Rogowacenie okołomieszkowe – leczenie i przyczyny
Joanna Jordańska

Rogowacenie okołomieszkowe – leczenie i przyczyny

Rogowacenie okołomieszkowe skóry (keratosis pilaris) jest łagodną jednostką chorobową, kosmetycznym defektem, u genezy którego leży nieprawidłowe rogowacenie naskórka. Objawowo porównywalne z „gęsią skórką” nieestetyczne, zaczerwienione, rogowe czopki pojawiające się najczęściej na owłosionych partiach ud, ramion, policzków, brwi, przedramion, czy pośladków.

Rogowacenie w znacznej mierze jest schorzeniem przekazywanym genetycznie i związane jest z nieprawidłowym wchłanianiem witaminy A w organizmie. Wyróżniamy również rogowacenie nabyte, które może być spowodowane w głównej mierze przesuszeniem skóry. Nadmierne wysuszenie skóry zaburza właściwy proces rogowacenia, w związku z czym obumarłe komórki nie ulegają złuszczeniu, tylko zalegają na powierzchni naskórka. Zmiany te poza kwestią estetyczną, na ogół nie powodują dodatkowych dolegliwości, mogą jednak stać się przyczyna uciążliwego świądu czy pieczenia.

Rogowacenie okołomieszkowe – przyczyny

Rogowacenie okołomieszkowe dotyka prawie 50–80% wszystkich nastolatków i około 40% dorosłych, jest więc schorzeniem powszechnym, ale w większości przypadków o łagodnym przebiegu. Jest problemem głównie natury estetycznej, a jego objawy przy zachowaniu odpowiedniej higieny i dbałości o skórę mogą być niemal niezauważalne. Schorzenie nie jest uleczalne, ale efektywnie leczone objawowo, minimalizuje jego przebieg, nie dopuszcza do nasilenia, oraz nie pozostawia po sobie blizn czy przebarwień.

Rogowacenie wynika z określonych nieprawidłowości pojawiających się w obrębie naskórka i mieszków włosowych, gdzie nadmiar keratyny blokuje ujścia mieszków włosowych. Keratyna jest białkiem, występującym naturalnie w zewnętrznych warstwach skóry, oraz jednym z budulców włosa. Jej nadmierna ilość gromadzi się w wierzchniej warstwie naskórka i gruczołów łojowych, a z czasem treść ta ulega utlenieniu, tworząc zmiany zaskórnikopodobne (nie mylić z zaskórnikami). Poprzez tę nadprodukcję dochodzi do szybszego zanieczyszczania się skóry i ciągłego zatykania porów, pojawiania się suchych skórek, zgrubień, przerostów i nierównomiernego kolorytu skóry.

Schorzenie może przebiegać w stopniu łagodnym i ustąpić samoistnie, bądź dawać bardziej uciążliwe objawy. Szczególnie zagrożone mogą być osoby o skórze wrażliwej, atopowej oraz łojotokowej i trądzikowej, gdyż nadmierna keratonizacja może inicjować stan zapalny, przyczyniając się do powstawania atopii, egzem, trądziku, czy łojotokowego zapalenia skóry. Wszystkie te objawy mogą być inicjowane, jak i nasilane pod wpływem niewłaściwego postępowania i pielęgnacji skóry nacechowanej. Tendencja dziedziczona jest z pokolenia na pokolenie w wariancie pionowym, poprzez przekazywanie nieprawidłowego allelu (dziadek – mama – dzieci).

Wśród innych czynników mogących mieć wpływ na pojawienie się objawów chorobowych można wymienić:

  • nadmierną suchość skóry,
  • zaburzenia endokrynologiczne (głównie  niedoczynność tarczycy),
  • zaburzenia naczynioruchowe.

Do najważniejszych objawów rogowacenia okołomieszkowego zalicza się:

  • grudki – drobne wykwity, pojawiające się w skupiskach, młode – praktycznie niewidoczne, starsze o zabarwieniu czerwonawym lub ciemnobrunatnym; umiejscowione przy ujściach mieszków włosowych,
  • zaczerwienienie – nie zawsze obecne, zlokalizowane w miejscu zmian grudkowych, świadczące o obecności stanu zapalnego,
  • suchość skóry – związana z nadmierną keratonizacją nawarstwień tworzących grudki.

Rogowacenie okołomieszkowe – leczenie

W walce z rogowaceniem okołomieszkowym nieodzowne będzie przede wszystkim uzupełnienie niedoborów witaminy A i witaminy C, zarówno na poziomie suplementacji, jak i poprzez wzbogacenie codziennej diety w owoce i warzywa zawierające te witaminy.

Wizualną poprawę stanu skóry uzyskamy dzięki regularnemu stosowaniu gruboziarnistych peelingów i masaży szorstką gąbką, czy rękawicą. Należy jednak pamiętać o tym, by zabiegi te wykonywać wyłącznie na nieprzerwanym mechanicznie naskórku, gdyż w przeciwnym wypadku istnieje ryzyko zakażenia, a co za tym idzie nasilenia dolegliwości i pojawienia się blizn. To samo dotyczy sytuacji, gdy zmiany znajdują się w stanie zapalnym.

W przypadku omawianej dolegliwości mamy nie tyle do czynienia z leczeniem, co z odpowiednią pielęgnacją. Dermokosmetyki przeznaczone do pielęgnacji skóry z problemem rogowacenia powinny mieć głównie działanie nawilżające i przeciwzapalne. Wybierając kosmetyk dla skóry objętej tym problemem należy się jednak skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, gdyż kosmetyki te mogą zawierać różne substancje. Najczęściej wykorzystywane są w nich:
  • kwas salicylowy o stężeniu 2%  ułatwia oddzielanie się nawarstwionych rogowaceń,
  • 20% mocznik – nawilża i zwiększa elastyczność warstwy rogowej naskórka,
  • panthenol – łagodzi podrażnienia,
  • alantoina – przyśpiesza gojenie uszkodzeń naskórka,
  • masło shea – pełni funkcje ochronne.

Taki skład powinien zapewnić właściwą pielęgnację nadmiernie suchej skóry, jak również zabezpieczyć przed nadmiernym rogowaceniem, zarówno w optymalnych warunkach, jak i podczas działania czynników drażniących (depilacja, działanie zimna, czy promieni słonecznych).

Nie istnieje w pełni skuteczne leczenie rogowacenia okołomieszkowego, gdyż podstawą rozwoju jego objawów są czynniki genetyczne. Do środków łagodzących objawy należą głównie stosowane miejscowo preparaty na bazie mocznika działającego keratolitycznie oraz mocno ciepłe kąpiele z dodatkiem soli.

Miejscowe zgrubienie w zewnętrznej warstwie naskórka jest reakcją obronną skóry i nie zawsze staje się stanem chorobowym. Może być de facto formą ochrony głębszych tkanek skóry przed uszkodzeniem (w tym przypadku przesuszeniem). Nadmierna keratynizacja może objawiać się również problemem wrastania włosów pod skórę (włos nie ma siły przebić pogrubionego naskórka, dlatego drażni ścianki mieszka włosowego i wywołuje stan zapalny).

Nadmierna keratynizacja może występować zarówno w przypadku skóry suchej, jak i tłustej, powodując w przypadku tej pierwszej powstawanie kaszki, liszajów, brodawek, egzem i zaostrzenia atopowości skórnej, a w przypadku drugiej zatykania porów, zaskórników, stanów zapalnych, prowadząc często do łojotokowego zapalenia skóry.

Rogowacenie jest schorzeniem okresowym, nasilającym się w okresach niższej wilgotności. Skłonność do reemisji i zaostrzeń warunkowana jest w zależności od czynników pielęgnacyjnych, środowiskowych i sposobu odżywiania. Jest to przypadłość estetyczna, nieszkodliwa dla zdrowia, jednakże zlekceważenie dbałości w powyższych aspektach może doprowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, atopii, czy rumienia.

W jednostkowych przypadkach o szczególnej intensywności schorzenia, lekarz dermatolog może zalecić terapię doustną preparatami zawierającymi w składzie acitretinę (substancję analogową kwasowi retinowemu). Efekty kuracji acitretiną widoczne są po upływie 2- 4 tygodni (Uwaga! Po przebytej kuracji kobiety nie powinny zachodzić w ciążę przez co najmniej dwa lata od momentu zakończenia leczenia).

Nadmierne rogowacenie można też leczyć za pomocą kalcypotriolu. Preparat ten stosuje się bezpośrednio na zmienione chorobowo partie skóry, a pierwsze efekty kuracji widoczne są po dwóch tygodniach.

Powiązane produkty

Rogowacenie okołomieszkowe – rozpoznanie i zapobieganie

W przypadku stwierdzenia pierwszych objawów rogowacenia okołomieszkowego wskazana jest wizyta u dermatologa. Badanie odbywa się w wywiadzie lekarskim (tu głównie w kwestii rodowodu schorzenia) oraz badaniu fizykalnym (palpacyjnym). Terapia oparta jest na metodach zachowawczych (stosowane miejscowo preparaty zawierające mocznik oraz kąpiele z dodatkiem soli kuchennej). Rzadziej włącza się do terapii wariant ogólny (doustny) preparatami witaminy A oraz C.

Ze względu na dziedziczny charakter choroby obecnie nie są znane sposoby zapobiegania rogowaceniu mieszkowemu. Istnieją natomiast metody mogące pozytywnie wpłynąć na przebieg schorzenia. Należą do nich głównie: regularne nawilżanie, diagnozowanie i leczenie zaburzeń endokrynologicznych, umiarkowana ekspozycja na słońce w miesiącach letnich.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij