Czynniki wyzwalające napady i zaostrzenia astmy
Maciej Rek

Czynniki wyzwalające napady i zaostrzenia astmy

Astma jest chorobą charakteryzującą się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych wynikającym ze skurczu mięśni gładkich i obrzęku błony śluzowej oskrzeli. Główne objawy choroby to kaszel, świszczący oddech, duszność i uczucie ściskania w klatce piersiowej. Ciągły proces zapalny toczący się w oskrzelach prowadzi do nieodwracalnej przebudowy ścian oskrzeli dlatego bardzo ważnym jest szybkie rozpoznanie choroby i włączenie odpowiedniego leczenia.

Wyróżniamy astmę alergiczną, która najczęściej rozpoczyna się w dzieciństwie, często współistnieją z nią inne choroby atopowe (atopowe zapalenie skóry czy alergiczny nieżyt nosa) oraz astmę niealergiczną, która najczęściej dotyczy osób dorosłych, gorzej reaguje na leczenie sterydami wziewnymi i ma cięższy przebieg. Wieloletnia niekontrolowana astma prowadzi do postępującej, nieodwracalnej obturacji oskrzeli.

Do czynników wyzwalających napady i zaostrzenia astmy należą:

  • Alergeny (pyłki, sierść zwierząt domowych, pleśni, roztocza)
  • Zakażenia układu oddechowego (głównie wirusowe)
  • Zanieczyszczenia powietrza (dym tytoniowy, aerozole, opary farb itp.)
  • Wysiłek fizyczny, silne emocje, stres
  • Zimne powietrze
  • Choroba refluksowa przełyku
  • Leki (beta-blokery, niesteroidowe leki przeciwzapalne np.ibuprofen, naproksen)
  • Niektóre pokarmy (np. krewetki, owoce suszone) i dodatki do żywności, konserwanty

O zaostrzeniu astmy mówimy wtedy, gdy:

  • Objawy występują częściej i są bardziej uciążliwe dla pacjenta.
  • Występuje narastająca trudność w oddychaniu oraz obniżenie parametrów FEV1 w spirometrii.
  • Zwiększa się potrzeba korzystania z inhalatora i leków szybko rozszerzających oskrzela.

Nieznana jest etiologia choroby, niektórzy naukowcy wskazują na podłoże czynników środowiskowych i genetycznych. Do czynników tych zalicza się:

  • Rodzice lub rodzeństwo chore na astmę
  • Współwystępowanie atopowego zapalenia skóry lub alergicznego nieżytu nosa
  • Otyłość
  • Palenie papierosów lub bierne narażenie na dym tytoniowy
  • Ekspozycja na spaliny i inne rodzaje zanieczyszczeń
  • Narażenie na ekspozycje środki chemiczne stosowane w rolnictwie, fryzjerstwie
  • Ciąża
  • Eozynofilia plwociny lub we krwi

Powiązane produkty

Badania pomocnicze

Oprócz pełnego badania fizykalnego pacjenta niezbędne jest wykonanie badań pomocniczych, do których należy:

  • Spirometria. Badanie, które ocenia stopień zwężenia oskrzeli sprawdzając ile powietrza przepływa przez oskrzela podczas maksymalnie głębokiego wdechu i następującego po nim wydechu. Należy zaznaczyć, iż wynik prawidłowy nie wyklucza rozpoznania.
  • Szczytowy przepływ wydechowy (tzw. PEF). Proste badanie służące do potwierdzenia rozpoznania, monitorowania przebiegu choroby i identyfikacji czynników wyzwalających objawy (np. czynniki zawodowe). Wyniki analizuje się po 1-2 tygodniach pomiarów i ocenia się ich zmienność dobową.
  • Pulsoksymetria i gazometria krwi tętniczej
  • RTG klatki piersiowej – na ogół obraz jest prawidłowy, w zaostrzeniu mogą występować cechy rozdęcia płuca i powikłania np. odma opłucnowa.
  • Testy na alergię – punktowe testy skórne, stężenie IgE całkowitego i swoistego mogą pomoc w ustaleniu uczulającego alergenu.
  • Badanie plwociny w kierunku eozynofilii, wykonywane w specjalistycznych ośrodkach

Leczenie

Astmy nie można wyleczyć, ale prawidłowe leczenie na ogół pozwala kontrolować chorobę. Głównym celem jest utrzymanie kontroli objawów i normalnej aktywności fizycznej, a także zminimalizowanie ryzyka zaostrzeń utrwalonej obturacji oskrzeli. W leczeniu stosuje się tzw. leki kontrolujące przebieg choroby, przyjmowane regularnie:

  • Wziewne glikokortykosteroidy. Ich maksymalne działanie osiąga się po kilku dniach lub tygodniach przyjmowania. W przeciwieństwie do kortykosteroidów doustnych leki te mają stosunkowo niskie ryzyko skutków ubocznych i są na ogół bezpieczne dla długotrwałego użytkowania. Do wziewnych GKS zaliczamy: flutikazon, budezonid, flunizolid, cyklezonid, beklometazon, mometazon
  • Leki przeciwleukotrienowe. Pomagają złagodzić objawy astmy przez okres do 24 godzin. Należy do nich: montelukast, zafirlukast i zileuton.
  • Długo działające betamimetyki. Do których należy np. salmeterol. Badania wykazały, że przyjmowany samodzielnie może zwiększać ryzyko napadu astmy, więc należy je przyjmować tylko w połączeniu z wziewnymi kortykosteroidami.
  • Inhalatory kombinowane–czyli dwa leki w jednym. Zawierają długo działający betamimetyk + kortykosteroid. Obecnie na rynku dostępne są połączenia preparatów: flutykazonu+salmeterol, budezonid+formoterol i formoterolu+mometazonu.
  • Teofilina. Teofilina pomaga rozszerzyć oskrzela poprzez rozluźnienie mięśni wokół dróg oddechowych.

Dodatkowo stosuje się leki objawowe, doraźnie:

  • Krótko działające beta-agoniści. Są to leki wziewne podawane za pomocą przenośnego inhalatora lub nebulizatora, które rozszerzają oskrzela w ciągu kilku minut. Należą do nich salbutamol, fenoterol.
  • Ipratropium. Podobnie jak inne leki rozszerzające oskrzela, ipratropium działa szybko, aby natychmiast rozszerzyć oskrzela i ułatwić oddychanie. Ipratropium jest stosowany głównie w przypadku rozedmy płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli, ale czasem stosowany jest w leczeniu napadów astmy.
  • Kortykosteroidy doustne i dożylne (prednizon, metyloprednizon). Stosowane są wyłącznie w przypadku ciężkiej astmy oskrzelowej. Ich stosowanie długotrwałe może powodować poważne skutki uboczne.

W przypadku astmy alergicznej stosuje się:

  • Immunoterapię swoistą - gdzie wstrzykuje się odpowiednią ilość alergenu raz na miesiąc odczulając tym samym układ odpornościowy. Immunoterapię stosuje się przez minimum 3 do 5 lat.
  • Omalizumab. Lek podawany w postaci zastrzyku, co 2-4 tygodnie, jest przeznaczony dla chorych z ciężką, niekontrolowaną astmą.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zapalenie zatok przynosowych – domowe sposoby wspomagające leczenie

    Zapalenie zatok przynosowych (tzw.rhinosinusitis) dzielimy na ostre trwające 12 tygodni, mogące przebiegać z polipami nosa lub bez nich. Leczenie ostrego zapalenia zależy od przyczyny jednak w większości przypadków polega na leczeniu objawowym, gdyż choroba samoistnie ustępuje w ciągu kilku dni.

  • Typowe objawy zapalenia migdałków

    Angina to ostre zapalenie migdałków podniebiennych i gardła. Objawy obejmują obrzęk migdałków, ból gardła, trudności w połykaniu i powiększenie węzłów chłonnych szyjnych. W większości przypadków zapalenie migdałków jest spowodowane przez wirusy, jednak często u dzieci podłożem jest infekcja bakteryjna spowodowana przez Streptococcus pyogenes (grupa A).

  • Ektropion - co powinniśmy o nim wiedzieć?

    Ektropion to schorzenie powiek, polegające na tym, że brzeg rzęsowy nie przylega, ale odstaje od wypukłej powierzchni gałki ocznej. Powoduje to odsłonięcie wewnętrznej części powieki, co pozostawia ją podatną na podrażnienia i powoduje nadmierne łzawienie. Statystycznie choroba ta dotyczy około 2,9% populacji, szczególnie osób w podeszłym wieku.

  • Badanie krtani i narządu głosu

    Do dokładnej oceny narządu głosowego oraz krtani służy tzw. badanie laryngoskopowe. Jest to badanie, które może być wykonywane przy pomocy lusterka krtaniowego lub specjalistycznego aparatu nazwanego laryngoskopem. Badanie to umożliwia diagnostykę urazów, zapaleń, guzów oraz zaburzeń rozwojowych i czynnościowych w obrębie krtani i strun głosowych.

  • Suchość w jamie ustnej

    Suchość w jamie ustnej (kserostomia) spowodowana jest zmniejszonym lub całkowitym zahamowaniem wydzielania śliny. Powoduje to dyskomfort, utrudnia mówienie, połykanie, używanie protez zębowych, powoduje nieprzyjemny oddech i utrudnia utrzymanie higieny jamy ustnej ze względu na obniżenie pH i sprzyja namnażaniu bakterii. Przewlekła suchość w ustach to dolegliwość często zgłaszana przez ludzi starszych, występuje u 20% ludzi w wieku podeszłym.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij