Leki na bezsenność – czy ich stosowanie jest bezpieczne?
Krzysztof Słomiak

Leki na bezsenność – czy ich stosowanie jest bezpieczne?

Bezsenność to najczęściej występujące zaburzenie rytmu dobowego. Może być objawem towarzyszącej choroby somatycznej, zaburzeń psychicznych, stosowania leków lub nadużywaniem substancji psychoaktywnych – jest to tzw. bezsenność wtórna, ale może być także samodzielną jednostką chorobową – tzw. bezsenność pierwotna.

Ze względu na czas trwania objawów bezsenność dzieli się na: przygodną (o czasie trwania do kilku dni), krótkotrwałą (która trwa do 4 tygodni) oraz przewlekłą (trwającą powyżej miesiąca). Charakteryzują je podobne objawy: trudność w zaśnięciu i utrzymaniu ciągłego snu, sen o złej jakości oraz zbyt wczesne budzenie się. Symptomy te są określane jako nieprawidłowe, gdy oddziałują na samopoczucie lub zaburzają funkcjonowanie człowieka w ciągu dnia. W leczeniu bezsenności mogą pomóc preparaty nasenne. Jakie są ich rodzaje oraz jak długo można je przyjmować, aby nie wyrządzić sobie szkody?

Sposoby leczenia bezsenności

Pacjenci cierpiący na bezsenność najchętniej leczą się sami, za pomocą leków bez recepty, preparatów ziołowych, alkoholu lub suplementów diety. Dopiero kiedy objawy są niezwykle uciążliwe i wpływają negatywnie na ich życie społeczne oraz zawodowe, udają się do lekarza po leki dostępne na receptę.

Do grupy leków, które są stosowane w leczeniu bezsenności zalicza się:

  • leki uspokajające: pochodne benzodiazepiny,
  • leki nasenne: antagoniści receptora GABA, tzw. leki „Z” (zolpidem, zaleplon, zopiklon i eszopiklon),
  • inne: leki przeciwdepresyjne, leki przeciwhistaminowe, neuroleptyki,
  • leki dostępne bez recepty: melatonina, preparaty pochodzenia roślinnego.

Pochodne benzodiazepin

W Polsce benzodiazepiny to najczęściej stosowane leki w leczeniu bezsenności. Są one przeważnie dobrze tolerowane przez pacjentów, rzadko wchodzą w interakcję z innymi lekami. Oprócz działania nasennego wykazują również działanie anksjolityczne (przeciwlękowe), przeciwdrgawkowe, zmniejszające napięcie mięśniowe, amnestyczne. Hamują ośrodek oddechowy oraz wpływają na koordynację i ośrodek równowagi. Są stosowane w wielu innych wskazaniach. Do działań niepożądanych wynikających z ich zażywania należą: zaburzenia pamięci, senność, zaburzenia koordynacji ruchowej, osłabienie siły mięśniowej, mogą pojawić się objawy paradoksalne jak: agresja, drażliwość, niepokój, pobudzenie.

Ich długotrwałe stosowanie niesie ryzyko powstania tolerancji i uzależnienia, dlatego nie powinno się ich stosować dłużej niż 4 tygodnie. Odstawienie benzodiazepin przez osoby uzależnione, ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu odstawienia, powinno odbywać się po konsultacji z lekarzem. Zespół ten charakteryzuje się następującymi objawami: "bezsennością z odbicia", uczuciem niepokoju, lęku, zaburzeniami nastroju, drażliwością, bólami mięśniowymi, drżeniem mięśniowym, zaburzeniami koncentracji, nudnościami oraz wymiotami, zaburzeniami świadomości. Benzodiazepiny są przeciwwskazane przy zespole bezdechu sennego i niewydolności oddechowej, gdyż hamują ośrodek oddechowy. Nie wolno ich stosować również w ciąży  są teratogenne i mogą powodować zespół wiotkiego dziecka. Nie podaje się ich również w niewydolności nerek czy wątroby, u osób uzależnionych od alkoholu oraz u osób w podeszłym wieku  powodują zaburzenia równowagi, mają działanie amnestyczne i miorelaksacyjne.

Powiązane produkty

Leki „Z”

Leki nasenne II generacji  leki „Z” są stosowane wyłącznie w leczeniu zaburzeń snu. Maksymalny czas ich ciągłego podawania powinien wynosić 4 tygodnie, gdyż może powstawać tolerancja oraz ryzyko uzależnienia. Są lekami silnie działającymi. Są przeciwwskazane m.in. przy uszkodzeniach wątroby, niewydolności oddechowej i zespole bezdechu sennego, miastenii i poniżej 18 roku życia. Działaniami niepożądanymi ich stosowania mogą być zawroty i bóle głowy. Objawy zespołu abstynencyjnego są podobne do tych wywołanych przez benzodiazepiny.

Inne leki nasenne

Przy konieczności stałego przyjmowania środków nasennych lub obecnych przeciwwskazania do stosowania benzodiazepin oraz agonistów receptora GABA można rozważyć terapię innymi grupami: lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwhistaminowymi czy neuroleptykami. Można je stosować przez dłuższy czas i nie powodują uzależnienia. Jednak ich stosowanie powinno być również koniecznie monitorowane przez lekarza.

Melatonina

Długotrwałe przyjmowanie  środków nasennych dostępnych w aptekach bez recepty może, w przypadku przewlekłych zaburzeń snu spowodowanych depresją, zaburzeniami lękowymi lub chorobami somatycznymi, opóźnić właściwe rozpoznanie choroby i leczenie. Dużą popularnością wśród pacjentów cieszy się melatonina, która jest naturalnym hormonem wytwarzanym przez szyszynkę w organizmie człowieka. Jest ona chronobiotykiem, czyli substancją wyznaczającą właściwą porę na sen i  co warte podkreślenia  nie ma działania nasennego.  Jest najskuteczniejsza u osób cierpiących na zaburzenia snu związanymi z pracą zmianową, przekraczaniem stref czasowych tzw. jet–lag lub osób niewidomych. W innych postaciach może nie być tak zadowalająco skuteczna.

Natura w służbie snu

Preparaty roślinne znajdują zastosowanie w leczeniu bezsenności, gdy zaburzenia snu są krótkotrwałe i wynikają ze stresu. Są alternatywą dla leków nasennych. Występują często jako preparaty złożone, zawierające najczęściej wyciąg z kozłka lekarskiego, szyszek chmielu, melisy. Mają niewiele skutków ubocznych, ale mogą wchodzić w liczne interakcje z innymi lekami. Należy pamiętać, że tylko niektóre preparaty roślinne zostały ocenione w badaniach naukowych.

Przyjmowanie leków nasennych powinno być w każdym przypadku przemyślane i konsultowane z lekarzem. Nie wolno lekceważyć ich działań niepożądanych oraz sygnałów jakie daje nam nasz organizm w trakcie terapii. Jest to grupa leków niezwykle silnie wpływające na nasze życie. Trzeba pamiętać, że te leki mogą nam zarówno pomóc, jak i zaszkodzić.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

  • Suplementacja przy insulinooporności

    Insulinooporność jest zaburzeniem metabolizmu, które może zamienić się w poważną chorobę, która obecnie może dotyczyć nawet 2 milionów Polaków. Przyczynia się do tego przede wszystkim siedzący tryb życia, przetworzona, wysokoenergetyczna żywność, a także przewlekły stres wpływający na nasze zachowania żywieniowe – „zajadanie” problemów. Insulinooporność nie musi być leczona, niemniej jeśli na czas nie zareagujemy zmianą dotychczasowego stylu życia, może przerodzić się w pełnoobjawowe schorzenie – cukrzycę. Cennym elementem uzupełniającym dietoterapię może być racjonalna, przemyślana suplementacja. Jakie składniki szczególnie wspierają zdrowie metaboliczne?

  • Suplementacja w Hashimoto – jak wpływają na to nutraceutyki?

    Hashimoto, a raczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest coraz powszechniej diagnozowanym schorzeniem. Mówimy o nim wtedy, gdy nasz układ odpornościowy atakuje tarczycę. W chorobie tej może dojść zarówno do podwyższonej czynności gruczołu, jak i normalnej lub obniżonej czynności. Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn. Wsparciem działania tarczycy, jak i całej terapii, może być racjonalna suplementacja w oparciu o składniki, których skuteczność potwierdzają wyniki badań naukowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij