Czym jest afazja?
Anna Posmykiewicz

Czym jest afazja?

Afazja jest zaburzeniem mowy, które powstaje na skutek uszkodzenia ośrodków mowy w korze mózgowej. W tej sytuacji dochodzi do niemożności wyrażania myśli słowami lub też do niemożności rozumienia mowy.

Jakie rodzaje afazji można wyróżnić?

Pierwszym rodzajem afazji jest afazja ruchowa, czyli inaczej nazywana motoryczną lub ekspresyjną. Powstaje ona w wyniku uszkodzenia przednich odcinków pola afazji w korze mózgowej (zwłaszcza dotyczy ona tzw. ośrodka Broca zlokalizowanego w tylnej części zakrętu czołowego dolnego). Ten rodzaj afazji charakteryzuje się zaburzeniem "nadawania mowy", a więc całkowitą utratą zdolności mówienia lub też znacznym upośledzeniem tej czynności. W tym drugim przypadku chorzy są w stanie wypowiadać pojedyncze, najprostsze wyrazy. Niekiedy zdarza się, że cała czynność mowy sprowadza się do jednego słowa lub nawet tylko jednej sylaby. W przypadkach lżejszych pacjenci posługują się nawet dłuższymi zdaniami, ale robią to z trudem, zniekształcając przy tym słowa (parafazja) i naruszając mowę gramatyczną (agramatyzm). Bardzo znamienne jest powtarzanie i stałe wtrącanie stereotypowych frazesów, np." Tak jest" itp. Pacjenci zwykle zdają sobie sprawę ze swych trudności w mówieniu i za wszelką cenę próbują je przezwyciężyć. Rozumienie mowy przez tych chorych jest zachowane.
Innym rodzajem afazji jest afazja czuciowa, czyli odbiorcza, jeszcze inaczej nazywana sensoryczną lub recepcyjną. Powstaje ona na skutek uszkodzenia tylnych odcinków pola afazji, a zwłaszcza ośrodka słuchowego mowy (ośrodek Wernickiego). W tych przypadkach następuje upośledzenie odbioru, czyli rozumienia mowy. W lżejszych przypadkach zjawisko to dotyczy bardziej złożonych zdań, pytań czy poleceń, zaś w cięższych – także proste pytania wymagają powtórzeń lub dalszych uproszczeń. W daleko posuniętej afazji czuciowej rozumienie mowy jest całkowicie zniesione. U pacjentów z afazją czuciową często dochodzi też do zakłócenia ekspresji mowy. Chorzy ci mówią dużo, niepowstrzymanie, lecz ich mowa jest zniekształcona przez parafazje. W skrajnych przypadkach płynna mowa chorego jest całkowicie niezrozumiała, z czego pacjent w ogóle nie zdaje sobie sprawy.
Kolejną formą afazji jest afazja mieszana globalna, inaczej nazywana całkowitą. Jest to połączenie zaburzeń afatycznych czuciowych i ruchowych. 
Inną formą afazji, zdecydowanie rzadszą, jest afazja amnestyczna, inaczej określana jako nominalna lub anomia. Cechuje się ona trudnością w nazywaniu pokazywanych przedmiotów. Choć pacjent zdaje sobie sprawę, z jakim przedmiotem ma do czynienia i do czego ten przedmiot służy, to jednak "zapomina" jego nazwę. Jeśli choremu powie się niewłaściwą nazwę tego przedmiotu, natychmiast to zauważy, natomiast nazwę właściwą – od razu potwierdzi. W przypadku tej afazji mowa spontaniczna także nie jest do końca sprawna. Chorzy unikają precyzyjnych nazw i często posługują się opisami.
Inne postacie afazji (między innymi afazja skrzyżowana, przewodzenia, transkortykalna czy podkorowa) są jeszcze rzadsze.

Jakie są możliwe przyczyny powstawania afazji?

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną powstawania afazji są udary mózgu. Bardzo często afazja przybiera wtedy ciężką postać, jej ciężkość i częstość w przypadku udarów narasta z wiekiem pacjenta, jak również jest ona nieco częstsza u kobiet. Ponadto, innymi przyczynami afazji może być obecność guzów mózgu lub też stan po urazie mózgu. Zdarza się, że do powstania afazji dochodzi na skutek infekcji lub zatruć. Przewlekła afazja jest charakterystyczna też dla choroby Alzheimera i innych procesów zwyrodnieniowych mózgu. Do przemijającej afazji może natomiast dojść w przebiegu migreny, napadów padaczki częściowej oraz przemijających ataków niedokrwiennych TIA.

Jak stawia się rozpoznanie afazji?

Rozpoznanie afazji jest stawiane na podstawie badania mowy, które powinno obejmować śledzenie mowy spontanicznej (brak słów, parafazje, agramatyzmy, niemożność mówienia). Należy też ocenić zdolność nazywania przez pacjenta pokazywanych przedmiotów, jak również powtarzanie słów, zgłosek czy całych zdań. Poza tym trzeba też sprawdzić rozumienie mowy przez pacjenta (pokazywanie nazywanych przedmiotów, spełnianie poleceń, odpowiedzi na pytania), jak również zdolność czytania, pisania czy też liczenia.

Jak wygląda leczenie afazji?

Leczenie afazji jest związane z leczeniem choroby podstawowej, która doprowadziła do jej powstania. Ponadto afazja wymaga też bardzo cierpliwego postępowania logopedycznego. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że niestety zdarza się, że pomimo długiej pracy z pacjentem i wielogodzinnych ćwiczeń, chory nie odzyska w pełni sprawności mowy, która w większym lub mniejszym stopniu może zostać upośledzona. Należy pamiętać też o tym, że w czasie wykonywania z pacjentem ćwiczeń w domu nie można się na niego denerwować, należy być bardzo spokojnym i cierpliwym, co powoduje, że pacjent, który także może być już zniechęcony i zdenerwowany, będzie znacznie chętniej wykonywał wszystkie polecenia i ćwiczenia.

Jakie jest rokowanie w przebiegu afazji?

Rokowanie oczywiście uzależnione jest od rodzaju choroby, która doprowadziła do powstania afazji. Jeśli chodzi o udary mózgowe, to afazja ustępuje w tych przypadkach całkowicie lub w naprawdę znacznym stopniu w około 60%, z tego w połowie nawet już po kilku tygodniach, u pozostałych chorych zaś w ciągu kilku miesiącu, wyjątkową poprawę obserwuje się jeszcze po roku, a nawet dwóch. Jeśli chodzi o inne przyczyny afazji, zwłaszcza procesy zwyrodnieniowe mózgu, to niestety zdarza się, że nie można uzyskać żadnej poprawy, nawet pomimo wytrwałych i wielogodzinnych ćwiczeń.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • Zespół Touretta – objawy, przyczyny, leczenie

    Zespół Touretta to obciążająca społecznie przypadłość, która polega na niekontrolowanych tikach nerwowych, ale także werbalnych, jakie wykazuje dotknięty nią pacjent. Nieprzewidywalność tej choroby, a także nietypowość zachowań, które składają się na tiki, powoduje, że osoby z zespołem Touretta – pomimo, iż nie są upośledzone intelektualnie i mogą normalnie funkcjonować - mają problemy z adaptacją w społeczeństwie.   

  • Zabiegi kosmetyczne na jesień i zimę – które wybrać?

    Okres jesienno-zimowy to znakomity czas na to, aby wykonać niektóre zabiegi na twarz i ciało, ponieważ części zabiegów kosmetycznych nie powinno się wykonywać wiosną i latem – nie jest wskazana ekspozycja na silne promienie słoneczne po ich wykonaniu, co jak wiadomo wiosną i latem byłoby to nieuniknione. Poza tym część zabiegów kosmetycznych lepiej jest wykonywać jesienią i zimą – w znakomity sposób przygotują one naszą twarz i ciało do nowego letniego sezonu, w którym dzięki nim od razu będziemy mogły zabłysnąć.

  • RSV — objawy, przebieg, leczenie zakażenia wirusem RS

    Wirus RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to wirus nabłonka oddechowego, który należy do rodziny paramyksowirusów (łac. Paramyxoviridae). Jest głównym czynnikiem etiologicznym odpowiedzialnym za rozwój ostrego zapalenia oskrzelików u najmłodszych dzieci.

  • TSH – o czym świadczy podwyższone i obniżone TSH? Wskazania do badania, normy, cena

    TSH (hormon tyreotropowy) jest produkowany przez przysadkę mózgową i stymuluje tarczycę do wydzielania hormonów (trójjodotyroniny – T3 oraz tyroksyny – T4). Oznaczenie poziomu TSH we krwi jest podstawowym badaniem, dzięki któremu można sprawdzić, czy tarczyca funkcjonuje prawidłowo. Co oznacza podwyższone TSH lub obniżony poziom tyreotropiny?

  • Kaszel krtaniowy – objawy i leczenie szczekającego kaszlu u dzieci i dorosłych

    Kaszel krtaniowy, nazywany też kaszlem szczekającym, to charakterystyczny, uporczywy rodzaj kaszlu towarzyszący najczęściej zapaleniu krtani. Częściej pojawia się u dzieci niż u dorosłych, zazwyczaj w nocy oraz rano. Bywa, że towarzyszą mu duszności oraz świst wdechowy. Sprawdź, jakie są przyczyny kaszlu krtaniowego i jak wygląda leczenie.

  • Wycięcie migdałków (tonsillektomia) – kiedy należy usunąć migdałki?

    Wycięcie migdałków podniebiennych bądź wycięcie trzeciego migdała to proste zabiegi, które mogą znacząco poprawić jakość życia oraz uchronić przed groźnymi powikłaniami, zarówno dzieci, jak i dorosłych, którzy cierpią z powodu nawracających angin. Choć decyzja o usunięciu migdałków należy do lekarza, warto sprawdzić, jakie są wskazania do przeprowadzenia zabiegu i jak wygląda rekonwalescencja.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij