Pyrazynamid, Pyrazinamidum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o pyrazynamidzie

Rok wprowadzenia na rynek
1971
Substancje aktywne
pyrazynamid
Działanie pyrazynamidu
przeciwprątkowe
Postacie pyrazynamidu
tabletki
Układy narządowe
układ oddechowy
Specjalności medyczne
Pulmonologia
Rys historyczny pyrazynamidu

Pyrazynamid jest lekiem przeciwgruźliczym i został dopuszczony do obrotu w 1971 roku w Stanach Zjednoczonych. Podmiotem odpowiedzialnym za wprowadzenie była firma Dava Pharms Inc. Substancja lecznicza trafiła na rynek europejski w roku 1986 po rejestracji w Szwajcarii, za wniosek rejestracyjny odpowiadała firma Sanofi-Aventis (Suisse) Sa.

Wzór sumaryczny pyrazynamidu

C5H5N3O

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające pyrazynamid

Wskazania do stosowania pyrazynamidu

Pyrazynamid jest substancją o działaniu przeciwgruźliczym. Lek jest wykorzystywany w terapii złożonej, uwzględniającej podanie innych leków o działaniu przeciwprątkowym (izoniazyd, ryfampicyna).
Pyrazynamid jest stosowany szczególnie w pierwszych dwóch miesiącach trwania choroby, co pozwala na szybszą eliminację prątków oraz zmniejszenie prawdopodobieństwa nawrotów choroby.

Lek znalazł również zastosowanie w kuracji gruźlicy opornej na leczenie innymi substancjami o działaniu przeciwprątkowym.

Dawkowanie pyrazynamidu

Pyrazynamid przyjmowany doustnie należy popić odpowiednią ilością płynu. Lek można przyjmować z posiłkiem lub bez.

Schemat dawkowania substancji leczniczej jest zależny od masy ciała oraz wieku pacjenta i jego chorób współistniejących. 

Dawka maksymalna pyrazynamidu wynosi 2 gramy na dobę. Dawka dobowa podczas leczenia gruźlicy u osób dorosłych wynosi zazwyczaj 1,5  grama substancji czynnej lub mieści się w zakresie od 20 mg do 30 mg na kilogram masy ciała pacjenta.

W przypadku współistniejącej niewydolności nerek konieczne może być dostosowanie dawki leku.

Przeciwskazania do stosowania pyrazynamidu

Przeciwwskazaniem do stosowania pyrazynamidu jest nadwrażliwość na tę substancję czynną. Innymi ograniczeniami w wykorzystaniu leku w terapii gruźlicy jest ciąża i okres karmienia piersią, współistniejąca dna moczanowa oraz porfiria.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania pyrazynamidu

Podczas terapii wykorzystującej pyrazynamid zaleca się przeprowadzenie badań mających na celu oznaczenie aktywności enzymów wątrobowych oraz bilirubiny całkowitej. Wykonanie badań pozwala zminimalizować ryzyko uszkodzenia wątroby, które jest możliwe podczas przyjmowania leczniczych dawek pyrazynamidu. Zaleca się aby rutynowe badania wątroby przeprowadzać maksymalnie co 14 dni. 

Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku u pacjentów nadużywających alkoholu. W przypadku jednoczesnego spożywania alkoholu ryzyko pojawienia się działania hepatotoksycznego rośnie.

U niektórych pacjentów istnieje zwiększone prawdopodobieństwo pojawienia się objawów dny moczanowej. Substancja lecznicza zmniejsza ilość wydalanych moczanów, co może doprowadzić do wzrostu stężenia kwasu moczowego w osoczu. W przypadku silnego wzrostu stężenia kwasu moczowego w osoczu oraz pojawienia się objawów dny moczanowej leczenie pyrazynamidem należy przerwać. 

Zalecane jest zachowanie szczególnej ostrożności podczas leczenia pacjentów cierpiących na cukrzycę oraz zaburzenia czynności nerek. 

Terapia osób poniżej 18 roku życia powinna przebiegać w warunkach szpitalnych. U osób dorosłych możliwa jest kontynuacja leczenia szpitalnego w warunkach domowych pod kontrolą pulmonologa.

Interakcje pyrazynamidu z innymi substancjami czynnymi

Zwiększone ryzyko pojawienia się wahań stężenia glukozy we krwi.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Insulina Aspart (Insulin aspart) insuliny
Insulina Degludec (Insulin degludec) insuliny
Insulina Detemir (Insulin detemir) insuliny
Insulina Glargine (Insulin glargine) insuliny
Insulina Glulizynowa (Insulin glulisine) insuliny
Insulina Izofanowa (Insulin isophane) insuliny
Insulina Lispro (Insulin lispro) insuliny
Zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia wahań stężenia glukozy we krwi.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Gliklazyd (Gliclazide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Glipizyd (Glipizide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Repaglinid (Repaglinide) doustne leki przeciwcukrzycowe - glinidy
Sitagliptyna (Sitagliptin) doustne leki przeciwcukrzycowe - gliptyny - inhibitor peptydazy dipeptydylowej IV (DPP-4)
Ryzyko osłabienia działania cyklosporyny, możliwość niepowodzenia terapii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine) inhibitory kalcyneuryny
Możliwość zmniejszenia przeciwprątkowego działania pyrazynamidu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Zydowudyna (Azydotymidyna, AZT) (Zidovudine) nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Możliwa konieczność dostosowania dawek substancji leczniczych wykorzystywanych w leczeniu dny moczanowej.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Allopurynol (Allopurinol) substancje hamujące syntezę kwasu moczowego - inhibitory oksydazy ksantynowej
Kolchicyna (Colchicine) substancje niewpływające na metabolizm kwasu moczowego (przeciw dnie moczanowej)
Zwiększenie ryzyka pojawienia się działań niepożądanych związanych z układem pokarmowym, mięśniowym oraz ośrodkowym układem nerwowym.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Lewofloksacyna (Levofloxacin) fluorochinolony

Interakcje pyrazynamidu z pożywieniem

Pokarm nie wpływa na wchłanianie substancji czynnej. 

Interakcje pyrazynamidu z alkoholem

Pyrazynamid charakteryzuje się ryzykiem uszkodzenia wątroby podczas terapii. Przyjmowanie leku podczas spożywania alkoholu zwiększa prawdopodobieństwo hepatotoksyczności. 

Inne rodzaje interakcji

Podczas kuracji z wykorzystaniem pyrazynamidu istnieje ryzyko spadku stężenia żelaza w osoczu, co może wpływać na wyniki niektórych badań krwi.

Substancja lecznicza powoduje wzrost stężenia kwasu moczowego w osoczu.

Wpływ pyrazynamidu na ciążę

Stosowanie leku podczas ciąży jest przeciwwskazane. 

Wpływ pyrazynamidu na laktację

Pyrazynamidu nie należy przyjmować w okresie karmienia piersią. 

Skutki uboczne

gorączka
zaburzenia krwotoczne
małopłytkowość
nudności
wymioty
śródmiąższowe zapalenie nerek
ból mięśni
anemia
uszkodzenie wątroby
nadwrażliwość na światło słoneczne
Zaburzenia mikcji
napad dny moczanowej
brak apetetu
niedokrwistość syderoblastyczna

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania pyrazynamidu

Przyjęcie zbyt dużej dawki pyrazynamidu może doprowadzić do pojawienia się zaburzeń pracy wątroby.

Mechanizm działania pyrazynamidu

Mechanizm działania substancji leczniczej nie został w pełni wyjaśniony. Pewną rolę w aktywności przeciwgruźliczej leku odgrywa czynny metabolit pyrazynamidu – kwas pirazynowy, powstający w wyniku działania nikotynamidazy pochodzenia bakteryjnego. Pyrazynamid charakteryzuje się działaniem przeciwprątkowym, którego siła jest zależna od pH występującego w miejscu działania substancji leczniczej – im niższe pH, tym lek jest skuteczniejszy. Rozwój prątków (Mycobacterium tuberculosis) powoduje obniżenie pH w miejscu zakażenia, dlatego aktywność prątkobójcza leku jest najsilniejsza na początku terapii. 

Wchłanianie pyrazynamidu

Wchłanianie substancji czynnej z przewodu pokarmowego przebiega szybko. Maksymalne stężenie w osoczu występuje zazwyczaj po upłynięciu godziny od podania doustnego. Pokarm nie wpływa na wchłanianie leku. 

Dystrybucja pyrazynamidu

Pyrazynamid występuje w postaci połączonej z białkami osocza na poziomie około 10%. Lek dobrze przenika do wydzieliny płucnej i oskrzelowej, co warunkuje jego aktywność przeciwprątkową wykorzystywaną w leczeniu gruźlicy. Substancja czynna przenika przez łożysko oraz do pokarmu matki karmiącej.

Metabolizm pyrazynamidu

Metabolizm pyrazynamidu zachodzi w wątrobie. W biotransformacji leku bierze udział deaminaza mikrosomalna, dzięki której dochodzi do hydroksylacji cząsteczki pyrazynamidu i powstania kwasu pirazynowego. 
Kwas pirazynowy jest aktywnym metabolitem, wykazującym działanie przeciwgruźlicze. Dalszy metabolizm polega na przekształceniu cząsteczki kwasu pirazynowego do kwasu 5- hydroksypirazynowego przy udziale oksydazy ksantynowej.

Wydalanie pyrazynamidu

Pyrazynamid jest wydalany z moczem. Okres półtrwania substancji leczniczej jest ściśle związany ze stopniem czynności nerek. Po 3 dniach od podania doustnego, jedynie 3% zastosowanej dawki występuje w moczu w postaci niezmienionej, a ponad 60% dawki stanowią metabolity. 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij