Nystatyna, Nystatinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o nystatynie

Rok wprowadzenia na rynek
1964
Substancje aktywne
nystatyna
Działanie nystatyny
grzybobójcze, grzybostatyczne
Postacie nystatyny
granulat do przygotowania zawiesiny doustnej, tabletki dojelitowe, tabletki dopochwowe
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ płciowy żeński, układ pokarmowy (trawienny)
Specjalności medyczne
Choroby wewnętrzne, Dermatologia i wenerologia, Gastroenterologia, Geriatria, Ginekologia i położnictwo, Medycyna rodzinna, Pediatria, Stomatologia ogólna
Rys historyczny nystatyny

Nystatyna została odkryta w 1950 roku przez dwoje naukowców: Elizabeth Lee Hazen i Rachel Fuller Brown. Elizabeth Hazen, która zajmowała się mikroorganizmami glebowymi oraz ich aktywnością przeciwgrzybiczą, przy okazji analizy gleby na farmie swojego przyjaciela, odkryła obiecujące mikroorganizmy. Nazwała je od nazwiska właściciela farmy Streptomyces noursei. Natomiast Rachel Brown wyizolowała z próbek otrzymanych od Elizabeth Hazen substancje przeciwgrzybicze, w tym między innymi nystatynę.

Wzór sumaryczny nystatyny

C47H75NO17

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające nystatynę

Wskazania do stosowania nystatyny

Nystatyna jest antybiotykiem polienowym wytwarzanym przez Streptomyces nursei. Wykazuje działanie grzybostatyczne i grzybobójcze na Candida spp., Blastomyces dermatitidis, Coccidioides immitis, Cryptococcus neoformans, Histoplasma capsulatum, Aspergillus fumigatus, Rhodotula spp. Nie wykazuje natomiast działania na dermatofity, bakterie, wirusy i pierwotniaki.

Wskazania do stosowania nystatyny w podaniu doustnym:

  • leczenie grzybic przewodu pokarmowego;
  • leczenie grzybic jamy ustnej, w tym pleśniawki błon śluzowych dziąseł, języka i czerwieni wargowej;
  • profilaktyka grzybic u pacjentów leczonych dużymi dawkami antybiotyków bądź kortykosteroidów;

Wskazania do stosowania nystatyny w podaniu dopochwowym:

  • grzybica pochwy;
  • grzybica sromu.

Dawkowanie nystatyny

Nystatynę można stosować do pędzlowania jamy ustnej, doustnie i dopochwowo.

W przypadku pędzlowania jamy ustnej dzieci lub dorosłych stosuje się dawkę 400 000 j.m. na dobę.

Doustnie leczniczo stosuje się dawki do 6 000 000 j.m. na dobę, a profilaktycznie (nystatyna przy antybiotykoterapii) do 1 500 000 j.m. na dobę. W przypadku stosowania u dzieci dawki nie powinny być większe niż 2 000 000 j.m. na dobę.

W stosowaniu dopochwowym zalecane dawki mieszczą się w przedziale 100 000 do 200 000 j.m. na dobę.

Przeciwskazania do stosowania nystatyny

Nadwrażliwość nad którykolwiek składnik preparatu.

Nie zaleca się stosowania nystatyny w przypadku grzybic układowych.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania nystatyny

Nystatyny nie powinno się stosować się w leczeniu grzybic układowych. Natomiast u pacjentów z niewydolnością nerek, nystatyna w niewielkich stężeniach może pojawić się we krwi.

Wpływ nystatyny na prowadzenie pojazdów

Nystatyna nie wywiera żadnego wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów, ani na obsługiwanie maszyn.

Wpływ nystatyny na ciążę

Nystatyna praktycznie nie wchłania się z przewodu pokarmowego, jednak nie wiadomo czy lek może wpływać niekorzystnie na płód. Dlatego nystatynę powinno się stosować jedynie w przypadkach, kiedy korzyść z leczenia matki jest większa, niż ryzyko niekorzystnego wpływu na płód.

Wpływ nystatyny na laktację

Nie wiadomo, czy nystatyna przenika do mleka matki karmiącej, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu jej u kobiet karmiących piersią.

Skutki uboczne

biegunka
nudności
reakcje alergiczne
wymioty
zespól Stevensa-Johnsona

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Przy stosowaniu dopochwowym może dojść do miejscowych objawów podrażnienia skóry i błon śluzowych.

Objawy przedawkowania nystatyny

Nystatyna praktycznie nie wchłania się z przewodu pokarmowego, dlatego też przypadkowe przyjęcie leku, bądź jego przedawkowanie nie powoduje żadnych skutków toksycznych na układy narządowe.

Mechanizm działania nystatyny

Nystatyna jest antybiotykiem polienowym, który działa poprzez wiązanie ze sterolami błony komórkowej grzybów, głównie ergosterolem. Dochodzi do zmiany ułożenia steroli i fosfolipidów błonowych, co prowadzi do zaburzenia funkcji ochronnej błony komórkowej grzyba. W błonie powstają pory i kanaliki, przez które wypływają na zewnątrz składniki komórki, co w konsekwencji prowadzi do przerwania procesów metabolicznych i obumarcia komórki.

Wchłanianie nystatyny

Nystatyna nie wchłania się z przewodu pokarmowego, błon śluzowych i powierzchni skóry.

Wydalanie nystatyny

Nystatyna wydalana jest wraz z kałem, praktycznie w całości w postaci niezmienionej.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij