Co to jest ptoza? Jak ją leczyć?

Jaki ma wpływ opadanie powiek u dzieci? Jak i kiedy je leczyć?

Gdy dziecko rodzi się z ptozą stan ten nazywamy „wrodzonym opadnięciem powieki górnej”. Główną przyczyną jest nieprawidłowy rozwój mięśnia, który unosi powiekę tzw. mięśnia dźwigacza. We wczesnym dzieciństwie opadnięcie powieki stanowi przeszkodę w rozwoju zdolności widzenia i wywołuje stan niedowidzenia z nieczynności oka (tzw. amblyopia). Częstym zachowaniem u dzieci z opadaniem powiek jest przechylanie głowy do tyłu lub podnoszenie brwi. Te zachowania to oznaki, że dziecko stara się używać obu oczu, aby coś zobaczyć. Utrwalone, nieprawidłowe pozycje głowy przez wiele lat mogą powodować deformacje w obrębie odcinka kręgosłupa szyjnego. Dlatego też leczenie chirurgiczne powinno być wdrożone jak najwcześniej, aby nie doprowadzić do trwałej utraty wzroku w późniejszym okresie życia. W przypadku rozwoju niedowidzenia metody leczenia obejmują: zasłanianie oka zdrowego (tzw. obturacja), korekcja okularowa oraz stosowanie odpowiednich kropli rozszerzających źrenicę.

Przy ustaleniu, czy operacja jest konieczna i jaka procedura jest najbardziej odpowiednia, okulista bierze pod uwagę kilka ważnych czynników:

• wiek dziecka, ostrość wzroku każdego oka z optymalną korekcją;
• czy jedna lub obie powieki są opadnięte?;
• wysokość szpary powiekowej;
• siłę mięśni powiek podczas podnoszenia i zamykania oczu;
• ruchy oka.

Zabieg operacyjny wskazany jest w ciężkim opadaniu powiek zasłaniającym źrenicę i zaburzającym funkcje widzenia. W przypadku znacznego osłabienia mięśnia operacja polega na podwieszeniu mięśnia dźwigacza na mięśniu czołowym. Jeśli natomiast siła mięśnia jest prawidłowa, wówczas dokonuje się częściowego jego wycięcia. W przypadku łagodnych postaci opadania powiek dziecko nie wymaga operacji. Zaleca się natomiast częste kontrole okulistyczne (co 3 -12 miesięcy) w zależności od wieku dziecka i nasilenia objawów pod kątem rozwoju niedowidzenia.

Jakie są przyczyny i metody leczenia ptozy u dorosłych?

U dorosłych opadanie powiek ma charakter nabyty. Istnieje wiele przyczyn tego stanu m.in:

1. Neurogenne, gdzie ptoza powstaje wskutek uszkodzenia nerwu okoruchowego zaopatrującego mięsień dźwigacz powieki.
2. Mięśniowe tzw. miogenne gdzie dochodzi do osłabienia lub starczego zaniku ścięgna mięśnia dźwigacza oraz w przebiegu choroby nużliwości mięśni (miastenia gravis) gdzie występuje izolowane, niebolesne opadnięcie powieki. Z reguły po kilku tygodniach dołączają się inne objawy miastenii w postaci opadania drugiej powieki, zaburzeń ruchów gałek ocznych i podwójnego widzenia. Inną przyczyną mięśniową opadania powieki może być genetycznie uwarunkowany zanik mięśni (dystrofia miotoniczna) lub porażenie zewnętrznych mięśni oka (tzw.przewlekła postępująca oftalmoplegia zewnętrzna). W tych schorzeniach w wywiadzie u innych członków rodzin stwierdza się podobne objawy (nie zawsze jednak chory zna wszystkich członków swojej rodziny). W miopatiach inne objawy neurologiczne, które niekiedy dołączają się nawet po kilku miesiącach czy latach, pomagają w ustaleniu rozpoznania. Dodatkowo wykonuje się badanie tzw. enzymów mięśniowych oraz badanie elekrofizjologiczne
3. Inne: po operacji zaćmy lub innych operacji oka, w wyniku urazu, rzadszą przyczyną są również nowotwory oczodołu.

Leczenie dorosłych z opadaniem powiek w przypadku wiotkości skóry powieki, niekiedy z wypadaniem tkanki tłuszczowej, polega na chirurgicznym usunięciu nadmiaru skóry i tłuszczu z okolicy górnych powiek (tzw. zabieg blepharoplastyki).

Jakie ryzyko wiąże się z operacją ptozy?

Do powikłań, które występują bardzo rzadko należy zaliczyć: krwawienie, zakażenie, suchość oczu. Mniej szkodliwe powikłania przy operacji korekcji powiek to podwójne lub zamazane widzenie przez kilka dni po operacji, chwilowa opuchlizna w kącikach oczu, siniaki.