątroby i nerek, całkowity niedobór dehydrogenazy dihydropirymidynowej oraz ciężka neutropenia, trombocytopenia i leukopenia. Wśród przeciwwskazań można wyróżnić również wystąpienie silnych, niepożądanych reakcji na fluoropirymidyny. 

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania kapecytabiny

Kapecytabinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z chorobami serca, arytmią i chorobą wieńcową. Substancja czynna może powodować działania niepożądane w obrębie układu sercowo–naczyniowego.

W grupie pacjentów leczonych kapecytabiną stwierdzano hiperkalcemię lub hipokalcemię. Należy zachować ostrożność wśród chorych, którzy wcześniej zgłaszali tego typu zaburzenia w wywiadzie.

Substancja czynna powinna być stosowana ostrożnie wśród chorych z zaburzeniami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.

Kapecytabina może zaburzać poziom cukru i elektrolitów we krwi, dlatego zaleca się zachowanie ostrożności w czasie jej stosowania u osób z cukrzycą.

W związku z tym, że substancja czynna może powodować działania niepożądane związane z narządem wzroku, zaleca się okresowe kontrole u okulisty.

Jeśli u pacjenta wystąpią ciężkie reakcje skórne (zespół Stevensa–Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka), należy zaprzestać stosowania leku.

Przeciwwskazania kapecytabiny do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Kapecytabiny nie należy jednocześnie łączyć z brywudyną. Brywudyna hamuje dehydrogenazę pirymidynową, co prowadzi do zwiększonej toksyczności fluoropirymidyn i może spowodować śmierć pacjenta. Zaleca się zachowanie odstępu minimum czterech tygodni pomiędzy poszczególnymi terapiami.

Interakcje kapecytabiny z innymi substancjami czynnymi

Kapecytabina hamuje system izoenzymów 2C9 cytochromu P-450. Jednoczesne stosowanie substancji czynnej z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi z grupy kumaryny może prowadzić do zaburzenia parametrów krzepnięcia krwi. Zaleca się modyfikację dawki leku przeciwzakrzepowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może prowadzić do podwyższenia poziomu fenytoiny w surowicy.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenytoina (Phenytoin) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
Kwas foliowy nasila toksyczność kapecytabiny.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwas foliowy (Witamina B9) (Folic acid) witaminy z grupy B
W wyniku jednoczesnego stosowania substancji czynnych dochodzi do zmniejszenia skuteczności 5-fluorouracylu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Allopurynol (Allopurinol) substancje hamujące syntezę kwasu moczowego - inhibitory oksydazy ksantynowej

Interakcje kapecytabiny z pożywieniem

Jednoczesne przyjmowanie kapecytabiny z pokarmem zmniejsza jej wchłanianie, dlatego zaleca się podawanie substancji czynnej 30 minut po posiłku.

Wpływ kapecytabiny na prowadzenie pojazdów

Kapecytabina może powodować objawy wpływające na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn takie jak: uczucie zmęczenia, nudności, zawroty głowy. Zaleca się zachowanie ostrożności w czasie wykonywania tychże czynności.

Wpływ kapecytabiny na ciążę

Brak danych klinicznych opisujących wpływ substancji czynnej na ciążę. Dane związane z badaniami na zwierzętach wykazały, że związek powoduje wady rozwojowe i uszkodzenia zarodka powodujące jego śmierć. Stosowanie kapecytabiny w ciąży jest przeciwwskazane.

Wpływ kapecytabiny na laktację

Nie wiadomo czy kapecytabina jest obecna w mleku kobiecym. Dane związane z badaniami na zwierzętach potwierdziły jej obecność w mleku karmiących myszy. Nie zaleca się jej stosowania w okresie laktacji.

Wpływ kapecytabiny na płodność

Brak danych klinicznych dotyczących płodności podczas stosowania kapecytabiny. Dane związane z badaniami na zwierzętach wykazały zaburzenia płodności.

Skutki uboczne

astenia
biegunka
nudności
wymioty
zapalenie jamy ustnej
zmęczenie
ból brzucha
jadłowstręt
zespół erytrodystezji dłoniowo-podeszwowej
bezsenność
ból głowy
ból w klatce piersiowej
depresja
duszność
hiperbilirubinemia
kaszel
letarg
łysienie
odwodnienie
parestezje
rumień
suchość skóry
świąd
wysypka
wzdęcia
zaburzenia smaku
zapalenie spojówek
zaparcia
zawroty głowy
złe samopoczucie
neutropenia
zmniejszenie masy ciała
ból stawów
gorączka
krwawienie z nosa
krwawienie z przewodu pokarmowego
łuszczenie się skóry
niedokrwistość
nadmierne łzawienie
Ból kończyn
podrażnienie oka
Ból pleców
obrzęk obwodowy
zaburzenia paznokci
objawy dyspeptyczne
zakrzepowe zapalenie żył
suchość w jamie ustnej
zakażenia dróg oddechowych
nieprawidłowe stolce
zapalenie nosogardła
hiperpigmentacja skóry
wysypka plamista
nieprawidłowe wyniki testów wątrobowych
zakażenia wirusem Herpes
cukrzyca
hipertriglicerydemia
kołatanie serca
krwiomocz
leukopenia
migotanie przedsionków
nadciśnienie
nadwrażliwość
omdlenia
osłabienie mięśni
pokrzywka
tachykardia
trombocytopenia
zaburzenia pamięci
zapalenie błony śluzowej żołądka
zmniejszona ostrość widzenia
zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi
żółtaczka
pancytopenia
niedokrwistość hemolityczna
zmniejszenie libido
nadwrażliwość na światło
astma
uderzenia gorąca
zapalenie przełyku
obrzęk twarzy
nietrzymanie moczu
oddawanie moczu w nocy
dreszcze
zaburzenia czucia
podwójne widzenie
niedrożność jelit
plamica
ataksja
zaburzenia równowagi
kandydoza (jama ustna)
krew w kale/stolcu
zapalenie okrężnicy
uczucie zimna w obwodowych częściach kończyn
granulocytopenia
stan splątania
pęcherze
neuropatia obwodowa
zakrzepica żył głębokich
zatorowość płucna
Dławica piersiowa
krwioplucie
posocznica
nieżyt żołądka
hipokaliemia
wodobrzusze
obrzęk stawów
zapalenie gardła
afazja
objawy grypopodobne
zapalenie jelit
zakażenie dróg moczowych
duszność wysiłkowa
Ból kości
Niedokrwienie mięśnia sercowego
Zaburzenia połykania
zaburzenia łaknienia
ból twarzy
zapalenie migdałków
zapalenie tkanki podskórnej
Przygnębienie
niedociśnienie
grypa
refluks żołądkowo-przełykowy
gorączka neutropeniczna
zesztywnienie stawów
zwiększenie wartości INR
odma opłucnowa
zakażenia
niedożywienie
ból uszu
napady paniki
owrzodzenie skóry
ropień zęba
tłuszczak
krwawienia z narządów rodnych
migotanie komór
obrzęk naczynioruchowy
wydłużenie odstępu QT
bradykardia
niewydolność wątroby
Zaburzenia typu torsade de pointes
cholestatyczne zapalenie wątroby
zapalenie rogówki
toczeń rumieniowaty
zwężenie przewodu łzowego
zespół Stevensa-Johnsona
toksyczne martwicze oddzielanie naskórka
leukoencefalopatia

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania kapecytabiny

W zależności od przyjętej dawki kapecytabiny mogą wystąpić takie objawy jak: biegunka, nudności, wymioty, krwawienia i podrażnienia przewodu pokarmowego, zapalenie błon śluzowych oraz zahamowanie czynności szpiku.

Mechanizm działania kapecytabiny

Kapecytabina jest prekursorem 5–fluorouracylu. Substancja czynna ulega aktywacji pod wpływem działania między innymi fosforylazy tymidynowej. Enzym występuje w tkankach guza oraz tkankach prawidłowych (aczkolwiek w mniejszym stężeniu). Po przekształceniu substancji czynnej, dalszy jej metabolizm w postaci 5–fluorouracylu prowadzi do blokady metylacji kwasu deoksyurydylowego w kwas tymidylowy. Wpływa to na syntezę DNA, a także zahamowanie syntezy RNA i białek. W wyniku tego dochodzi do zaburzenia wzrostu komórek i w konsekwencji ich śmierci.

Wchłanianie kapecytabiny

Kapecytabina jest dobrze wchłaniania z przewodu pokarmowego. Posiłek nieznaczenie, ale ma wpływ na szybkość wchłaniania substancji czynnej.

Dystrybucja kapecytabiny

Kapecytabina oraz jej metabolity 5’–deoksy–5–fluorocytydyna, 5’–deoksy–5–fluorourydyna i 5–fluorouracyl wiążą się odpowiednio w 54%, 10%, 62% i 10% z białkami osocza (głównie albuminami).

Metabolizm kapecytabiny

Kapecytabina jest metabolizowana w wątrobie przez esterazę karboksylową do 5’–deoksy–5–fluorocytydyny. Ta substancja ulega w dalszej kolejności przemianie w 5’–deoksy–5–fluorourydynę pod wpływem dezaminazy cytydyny, (występującej głównie w wątrobie i w tkankach nowotworowych). Dalsza aktwacja 5’–deoksy–5–fluorourydyny następuje pod wpływem fosforylazy tymidynowej. W wyniku szeregu przekształceń powstaje ostatecznie 5–fluorouracyl. Ten z kolei jest  katabolizowany przez dehydrogenazę pirymidynową do dihydro–5–fluorouracylu.

Wydalanie kapecytabiny

Wydalanie substancji czynnej odbywa się głównie z moczem, w drugiej kolejności z kałem (chociaż w nieznacznych ilościach). Okres półtrwania kapecytabiny i jej metabolitów wynosi około od 45 minut do 60 minut.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij