Leflunomid, Leflunomidum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o leflunomidzie

Rok wprowadzenia na rynek
1999
Substancje aktywne
leflunomid
Działanie leflunomidu
immunosupresyjne (zmniejsza odporność), przeciwreumatyczne, przeciwzapalne, immunomodulujące
Postacie leflunomidu
tabletki powlekane
Układy narządowe
układ immunologiczny (odpornościowy)
Specjalności medyczne
Reumatologia
Wzór sumaryczny leflunomidu

C12H9F3N2O2

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające leflunomid

Wskazania do stosowania leflunomidu

Leflunomid to przeciwreumatyczny lek modyfikujący przebieg choroby stosowany w leczeniu aktywnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów i łuszczycowego zapalenia stawów.

Dawkowanie leflunomidu

Leflunomid przyjmuje się doustnie, niezależnie od posiłków.
Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od zaawansowania choroby.

Dawka początkowa zwykle stosowana (dobowa) u osób dorosłych to 100 mg (podawana przez 3 doby).
Dawka podtrzymująca zwykle stosowana (dobowa) u osób dorosłych to 10–20 mg.

Dane dotyczące stosowania leflunomidu u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia są ograniczone.
Brak konieczności dostosowywania dawki u osób powyżej 65 roku życia i z łagodną niewydolnością nerek.

Działanie terapeutyczne leflunomidu powinno pojawić się po upływie 4-6 tygodni i ulegać dalszej poprawie przez 4-6 miesięcy.

Przeciwskazania do stosowania leflunomidu

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na leflunomid i jego czynny metabolit teryflunomid, okres laktacji, kobiety w ciąży i w okresie rozrodczym niestosujące skutecznej metody antykoncepcji, zaburzenia czynności wątroby, ciężki niedobór odporności, ciężkie zakażenia, umiarkowana lub ciężka niewydolność nerek, ciężka hipoproteinemia, ciężkie zaburzenia czynności szpiku, znaczna leukopenia, anemia, neutropenia, trombocytopenia.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania leflunomidu

Równoczesne przyjmowanie lub stosowanie w niedalekiej przeszłości innych leków z grupy przeciwreumatycznych, modyfikujących przebieg choroby o właściwościach hepatotoksycznych i hematotoksycznych może nasilać ciężkie działania niepożądane, dlatego decyzja o łączonej terapii musi być poprzedzona dokładną oceną stosunku korzyści do ryzyka. Zastąpienie leflunomidu tego typu lekami musi być poprzedzone zachowaniem okresu wymywania. Odnotowano przypadki ciężkiego uszkodzenia wątroby włącznie ze zgonami. Ciężkie reakcje dotyczące wątroby występują głównie w ciągu 6 miesięcy. Należy monitorować aktywność aminotransferazy alaninowej- AlAT przed rozpoczęciem leczenia, co dwa tygodnie przez pierwsze 6 miesięcy, a następnie co 8 tygodni. Z taką samą częstością należy wykonywać morfologię krwi, oznaczenia całkowitej liczby i obrazu leukocytów i trombocytów. Wzrost aktywności AlAT 2-3 razy powyżej górnej granicy normy wskazuje na konieczność zmniejszenia dawki leku. Jeżeli zmniejszenie dawki nie prowadzi do obniżenia aktywności AlAT należy przerwać stosowanie leflunomidu i zastosować procedurę wymywania. Terapię należy przerwać także u osób, u których wystąpiły ciężkie zaburzenia hematologiczne. Grupą szczególnie narażoną są pacjenci z niedokrwistością, trombocytopenią i (lub) leukopenią oraz zaburzeniami czynności szpiku w wywiadzie.
Zaburzenia czynności wątroby i ciężka hipoproteinemia prowadzą do wzrostu stężenia czynnego metabolitu leflunomidu A771726, dlatego w takich przypadkach nie zaleca się stosowania leflunomidu.
Ze względu na długi okres półtrwania czynnego metabolitu, działania niepożądane mogą wystąpić nawet po zakończeniu stosowania leku. Jeżeli zachodzi konieczność przyspieszonego usunięcia leku z organizmu należy przeprowadzić
procedurę wymywania.
Nie są znane skutki jednoczesnego stosowania leflunomidu
z lekami przeciwmalarycznymi stosowanymi w chorobach reumatycznych (np. chlorochina i hydroksychlorochina), doustnymi lub domięśniowymi preparatami złota, D-penicylaminą, azatiopryną i innymi lekami immunosupresyjnymi włączając w to inhibitory czynnika martwicy nowotworów TNF-α, dlatego połączenie tych leków wymaga zachowania szczególnej ostrożności.
Zmiany na błonach śluzowych i skórze
podczas stosowania leflunomidu mogą być związane z wystąpieniem wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej, zespołu Stevensa-Johnsona, toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka lub reakcji polekowej z eozynofilią bądź objawami ogólnymi. W takich przypadkach konieczne jest zaprzestanie przyjmowania leflunomidu. Przerwanie leczenia można rozważyć u osób, u których wystąpiła ciężka postać łuszczycy krostkowej lub nasilenie łuszczycy.
Leflunomid zwiększa ryzyko rozwoju ciężkich zakażeń. U pacjentów stosujących leflunomid w połączeniu z innymi lekami immunosupresyjnymi odnotowano przypadki postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii. Rozpoczęcie terapii powinno być poprzedzone oceną w kierunku aktywnej lub nieaktywnej gruźlicy.
Pacjentów należy monitorować pod kątem  objawów śródmiąższowej choroby płuc (kaszel, duszność) i razie konieczności odstawić lek oraz wprowadzić odpowiednie postępowanie diagnostycznego.
Leflunomid może powodować rozwój neuropatii obwodowej. Wśród czynników ryzyka można wymienić wiek powyżej 60 lat, równoczesne stosowanie leków neurotoksycznych i cukrzycę.
Przed rozpoczęciem terapii i w trakcie jej trwania należy kontrolować ciśnienie krwi.
Nie można wykluczyć przenoszenia przez męski układ rozrodczy toksycznego działania leflunomidu na płód, dlatego mężczyźni muszą stosować skuteczną metodę antykoncepcji. W celu zminimalizowania ryzyka toksycznego wpływu leku na płód zaleca się, aby mężczyźni planujący ojcostwo przerwali leczenie i zastosowali przez okres co najmniej 11 dni postępowanie prowadzące do zmniejszenia stężenia metabolitu A771726 w osoczu do wartości nie przekraczającej  0,02 mg/l. Stężenie należy ponownie oznaczyć po upływie co najmniej 14 dni. Utrzymywanie się wartości stężenia w granicach normy przez okres co najmniej 3 miesięcy zapewnia minimalne ryzyko narażenia płodu.
Stosowanie szczepionek z żywymi atenuowanymi drobnoustrojami nie jest zalecane podczas terapii leflunomidem ze względu na brak potwierdzonego bezpieczeństwa i skuteczności szczepień. Należy uwzględnić długi okres półtrwania leku planując szczepienie po zakończeniu leczenia.

Interakcje leflunomidu z innymi substancjami czynnymi

Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Metotreksat (Methotrexate) antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego)
Podwyższenie czasu protrombinowego podczas jednoczesnego podawania leków.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Szybkie zmniejszenie w osoczu stężenia metabolitu A771726.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Węgiel aktywny (Węgiel leczniczy) (Activated charcoal) antidota - odtrutki i środki chelatujące
Zwiększenie stężenia metabolitu A771726 i ekspozycji na ryfampicynę.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) antybiotyki - INNE
Możliwe zwiększenie ekspozycji na wymienione leki.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Atorwastatyna (Atorvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Benzylopenicylina benzatynowa (Benzathine benzylpenicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Benzylopenicylina potasowa (Benzylpenicillin potassium) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Benzylopenicylina prokainowa (Procaine benzylpenicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Cefaklor (Cefaclor) cefalosporyny II generacji
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) fluorochinolony
Doksorubicyna (Doxorubicin) antybiotyki cytostatyczne
Etynyloestradiol (Ethinylestradiol) estrogeny naturalne i syntetyczne
Furosemid (Furosemide) leki moczopędne, diuretyk - pętlowe
Indometacyna (Indomethacin) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Ketoprofen (Ketoprofen) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Lewonorgestrel (Levonorgestrel) progestageny
Nateglinid (Nateglinide) doustne leki przeciwcukrzycowe - INNE
Paklitaksel (Paclitaxel) taksoidy
Pioglitazon (Pioglitazone) doustne leki przeciwcukrzycowe - INNE
Prawastatyna (Pravastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Repaglinid (Repaglinide) doustne leki przeciwcukrzycowe - glinidy
Rosuwastatyna (Rosuvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Simwastatyna (Simvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Sulfasalazyna (Sulfasalazine) pochodne kwasu aminosalicylowego
Topotekan (Topotecan) inne leki przeciwnowotworowe
Zydowudyna (Azydotymidyna, AZT) (Zidovudine) nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Ryzyko zmniejszenia skuteczności wymienionych leków.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Duloksetyna (Duloxetine) SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy
Tyzanidyna (Tizanidine) agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych

Interakcje leflunomidu z alkoholem

Nie należy łączyć leflunomidu i alkoholu ze względu na nasilenie toksycznego działania na wątrobę.

Wpływ leflunomidu na prowadzenie pojazdów

Leflunomid może powodować zawroty głowy wpływające na zmniejszenie koncentracji i szybkości reakcji kierowcy. Należy powstrzymać się od prowadzenia pojazdów, gdy wystąpią takie działania niepożądane po zastosowaniu leku.

Wpływ leflunomidu na ciążę

Czynny metabolit leflunomidu A771726 może powodować ciężkie wady wrodzone, dlatego stosowanie leku w ciąży jest przeciwwskazane. Brak miesiączki lub inne objawy wskazujące na ciążę wymagają konsultacji z lekarzem. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną metodę antykoncepcji w trakcie leczenia i przez 2 lata od zakończenia terapii lub przez 11 dni od zakończenia terapii w przypadku wdrożenia postępowania przyspieszającego zmniejszenie stężenia toksycznego metabolitu do wartości nie przekraczającej 0,02 mg/l. 

Wpływ leflunomidu na laktację

Dane związane z badaniami na zwierzętach wykazały, że leflunomid i jego metabolity przenikają do mleka kobiecego. Stosowanie leku w okresie laktacji jest przeciwwskazane.

Skutki uboczne

parestezje
biegunka
ból głowy
wypadanie włosów
leukopenia
jadłowstręt
nudności
wyprysk
osłabienie
Anoreksja
suchość skóry
świąd
choroby błony śluzówki jamy ustnej
wymioty
łagodne reakcje alergiczne
wysypka
łagodny wzrost ciśnienia tętniczego krwi
wysypka polekowa z eozynofilią oraz objawami ogólnymi
zawroty głowy
zerwanie ścięgna
neuropatia obwodowa
zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
wzrost aktywności kinazy kreatynowej (CK)
zapalenie okrężnicy
zmniejszenie masy ciała
ból brzucha
niepokój
pokrzywka
trombocytopenia
hipokaliemia
zaburzenia smaku
hipofosfatemia
niedokrwistość
Hiperlipidemia
polekowe zapalenie wątroby
niedokrwistość aplastyczna
ciężkie zakażenia
żółtaczka
zwiększenie aktywności dehydrogenazy mleczanowej (LDH)
posocznica
poważny wzrost ciśnienia tętniczego krwi
śródmiąższowe choroby płuc
eozynofilia
zapalenie naczyń
agranulocytoza
ciężkie reakcje anafilaktyczne lub anafilaktoidalne
rumień wielopostaciowy
zespół Stevensa-Johnsona
zapalenie trzustki
ostra martwica wątroby
toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka
niewydolność wątroby
torbiele
polipy
niewydolność nerek
nowotwory
hipourykemia
postać skórna tocznia rumieniowatego
łuszczyca krostkowa
nasilenie łuszczycy
minimalne zmniejszenie stężenia/ilości/ruchliwości plemników

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania leflunomidu

Wśród objawów przedawkowania leflunomidu można wyróżnić nudności, ból brzucha, biegunkę, świąd, wysypkę, leukopenię, wzrost aktywności enzymów wątrobowych, niedokrwistość.

Mechanizm działania leflunomidu

Leflunomid hamuje aktywność enzymu dehydrogenazy dihydroorotanu, który uczestniczy w syntezie nukleotydów pirymidynowych. W efekcie dochodzi do zatrzymania cyklu komórkowego w fazie G1 i działania antyproliferacyjnego (zakłócenie proliferacji komórek odpowiedzi immunologicznej). Lek może także hamować aktywność kinazy tyrozynowej- enzymu regulującego wiele procesów komórkowych.

Wchłanianie leflunomidu

Leflunomid jest w podobnym stopniu wchłaniany z przewodu pokarmowego po posiłku i na czczo. Czas do osiągnięcia stężenia maksymalnego czynnego metabolitu jest bardzo zróżnicowany i może wynosić od 1 do 24 godzin. Biodostępność leku wynosi 82-95%.

Dystrybucja leflunomidu

Metabolit A771726 wiążę się w ponad 99,3% z białkami osocza (albuminami).

Metabolizm leflunomidu

Leflunomid to prolek, który ulega efektowi pierwszego przejścia w wątrobie i ścianie jelit. Głównym metabolitem leflunomidu jest metabolit A771726, który odpowiada za aktywność farmakologiczną leku. W metabolizmie leflunomidu powstaje również wiele innych metabolitów o niewielkim znaczeniu m.in. TFMA (4-trifluorometyloanilina).

Wydalanie leflunomidu

Okres półtrwania leku wynosi około 2 tygodnie. Wydalanie metabolitów odbywa się z moczem (głównie w postaci glukuronidowych pochodnych leflunomidu i pochodnych A771726) oraz z kałem (głównie w postaci A771726). Podanie doustnie zawiesiny węgla aktywowanego lub cholestyraminy przyspiesza wydalanie A771726 i zmniejsza jego stężenie w osoczu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij