Młoda mama podczas połogu trzyma dziecko na rekach i ma grymas na twarzy
Kamila Gniady

Połóg – ile trwa? Jakie zmiany zachodzą w organizmie kobiety po porodzie?

Połóg to wyjątkowy moment w życiu każdej kobiety, która urodziła dziecko. To szereg procesów fizjologicznych, dzięki którym organizm młodej mamy wraca do stanu sprzed ciąży. Połogowi mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe związane z inwolucją narządów oraz tzw. odchody połogowe, które są źródłem bakterii. Rany powstałe po nacięciu krocza lub w wyniku cięcia cesarskiego należy starannie pielęgnować i odkażać. Jak to robić i o czym jeszcze pamiętać podczas połogu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Połóg jest okresem po zakończonej ciąży i zgodnie z literaturą trwa około 6 tygodni. Należy jednak podkreślić, że czas trwania połogu jest indywidualny. Niektóre kobiety odzyskują siły i stan sprzęt porody w półtora miesiąca, inne pacjentki potrzebują więcej czasu na dojście do siebie.

Czym jest połóg? Jak długo trwa?

Z definicji połóg rozpoczyna się od momentu urodzenia dziecka i kompletnego popłodu – łożyska z pępowiną i błon płodowych. Ideą połogu jest proces cofania się zmian powstałych podczas ciąży i porodu. Zmiany zachodzące podczas połogu obejmują inwolucję (zwijanie się) narządów rodnych, gojenie się ran porodowych (w tym rany po cięciu cesarskim lub po nacięciu krocza), rozpoczęcie laktacji oraz powrót funkcji pełnionych przez jajniki.

Wspomniana inwolucja organów jest terminem medycznym, którym określa się ogólny powrót różnych narządów do stanu sprzed ciąży, dotyczy to macicy, położenie jej dna (tzw. wysokości dna macicy), powłok brzusznych, pęcherza moczowego, a nawet jelit. Dochodzi również do pożądanego zwiększenia napięcia mięśni brzucha, a także zmniejszenia uwodnienia organizmu.

Połóg – zmiany dotyczące narządów rodnych

Do inwolucji macicy dochodzi na drodze dwojakiego mechanizmu. Po pierwsze, ustaje działanie hormonów oddziałujących na mięsień macicy. Po drugie, mamy do czynienia ze skurczami połogowymi. Ich skutkami są zmniejszenie ukrwienia macicy i wydalanie tzw. odchodów popołogowych, czyli krwi i tkanek zalegających w macicy po ciąży i porodzie. W wyniku tych procesów dochodzi do zmniejszenia masy i wielkości macicy. Bezpośrednio po porodzie masa macicy to około 1 kg. W końcowym okresie połogu powinna zmaleć do około 50–70 g.

Wspomniana wysokość dna macicy jest istotnym wyznacznikiem jej obkurczania. Będąc po porodzie pacjentką oddziału położniczego, należy spodziewać się oceny stanu macicy, która następuje każdorazowo podczas obchodu lekarskiego. Badanie palpacyjne polega na próbie oceny dna macicy poprzez uciśnięcie brzucha. Prawidłowo w pierwszej dobie dno macicy powinno znajdować się na wysokości pępka. Obniża się ono każdego dnia o mniej więcej szerokość jednego palca, a po ukończonych 2 tygodniach połogu staje się już niewyczuwalne. Czasami zdarza się, że proces ten się opóźnia. Może się tak zdarzyć np. po cięciu cesarskim lub u kobiet, które nie karmą piersią.

Powiązane produkty

Połóg – gojenie się rany po nacięciu krocza lub po cesarskim cięciu. Jak je pielęgnować?

Krocze po porodzie powinno być odpowiednio pielęgnowane bez względu na rodzaj porodu i ewentualne nacięcie krocza. Przede wszystkim ważny jest rodzaj noszonej bielizny. Majtki muszą być przewiewne, bawełniane i bez domieszki sztucznych materiałów. Dobrze sprawdzają się też specjalne siatkowe majtki połogowe, które zapewniają odpowiedni przepływ powietrza.

Sprawdź jakie niezbędne podczas połogu środki higieniczne znajdziesz na DOZ.pl

Jeżeli to tylko możliwe warto także wietrzyć krocze, czyli najdłużej jak jest to możliwe, pozostawać bez żadnej bielizny, np. w przewiewnej piżamie. W przypadku porodu rozwiązanego cięciem cesarskim najlepszym wyborem są luźne majtki z wysokim staniem, ponieważ tradycyjne często kończą się na wysokości blizny i mogą jedynie pogarszać jej stan. Konieczne jest także korzystanie z prysznica i podmywanie się po każdej wizycie w toalecie. Idealnie byłoby nie używać żadnych gąbek do mycia czy innych akcesoriów kąpielowych – są siedliskiem bakterii. Ponadto dobrze jest osuszać krocze jednorazowym ręcznikiem.

Zwykle do szycia ran są używane szwy samorozpuszczalne. Oznacza to, że nie trzeba ich zdejmować i same znikną po pewnym czasie. Jeśli jednak zostaną założone tradycyjne szwy nierozpuszczalne, wówczas ściąga się je po upływie około 10 dni. Konieczne jest, aby każda rana była czysta i sucha. Można profilaktycznie 2–3 razy dziennie użyć np. sprayu odkażającego do jej dezynfekcji. Dobrze również, jeśli podpaska poporodowa nie dotyka rany po cięciu cesarskim. Należy również pamiętać, że wydalane przez okres połogu tzw. odchody połogowe są źródłem bakterii. Nie wolno zatem pozwolić, aby miały styczność z raną. Pamiętajmy, żeby podpaski zmieniać najrzadziej co 4 godziny. Wskazane jest również korzystanie z prysznica zamiast wanny, a przez okres połogu powinno się powstrzymać od współżycia. Co ważne, w związku ze zmianami w anatomii utrzymującymi się jeszcze pewien czas po porodzie, niewskazane są irygacje pochwy i korzystanie z tamponów.

Połóg – czy podczas karmienia piersią można zajść w ciążę?

Co prawda zwykle u kobiet karmiących piersią cykle miesiączkowe są bezowulacyjne i ryzyko zajścia w ciąże jest niskie, to jednak sama laktacja nie jest środkiem antykoncepcyjnym. Na wizycie kontrolnej 6 tygodni po porodzie razem z lekarzem powinno przedyskutować się dalsze plany prokreacyjne i ewentualnie omówić plan na antykoncepcję. Zwykle kobietom chcącym zapobiegać ciąży po porodzie proponuje się tabletkę jednoskładnikową tzw. minipill, wkładkę domaciczną tzw. spiralę wewnątrzmaciczną lub implant antykoncepcyjny.

Połóg – powikłania

Zwykle okres połogu przebiega bez komplikacji, ale oczywiście należy pozostać czujnym, gdyż istnieje ryzyko ich wystąpienia. Wówczas możemy mieć do czynienia np. z zakażeniem połogowym będącym skutkiem wniknięcia patogenów do ran poporodowych. Zakażenie może być miejscowe – ograniczone do samej rany – lub rozprzestrzeniać się na sąsiadujące narządy – endometrium, jajnik czy nawet otrzewną. Początkowo może być to zaledwie podwyższona temperatura ciała czy miejscowy obrzęk, niemniej należy pamiętać, że rozprzestrzenianie się procesu może prowadzić do groźnych dla zdrowia powikłań, w tym także do sepsy.

Dowiedz się więcej, co to jest sepsa i jakie są jej objawy i sposoby leczenia 
  1. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwa i Ginekologia tom 1, Warszawa 2014, s. 419–432.
  2. http://perinatologia.umed.pl/wp-content/uploads/2016/10/Po%C5%82%C3%B3g.pdf [dostęp:] 30.01.2022.
  3. https://podyplomie.pl/ginekologia/30524,pielegnacja-krocza-po-porodzie [dostęp:] 30.01.22.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak sprawdzić czy jesteś w ciąży? Objawy i metody diagnozowania ciąży

    Jeżeli u kobiety miesiączkującej dotychczas w miarę regularnie występuje objaw braku miesiączki, kobieta skarży się na częste oddawanie moczu, na mdłości i obrzmiałe piersi, wówczas można z dużą dozą pewności podejrzewać, że jest w ciąży.

  • Jakie są zagrożenia związane z późną ciążą? Jakie badania wykonać?

    W dzisiejszych czasach wiele osób decyduje się na potomstwo później, niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Choć niesie to za sobą wiele korzyści, warto poznać również potencjalne zagrożenia takiej ciąży. Kiedy mówimy o późnej ciąży oraz jakie badania należy wykonać w trakcie jej trwania?

  • Badanie KTG płodu - na czym polega i kiedy się je wykonuje?

    Badanie KTG, znane również jako kardiotokografia, to nieinwazyjne badanie, które pozwala na monitorowanie czynności serca płodu oraz skurczów mięśnia macicy. Jest to podstawowe badanie wykonywane najczęściej w okresie okołoporodowym, które dostarcza cennych informacji na temat stanu zdrowia dziecka i przebiegu porodu. Na czym polega KTG? Jak je interpretować?

  • Badania prenatalne – kiedy je wykonać? Jak wyglądają i ile kosztują?

    Badania prenatalne są coraz częściej wykorzystywane w trakcie ciąży i stanowią nieoceniony wkład w opiekę nad kobietą ciężarną. Dzięki ich wykonaniu lekarze są w stanie z dużym prawdopodobieństwem określić dobrostan płodu oraz wykluczyć bądź potwierdzić potencjalne nieprawidłowości w jego rozwoju. Czym są badania prenatalne oraz jaki jest koszt ich wykonania?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

  • Krew pępowinowa – znaczenie, przechowywanie

    Poród to wyjątkowy moment w życiu kobiety. To również jedyna okazja do zabezpieczenia unikalnych komórek macierzystych z krwi pępowinowej. Ich wykorzystanie jest możliwe w leczeniu ponad osiemdziesięciu schorzeń onkologicznych i hematologicznych.

  • Czy kobieta w ciąży może przyjmować symetykon? Jak działają leki na nadmierne gazy?

    Wzdęcia to powszechny i uciążliwy problem dotykający wiele kobiet w ciąży. Często zupełnie niepotrzebnie uznawany za wstydliwy i pomijany w rozmowie z lekarzem, co utrudnia znalezienie skutecznych rozwiązań i zmniejszenie dyskomfortu u przyszłej mamy. Tymczasem istnieją dobre i bezpieczne sposoby, by złagodzić nieprzyjemne dolegliwości. Co może zastosować kobieta oczekująca dziecka i dlaczego w ciąży pojawiają się wzdęcia?

  • Blizny po cesarskim cięciu. Pielęgnacja i sposoby na blizny po cesarce

    W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano ponad dwukrotny wzrost odsetka porodów zakończonych cesarskim cięciem. W naszym kraju wynosi on aż 42,2%. Jest to jeden z najwyższych wyników w Europie. Jest to też najczęściej wykonywana operacja położnicza, a dane przedstawiają ciągłą tendencję wzrostową. Przez wzgląd na powszechność tego rodzaju porodu warto rozpowszechniać wiedzę na temat konsekwencji, jakie za sobą niesie. Jedną z nich jest oczywiście rana pooperacyjna i ryzyko powstania zrostów. Prawidłowa pielęgnacja blizny po cesarce może zmniejszyć jej widoczność w późniejszym czasie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij