Wanna czy prysznic?

Codzienna kąpiel ma zasadnicze znaczenie zarówno dla zdrowia, jak i dla urody. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że kąpiel to nie tylko zabieg higieniczny, ale także określony bodziec dla naszego organizmu. Poranna może obudzić, dodać energii na cały dzień. Wieczorem natomiast może stać się formą relaksu, odprężeniem przed snem, sposobem na rozładowanie emocji całego dnia. Efekt ten zależy nie tylko od tego, kiedy korzystamy z kąpieli, w jakiej formie, jak długo, a także jak ciepłej wody używamy i co do niej dodamy.

Skóra brudzi się nie tylko od cząsteczek kurzu i zanieczyszczeń znajdujących się w naszym otoczeniu, ale także sama stanowi organ wydalający pot i łój, złuszcza komórki naskórka i to właśnie mieszanina wszystkich tych składników musi być regularnie usuwana z jej powierzchni.

Sprawdzone od wieków

Podstawowym środkiem stosowanym od wieków do kąpieli było mydło. Tradycyjne kostki pod względem chemicznym to sole sodowe, potasowe lub trietanoloaminowe wyższych kwasów tłuszczowych najczęściej palmitynowego, stearynowego, oleinowego. Rozpuszczalne w wodzie mydła, ze względu na strukturę chemiczną mają mniej lub bardziej alkaliczny charakter (pH 8-10), przez co mogą zmieniać odczyn skóry, której naturalne pH wynosi 5,5-6. W przypadku skóry zdrowej, prawidłowo natłuszczonej powrót do normalnego stanu następuje praktycznie w ciągu kilkunastu minut. Dla skóry wrażliwej, suchej sytuacja jest bardziej skomplikowana. Osiągnięcie równowagi kwasowej po myciu mydłem trwa znacznie dłużej. Pomimo że nie ma ono silnych właściwości odtłuszczających osoby, z tego typu skórą, po myciu mogą odczuwać duży dyskomfort związany z uczuciem znacznego jej napięcia, dalszego wysuszenia. Z tego też powodu do celów kosmetycznych chętnie używa się mydeł wzbogaconych o różne substancje niwelujące ten efekt. Coraz częściej składnikami mydeł są też związki o działaniu nawilżającym, takie jak gliceryna, glikol propylenowy, aminokwasy. Do mydeł pielęgnacyjnych dodawane są również substancje łagodzące podrażnienia, między innymi D-pantenol czy bisabolol. W bogatej ofercie mydeł znaleźć także można produkty o specjalnym przeznaczeniu, np. o działaniu antybakteryjnym czy też przeciwłojotokowym. Najczęściej zawierają one w składzie surowce pochodzenia naturalnego, takie jak olejki eteryczne, ekstrakty roślinne czy też wyizolowane z nich związki charakteryzujące się tego typu działaniem. Często w ich recepturach pojawiają się siarka i dziegieć, spośród olejków zaś rozmarynowy, lawendowy, z drzewa herbacianego. Przemysł kosmetyczny oferuje także mydła antycellulitowe i pilingujące zawierające w swoim składzie pestki brzoskwiń, rozdrobnione migdały, algi, otręby, rozdrobnioną gąbkę czy trukwę egipską. Co ciekawe, warto przypomnieć, że pierwsze preparaty o podobnym działaniu używane były już w czasach starożytnych. Grecy wytwarzali bowiem mydła, w których znajdowały się podobne układy.

Zamiast mydła płyn

W segmencie środków higienicznych coraz częściej pojawiającą się alternatywą dla mydeł naturalnych stają się tzw. syntetyczne środki myjące. Oferowane są one w różnej postaci. Na półkach sklepowych i aptecznych można znaleźć mydła w płynie, płyny do kąpieli, pianki, żele pod prysznic, olejki kąpielowe. Oprócz wymienionych, od dawna znanych postaci preparatów myjących, w ostatnim czasie spotyka się całkiem nowe formuły, np. pilingujące, owocowe kisiele do mycia ciała. Wspólną cechą tego typu wyrobów jest obecność w ich składzie związków powierzchniowo czynnych tzw. detergentów. Systemy te zmniejszają napięcie powierzchniowe wody, zwilżają brud, odrywają jego cząsteczki od powierzchni zmywanej oraz emulgują go w roztworze wodnym, tak aby nie dopuścić do jego ponownego osadzania. Odpowiadają one za własności myjące, zwilżające, a także pianotwórcze preparatu. Stosowane w wyrobach kosmetycznych środki powierzchniowo czynne zapewniają im, w odróżnieniu od większości mydeł, odczyn obojętny lub kwaśny, dostosowując się do warunków biochemicznych skóry. Preparaty przeznaczone do kąpieli w wannie zawierają z reguły większe ilości tego typu związków, niż kosmetyki pod prysznic. Bardzo ważną rolą, jaką muszą one spełnić obok mycia, jest zdolność tworzenia obfitej piany w wodzie, która stanowi jeden z wyznaczników dobrego preparatu myjącego. Z tego powodu w ich skład, oprócz typowych układów myjących, wchodzą środki pianotwórcze, stabilizatory piany oraz substancje zapobiegające osadzaniu się brudu na powierzchni wanny. Choć związki powierzchniowo czynne znajdują szerokie zastosowanie w różnorodnych preparatach kosmetycznych, nie zawsze nam się dobrze kojarzą. Pojawiające się określenie detergent, wywodzące się z języka łacińskiego, gdzie słowo detergo oznacza prać, wzbudza u wielu osób zdecydowaną niechęć. Zmiany w stylu życia i zwyczajach użytkowników spowodowały wzrost ich wymagań w stosunku do preparatów kosmetycznych. Coraz częściej oczekują oni zatem produktów, które są oparte na bezpiecznych, naturalnych i dobrze znoszonych przez skórę ZPC.

Naturalne detergenty

Z grupy oferowanych naturalnych detergentów można wymienić układy syntetyzowane w oparciu o cukry, zarówno proste (glukoza, fruktoza), jak i dwucukry (sacharoza, maltoza, laktoza). Ważną grupę stanowią także związki otrzymywane na bazie pochodnych protein. Zaliczane są one do związków niedrażniących, nietoksycznych, dobrze tolerowanych przez skórę i śluzówkę. Układy te są ponadto bezpieczne ekologicznie, łatwo bowiem ulegają biodegradacji. Wykorzystywane są właśnie głównie jako składniki recepturalne środków myjących. W połączeniu z innymi związkami powierzchniowo czynnymi obniżają ich drażniące własności, umożliwiając otrzymywanie łagodnych środków do kąpieli. Specyficzną grupę ZPC stanowią alkilopoliglukozydy wytwarzane ze skrobi i naturalnych alkoholi tłuszczowych. Są one łagodne dla skóry i włosów, wykazują ponadto właściwości kondycjonujące. Cechuje je duża zgodność z innymi związkami powierzchniowo czynnymi, są trwałe w szerokim zakresie pH, całkowicie biodegradowalne. Warto tu również zwrócić uwagę na pochodne betainy, które zdobyły trwałą pozycję w recepturach wielu środków do mycia ciała i włosów. Znajdują one szerokie zastosowanie w płynach do oczyszczenia skóry, dla których poszukuje się szczególnie łagodnych środków powierzchniowo czynnych. W recepturach syntetycznych preparatów do mycia, podobnie jak w przypadku naturalnych mydeł, pojawia się cały szereg związków o działaniu pielęgnacyjnym. Zawierają one w składzie zarówno substancje nawilżające, jak i natłuszczające, takie jak: gliceryna, hydrolizaty protein, ekstrakty roślinne, oleje. Bardzo często posiadają właściwości antyseptyczne i bakteriobójcze, które zawdzięczają obecności naturalnych ekstraktów ziołowych. Mogą one również zawierać substancje o działaniu keratolitycznym, powodujące wygładzenie skóry, spośród których na szczególną uwagę zasługuje kwas mlekowy.

Odchudzi i zwalczy stres

Pojawia się także szeroka oferta preparatów do mycia o działaniu antycellulitowym, wyszczuplającym. Oprócz podstawowych składników zawierają one takie surowce jak wyciąg z alg morskich, bluszczu i hibiskusa, które poprawiają ukrwienie skóry oraz komórkową przemianę materii. Kosmetyki te charakteryzują się różnorodnymi zapachami w znaczący sposób uatrakcyjniającymi kąpiel. Pojawiają się tu między innymi zapachy różnorodnych owoców, a w ostatnim czasie także wanilii, kawy, czekolady itp. Kolejny, istotny segment preparatów kąpielowych stanowią sole. Są to kolorowe, pachnące ciała stałe, w których nośnikiem jest sól. Stosuje się je w celu zmiękczenia wody oraz nadania jej przyjemnego zapachu. Specyficzną grupę kosmetyków do kąpieli stanowią olejki. Ich skład recepturalny jest tak sformułowany, że oprócz właściwości myjących posiadają one zdolność natłuszczania skóry oraz nadawania jej przyjemnego, stosunkowo trwałego zapachu. W ofercie znajdują się dwa rodzaje tego typu wyrobów. Pierwszy segment stanowią układy niedyspergowalne w wodzie, pozostające na jej powierzchni w postaci cienkiej warstewki. Kolejna grupa zaś to preparaty tworzące po dodaniu do wody roztwory lub emulsje. Podczas kąpieli coraz chętniej sięgamy również po preparaty do higieny intymnej. Zadaniem ich jest łagodne mycie i pielęgnowanie intymnych części ciała. Produkty te obok łagodnych środków myjących zawierają specjalnie dobrane związki o działaniu antybakteryjnym, dezodoryzującym, łagodzącym stany zapalne.

Wylegiwanie w wannie czy szybki prysznic?

Podstawowe mycie powinno odbywać się wieczorem. Po całym dniu skóra jest brudna, spocona, choć nie zawsze jest to wyraźnie odczuwalne. Dlatego też o tej porze najlepiej zastosować kąpiel w ciepłej wodzie, która znacznie łatwiej usuwa wszystkie zabrudzenia.

Mimo że za pomocą kąpieli w wannie i pod prysznicem osiągamy ten sam cel, a mianowicie oczyszczamy skórę, to jednak ich działanie na organizm jest odmienne. Podczas gdy natrysk działa przede wszystkim pobudzająco, kąpiel w wannie przyczynia się do dobroczynnego odprężenia. Do codziennej higieny zdecydowanie zaleca się jednak stosowanie prysznica. Z kąpieli w wannie powinniśmy korzystać okazjonalnie, gdyż codzienne wylegiwanie się w ciepłej wodzie może osłabić barierę ochronną skóry. Z tego też powodu zabieg ten przydatny jest w szczególnych sytuacjach. Z ciepłej, aromatycznej kąpieli możemy na przykład skorzystać w okresie jesiennym lub zimowym, kiedy przemarzliśmy i chcemy się szybko rozgrzać. Kąpiel taka jest również przydatna kiedy chcemy się zregenerować, rozluźnić, odprężyć po ciężkim dniu. Od czasu do czasu świetnie zrobi nam relaks w wannie z dodatkiem soli. Niezbyt gorąca słona kąpiel wygładza skórę, rozluźnia mięśnie, łagodzi też nerwobóle. Niezależnie od tego, czy jest to prysznic czy kąpiel w wannie, ciało myjemy odpowiednio dobranym do rodzaju naszej skóry preparatem.

Jednak od czasu do czasu, o ile oczywiście możemy, zmieńmy zwykły zabieg mycia w prawdziwą ceremonię. Kupmy specjalne dodatki kąpielowe: płyn do kąpieli, olejek eteryczny czy też zioła, które sprawią nam przyjemność. Ustawmy w łazience świecę zapachową lub kominek aromaterapeutyczny i oddajmy się błogiemu relaksowi. Szczególnie teraz, kiedy przed nami jesienne słoty i zimowe mrozy.