Uzależnienie od palenia papierosów. Skąd się bierze?
Joanna Naczyńska

Uzależnienie od palenia papierosów. Skąd się bierze?

Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że od palenia papierosów można się uzależnić. Czy jednak uzależnienie dotyczy wyłącznie osób wypalających duże ilości papierosów? Czy okazjonalne palenie również może uzależnić?

Palenie papierosów na przełomie minionych dekad było różnie odbierane przez społeczeństwo. W pewnym okresie było traktowane jako rodzaj wyszukanej rozrywki i element życia towarzyskiego. Innym razem jako szkodliwy i nieelegancki nawyk. Obecnie, przede wszystkim, podkreśla się szkodliwy dla zdrowia wpływ palenia papierosów.

Dlaczego uzależniamy się od palenia papierosów?

W dymie papierosowym zawartych jest około 4000 związków. Jednym z nich jest nikotyna, jedna z najsilniej uzależniających substancji psychoaktywnych. Nikotyna ma zdolność silnego oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy poprzez tzw. receptory nikotynowe znajdujące się w mózgu. W małych dawkach (do 3 mg) działa stymulująco, powodując pobudzenie organizmu i podwyższenie ciśnienia tętniczego. Dochodzi równocześnie do uwolnienia tzw. hormonu szczęścia (dopaminy), serotoniny, noradrenaliny i innych neuroprzekaźników. Z tego powodu nikotyna powoduje, iż palenie papierosów może sprawiać przyjemność. 

Jak dochodzi do uzależnienia od palenia papierosów? 

W wyniku palenia papierosów receptory nikotynowe są stale pobudzane, a osoba paląca przyzwyczaja się do efektów działania nikotyny. Co więcej, ilość receptorów nikotynowych w mózgu zwiększa się im częściej są one drażnione przez nikotynę. Z czasem, aby osiągnąć zadowalający poziom pobudzenia i koncentracji osoba paląca musi dostarczyć sobie kolejną, coraz większą dawkę nikotyny. W ten sposób powstaje uzależnienie fizyczne. 

Powiązane produkty

Uzależnienie psychiczne

Istnieje również zależność psychiczna, która powstaje wskutek regularnego powtarzania „rytuału” palenia. Chociaż nikotyna nie ma działania uspokajającego, a wręcz przeciwnie jest substancją pobudzającą, palący często sięgają po papierosa w sytuacji napięcia nerwowego. Palenie wówczas kojarzy się ze sposobem na uspokojenie i chwilowe odwrócenie uwagi od sytuacji stresującej. Robienie przerwy na papierosa, palenie przy okazji rozmowy zaczyna po pewnym czasie być formą na odstresowanie się. Palący w każdej podobnej sytuacji z czasem zaczyna odczuwać chęć zrelaksowania się poprzez zapalenie papierosa. Powstaje w ten sposób uzależnienie psychiczne.

Uzależnienie zarówno fizyczne jak i psychiczne pojawia się szybko i jest bardzo mocne. Zespół uzależnienia od nikotyny został sklasyfikowany jako choroba. Choroba ta wymaga specjalistycznego leczenia oraz wsparcia ze strony najbliższych.

Jakie mogą być skutki uzależnienia od papierosów?

Stałe dostarczanie sobie związków zawartych w papierosach wpływa negatywnie na zdrowie samego palacza oraz osób przebywających w jego otoczeniu. Osoba paląca, uzależniona od nikotyny, jest dodatkowo narażona na objawy tzw. abstynencji nikotynowej. W sytuacji gdy osoba paląca nie przyjmie kolejnej dawki nikotyny, czyli nie zapali kolejnego papierosa, zaczyna odczuwać silne, nieprzyjemne objawy abstynencyjne. Dzieje się tak w sytuacjach próby porzucenia nałogu lub długiego czasu bez możliwości zapalenia papierosa, np. podróży samolotem.

Do najczęstszych objawów abstynencji nikotynowej należą m. in.:

•głód nikotynowy (silna potrzeba sięgnięcia po papierosa),
•rozdrażnienie,
•niepokój,
spadek koncentracji,
zaburzenia snu,
•zaburzenia apetytu.

Czy istnieją środki ułatwiające wyjście z uzależnienia?

Środki farmakologiczne mogą pomóc wyjść z nałogu poprzez zmniejszenie odczucia nieprzyjemnych objawów abstynencji nikotynowej. W tym celu stosuje się preparaty z nikotyną, dostępne jako plastry transdermalne. Zawartość nikotyny jest różna. Preparaty te można nabyć bez recepty, rozpoczynając od najwyższej dawki i stopniowo zmniejszając ją aż do całkowitego wyeliminowania dostarczanej nikotyny. Na rynku dostępny jest również preparat z cytyzyną, który posiada zdolność wyciszania receptorów nikotynowych. Dostępne są również leki doustne wydawane na podstawie recepty lekarskiej. Jednym z takich leków jest preparat zawierający wareniklinę, która ułatwia odzwyczajanie się od palenia tytoniu. Wiąże się z receptorami nikotynowymi w mózgu pacjenta, częściowo je pobudza do uwalniania dopaminy w mózgu, przez co przyczynia się do zmniejszenia głodu nikotynowego i nieprzyjemnych objawów zespołu abstynencyjnego. Wareniklina blokuje również receptory dla nikotyny, przez co – w przypadku zapalenia papierosa – osłabia odczucie przyjemności związanej z paleniem. Innym lekiem jest chlorowodorek bupropionu stosowany w leczeniu uzależnienia od nikotyny. Jego działanie polega na normalizowaniu pracy ośrodków mózgowych, których funkcjonowanie zostało wcześniej zakłócone przez działanie nikotyny. 

Czy warto podjąć próbę wyjścia z nałogu?

Zdecydowanie tak. Pierwszym krokiem powinno być uświadomienie sobie problemu i udanie się do lekarza. Warto również korzystać z grup wsparcia, a najbliższą rodzinę i współpracowników poinformować o podjętej próbie rezygnacji z palenia papierosów. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przyczyny i objawy nerwicy – jakie są rodzaje i jak objawiają się zaburzenia nerwicowe?

    Nerwica to niepsychotyczne zaburzenie psychiczne, którego przyczyn upatruje się najczęściej w czynnikach środowiskowych oraz genetycznych. Objawy nerwicy nie obejmują wyłącznie sfery psychicznej (lęk, natrętne myśli), mogą także pochodzić ze strony układu oddechowego (np. trudności z oddychaniem), układu krążenia (np. przyspieszone tempo pracy serca), układu nerwowego (np. dezorientacja) czy układu pokarmowego (np. nudności i wymioty). W jaki jeszcze sposób mogą objawiać się zaburzenia nerwicowe?

  • Typy osobowości – jakie są? Charakterystyka

    Ludzie różnią się między sobą wyglądem, ale również – a może przede wszystkim – osobowością i charakterem. Warto poznać, w jaki sposób nauka odnosi się do tych kwestii i jakie typy osobowości wyodrębniali poszczególni badacze i myśliciele. W ten sposób możemy się również dowiedzieć, który typ osobowości sami posiadamy.

  • Jak rozpoznać "męską" depresję? Kto ma wiedzieć?

    Depresja to choroba, która może dotyczyć każdej płci, jednak niektóre cechy męskiej kultury i społeczeństwa mogą wpływać na to, w jaki sposób mężczyźni doświadczają i wyrażają objawy depresji.    

  • Wyzwania dla zdrowia psychicznego po pandemii COVID-19

    Jeszcze nigdy wcześniej nie żyliśmy w tak kosmopolitycznych warunkach. Świat trzymamy w telefonie, a na telekonferencjach łączymy się transnarodowo, międzykulturowo, interkontynentalnie. Podobnie szukamy konsultacji wirtualnych i teleporad ze specjalistami zdrowia i jedyne, co może stanowić barierę, to strefa czasowa i koszty.

  • Choroby psychiczne i związki. Jak żyć z osobą chorą psychicznie?

    Według badań przeprowadzonych przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie nawet 25% Polaków może doświadczać w swoim życiu trudności z zakresu zdrowia psychicznego. Oznacza to, że ok. 9 milionów osób boryka się z problemami wymagającym terapii lub przynajmniej konsultacji ze specjalistą z zakresu zdrowia psychicznego. Oczywiście liczby te nie dają pełnego obrazu sytuacji i nie uwzględniają osób w przejściowych kryzysach psychicznych na skutek trudnych lub traumatycznych wydarzeń z życia. Problem ten może dotyczyć nawet połowy wszystkich dorosłych – oczywistym jest więc, że duża część z tych osób może tworzyć w tym czasie związki.

  • Zdrowie psychiczne: gdzie zwrócić się o pomoc?

    Coraz więcej słyszymy o konieczności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Informacje o tym, jak to zrobić, obiegają internet, powstają kolejne poradniki, w których zawarte są sposoby, na czym owa dbałość ma się opierać.

  • Anhedonia – czym jest? Jak odzyskać radość z życia?

    Czujesz, że nic nie sprawia Ci przyjemności? Rzeczy, które kiedyś Cię cieszyły, teraz nie mają żadnego znaczenia? Być może doświadczasz anhedonii, która niesie za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Anhedonia jest nie tylko jednym z objawów depresji, ale również współwystępuje z innymi trudnościami o podłożu psychicznym.

  • E-book "Dieta na relaks". Porady i jadłospis - jak złagodzić stres dietą

    Pod wpływem chronicznego stresu organizm wykorzystuje zgromadzone zapasy ustrojowe witamin z grupy B oraz znacząco zwiększa zapotrzebowanie na pełnowartościowe białko, nienasycone kwasy tłuszczowe (szczególnie kwas DHA), witaminy, składniki mineralne oraz bioaktywne związki o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym . Istnieją jednak produkty, które pozytywnie wpływają na samopoczucie i funkcje poznawcze/

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij