Grzybice skóry
Maciej Mierzejewski

Grzybice skóry

Grzybice znane są od wieków i należą do jednych z najczęstszych chorób skóry. Szacuje się, że 20% osób w społeczeństwie zamożnym zachoruje na grzybicę przynajmniej 1 raz w okresie całego życia, a jednoczasowo problem ten dotyczy 3% populacji.

Skóra jest złożonym, wieloczynnościowym narządem człowieka, który osłania inne narządy wewnętrzne przed wpływem środowiska zewnętrznego. Bariera ochronna, którą tworzy skóra, stanowi równocześnie element regulacji cieplnej, wodnej, wydzielniczej i odpornościowej naszego ciała. Skóra zbudowana jest z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej.

Poza tym w skórze znajdują się naczynia krwionośne i chłonne, zakończenia nerwów oraz tzw. przydatki - gruczoły potowe, łojowe i mieszki włosowe. Jedną z najczęściej występujących chorób skóry jest grzybica. Aby doszło do jej rozwoju, muszą zaistnieć określone warunki. Pierwszym jest kontakt z czynnikiem wywołującym, czyli z fragmentem lub zarodnikiem grzyba. Drugim czynnikiem jest osłabienie zdolności ochronnej skóry i organizmu na zakażenie, najczęściej w skutek uszkodzenia bariery ochronnej lub upośledzenia własnej obrony przez organizm.

Wiele postaci choroby

Ze względu na przenoszenie i zarażenie możemy grzybice podzielić na dwa rodzaje: - pochodzenia ludzkiego (antropofilne), kiedy źródłem zakażenia jest inny człowiek - pochodzenia zwierzęcego (zoofilne), gdy źródłem zakażenia jest zwierzę. Z reguły w zakażeniach pochodzenia zwierzęcego mamy do czynienia z większym stanem zapalnym ogniska chorobowego, a nawet z możliwością wystąpienia guzów zapalnych na skórze owłosionej.

Pod względem zajęcia struktur skóry procesem chorobowym możemy podzielić grzybice na dwie kategorie: - powierzchowne grzybice naskórkowe - grzybice dotyczące zakażenia skóry właściwej, włosów i paznokci z odczynem zapalnym. Grzybicą należącą do pierwszej kategorii jest łupież pstry. Jest to powierzchowne zakażenie naskórka, głównie na tułowiu i zewnętrznych powierzchniach kończyn, o wyglądzie żółtobrunatnych plam wywołane przez Pityrosporum ovale.

Plamy są liczne, lekko złuszczające się, o nieregularnych zarysach i pod wpływem słońca ulegają odbarwieniu. Z tego powodu osoba z podejrzeniem łupieżu pstrego zazwyczaj zgłasza się do lekarza po wakacjach, gdy zaniepokoiły ją nieopalone plamki na skórze. Objawy często nawracają po leczeniu, czemu sprzyja nadmierne pocenie lub brak odkażenia bielizny po leczeniu przez wygotowanie. Choroba jest dość charakterystyczna dla osób uczęszczających na siłownie, gdzie kontakt z wieloma osobami i duża wilgotność skóry ze względu na pocenie jest idealnym środowiskiem do mnożenia się grzybów i zarażania przez nie skóry.

Druga kategoria bardzo często nazywana jest grzybicami właściwymi skóry i ma wiele odmian z powodu zajęcia określonych obszarów skóry. Grzybice właściwe dzielimy następująco:

  1. Grzybica powierzchowna owłosionej skóry głowy,
  2. Grzybica skóry gładkiej,
  3. Grzybica pachwin,
  4. Grzybica stóp,
  5. Grzybica paznokci.

Grzybica powierzchowna owłosionej skóry głowy jest wywoływana najczęściej grzybami bytującymi na ludziach , ale zdarzają się zakażenia grzybami odzwierzęcymi. Jest kilka typów tej postaci grzybicy w zależności od rodzaju patogenu wywołującego chorobę. Większość z nich charakteryzuje się niewielkim odczynem zapalnym skóry, czemu towarzyszy duża łamliwość włosów jako wynik bytowania grzybów w mieszkach włosowych i strukturach włosa.

Włosy mogą być ułamane kilka milimetrów ponad powierzchnią skóry, w innym rodzaju tej postaci grzybicy tworzą się miejsca na skórze pozbawione owłosienia o wyglądzie łysienia plackowatego. Najczęściej zakażenie ma charakter przewlekły, ale po wyleczeniu na skórze głowy nie pozostają blizny, a włosy odrastają. Dlatego warto podejmować leczenie. W przypadku zakażenia skóry głowy przez grzyby pochodzenia zwierzęcego mamy do czynienia z towarzyszącym dużym odczynem alergicznym na obecność grzyba. Choroba ma wtedy przebieg bardzo burzliwy, tworzą się guzy zapalne z wyciekiem treści ropnej z ujść mieszków włosowych. Ta postać wymaga intensywnego leczenia.

Grzybica skóry gładkiej jest chorobą wywołaną przez zakażenie na drodze kontaktów z zarażonym człowiekiem. Nierzadko do infekcji dochodzi po kontakcie z zarażonym zwierzęciem i są to wtedy zakażenia grzybami zoofilnymi. Zdarzają się przypadki, gdzie czynnikiem zakaźnym jest ubranie lub nawet zagrzybiony mebel. Tego typu infekcje najczęściej dotyczą dzieci. U dorosłych do zarażenia dochodzi z powodu nadmiernego pocenia się, ponieważ wilgotne środowisko ułatwia zadomowienie się grzyba na skórze.

Grzybica pachwin jest zakażeniem dotykającym w większym stopniu mężczyzn niż kobiety. Rozwija się na skórze pachwin, z reguły bez zajęcia skóry moszny. W przypadkach szczególnych zmiany chorobowe mogą obejmować również okolice krocza i pośladków. Często ta postać grzybicy powikłana jest dodatkowym zakażeniem drożdżami lub bakteriami, a zmianom na skórze towarzyszy znacznie nasilony świąd. Rozwój zakażenia oczywiście jest ściśle powiązany z wilgotnością środowiska.

Duży wpływ na występowanie tego typu grzybicy mają choroby ogólnoustrojowe, jak otyłość i cukrzyca. Do rozwoju choroby przyczynia się także noszenie ściśle przylegających ubrań np. rajstop, slipek ale również noszenie przez dłuższy czas mokrych strojów pływackich. Z tego powodu w profilaktyce i leczeniu warto nosić luźną lub przewiewną bieliznę oraz stosować pudry wysuszające w celu zmniejszenia wilgotności okolic pachwin.

Grzybica stóp, prowadząca do tzw. stopy atlety, jest najczęstszą postacią choroby w populacji. Rozwija się zwykle w sprzyjającym, wilgotnym środowisku i głównie w miesiącach letnich. Punktem wyjścia grzybicy stóp są często przestrzenie międzypalcowe. Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z zakażonymi wykładzinami w kabinach prysznicowych i podłogach w szatniach. Grzybica stóp dotyka również osoby pracujące w bardzo ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach, zwłaszcza noszące gumowe obuwie. Bardziej podatne na zakażenie są także osoby z uszkodzeniem skóry stóp (choroby pęcherzowe) oraz z cukrzycą. Warto zwrócić uwagę, że nieleczona grzybica stóp u chorych z cukrzycą może doprowadzić nawet do amputacji. Leczenie tej postaci grzybicy powinno trwać 4 tygodnie i dotyczyć obu stóp.

Grzybica paznokci nie jest chorobą skóry, dotyczy jednak elementu wytwarzanego przez skórę - paznokcia. Do zakażenia może przyczynić się ucisk mechaniczny np. przez obuwie, ale również zaburzenia odporności i zaburzenia hormonalne np. niedoczynność tarczycy. Z reguły okres trwania choroby jest wieloletni, możliwe jest samozakażenie innych części skóry lub paznokci z jednego zakażonego paznokcia. Paznokieć najczęściej ulega zgrubieniu i przebarwieniu na kolor biały, żółtawy lub brunatny, jest bardziej łamliwy i często się rozwarstwia.

Jak uchronić się przed zakażeniem?

Ponieważ wzrostowi grzybów sprzyja wilgotne i ciepłe środowisko należy nosić luźna odzież bawełnianą lub z syntetycznego materiału zaprojektowanego do odparowywania wilgoci. Podobne właściwości powinny mieć skarpety. Jakie są okolice podatne na zakażenie? Ze względu na częstość występowania najbardziej narażone na zaatakowanie przez grzyby są okolice pachwin, stóp i okolice międzypalcowe. Okolice podatne na zakażenie należy całkowicie wysuszyć przed nałożeniem ubrania. Poza tym nie należy nosić wspólnych z innymi domownikami ubrań i unikać chodzenia na boso, szczególnie w miejscach publicznych (basen, sauna). Rozpoznanie grzybicy opiera się na obrazie zmian oraz badaniu pod mikroskopem fragmentów pobranych ze skóry. Najczęściej pomyłki w rozpoznaniu choroby dotyczą zakażeń drożdżakami, głównie z gatunku Candida albicans. Zakażenia tym drobnoustrojem będą tematem jednego z kolejnych artykułów.

Powiązane produkty

Jak leczyć?

Leczenie grzybicy jest konieczne ze względu na możliwość zakażania innych osób. Grzybicę leczy się ogólnie i/lub miejscowo. O doborze odpowiedniego leczenia decyduje lekarz. Należy jednak pamiętać, że miejscowo można leczyć niektóre postacie grzybicy stóp, grzybicę powierzchowną skóry gładkiej oraz pojedyncze ogniska grzybic odzwierzęcych. W przypadku grzybicy skóry owłosionej, paznokci lub rozległych zmian na skórze gładkiej konieczne jest leczenie preparatami podawanymi doustnie o działaniu ogólnym. Pamiętajmy: zarazić się nie jest trudno, profilaktyka kosztuje niewiele, choroba jest zawsze niepotrzebna, a dodatkowo nieestetyczna. Unikajmy więc kontaktów z osobami zarażonymi w naszym otoczeniu, a piętnując brzydotę skóry może spowodujemy wizytę u lekarza i pozbycie się przez osoby chore kłopotliwego pasażera - grzyba.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Nadczynność tarczycy – objawy, przyczyny i leczenie

    Nadczynności tarczycy, na którą chorują głównie kobiety, nie można lekceważyć. Choroba ta zaburza bowiem podstawowe funkcje życiowe organizmu. Na szczęście dzisiejsza medycyna potrafi skutecznie ją leczyć.

  • Łagodny przerost prostaty – objawy i leczenie

    Łagodny przerost prostaty dotyczy co drugiego mężczyzny po 55 roku życia. Przyczyną tak częstego występowania tej choroby jest nie tylko postęp cywilizacyjny, a co za tym idzie starzenie się populacji, ale również zwiększenie się dostępności usług medycznych oraz społeczny wzrost świadomości zdrowotnej.

  • Wielkanoc dla alergików: bez mleka, jaj i pszenicy

    Nietolerancje pokarmowe dają się szczególnie we znaki podczas świąt. Osoby nietolerujące laktozy, a więc mleka i jego przetworów, muszą zapomnieć o tradycyjnym serniku, bezglutenowcy nie zjedzą żurku, zaś uczuleni na jaja zostaną zmuszeni obyć się bez koronnej, wielkanocnej potrawy. Czym zastąpić żelazne pozycje ze świątecznego menu?

  • Terapia światłem i falami dźwiękowymi może spowolnić chorobę Alzheimera

    Naukowcy z MIT w Stanach Zjednoczonych odkryli, dlaczego stymulacja światłem i dźwiękiem o odpowiednich częstotliwościach spowalnia rozwój choroby Alzheimera. Okazało się, że pobudza ona mózg do usuwania substancji, których nagromadzenie wywołuje otępienie.

  • 8-godzinne okno żywieniowe drastycznie zwiększa ryzyko chorób serca

    Badanie przeprowadzone na ponad 20 000 dorosłych wykazało, że u osób, które przestrzegały 8-godzinnego okna żywieniowego, będącego rodzajem postu przerywanego, ryzyko śmierci z powodu chorób układu krążenia było o 91% wyższe. Co więcej, w porównaniu ze standardowym harmonogramem jedzenia, który obejmuje 12–16 godzin dziennie, ograniczenie spożycia pokarmu do mniej niż 8 godzin dziennie nie wiązało się z dłuższym życiem.

  • Salmonella w Biedronce – co grozi po zjedzeniu skażonego mięsa?

    Państwowa Inspekcja Sanitarna wykryła pałeczki salmonelli w produkcie drobiowym sprzedawanym w sieci sklepów Biedronka. Jak wyglądają objawy zatrucia salmonellą? Czy po ustaniu objawów chory wciąż zaraża?

  • Metformina hamuje uczucie głodu i pomaga schudnąć

    Nowe badanie wyjaśnia, dlaczego u części pacjentów stosujących metforminę, czyli lek przeciwcukrzycowy, obserwuje się umiarkowaną utratę nadmiernych kilogramów. Okazuje się, że metformina podwyższa we krwi poziom cząsteczki redukującej uczucie głodu (Lac-Phe).

  • Żurawina poprawia wydolność sportowców

    W serii badań z udziałem biegaczy naukowcy z Kanady odkryli, że przyjmowanie suplementu zawierającego żurawinę przez 28 kolejnych dni doprowadziło do zauważalnej poprawy wydolności aerobowej sportowców. Co jeszcze pokazał eksperyment?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij