Retinoidy i suchość oczu. Czy jest związek?
Roman Wodowski

Retinoidy i suchość oczu. Czy jest związek?

Częstym działaniem niepożądanym związanym z doustnym stosowaniem leków z grupy retinoidów jest suchość skóry i błon śluzowych. Prowadzi to niekiedy do zapalenia czerwieni wargowej, krwotoków z nosa, a z objawów okulistycznych pojawiają się podrażnienia spojówek oraz suchość oczu. Niestety nie zawsze potrafimy skojarzyć suchość oczu z nowym, przyjmowanym przez nas lekiem.


Czym są retinoidy i jak działają?

Retinoidy (tretinoina, izotretinoina, acytrecyna) są pochodnymi witaminy A. Są to leki wydawane na podstawie recepty lekarskiej i stosowane w ciężkich postaciach łuszczycy czy trądziku opornego na standardowe, przeciwbakteryjne leki. Wykazują one szereg mechanizmów działania – działają przeciwtrądzikowo i przeciwłojotokowo, zapobiegają nadmiernemu rogowaceniu, wpływają korzystnie na różnicowanie się komórek naszej skóry i do tego działają przeciwzapalnie.

Niektóre z tych leków są dostępne w postaci maści. Zewnętrzne zastosowanie może skutkować absorpcją do krążenia ogólnego, ale proces ten zachodzi w niewielkim stopniu. O ile niepożądane efekty miejscowych retinoidów dotyczą głównie skóry i błon śluzowych w miejscu aplikacji, o tyle w przypadku retinoidów stosowanych doustnie obserwuje się ogólnoustrojowe efekty.

Suchość oczu

Z objawów okulistycznych najczęściej obserwuje się suchość oczu z zapaleniem spojówek, co stanowi część zespołu objawów związanych z hiperwitaminozą A (takich jak: suchość skóry, wysychanie błon śluzowych nosa i gardła, czy zapalenie czerwieni wargowej). Niestety u części pacjentów objawy te utrzymują się nawet wiele miesięcy po zakończeniu terapii. Przyczyną tego jest m.in. dysfunkcja gruczołów Meiboma – gruczołów produkujących lipidową warstwę filmu łzowego (a więc tą zewnętrzną składową, chroniącą przed nadmiernym parowaniem). Spadek sekrecji gruczołów Meiboma i suchość oka mogą uniemożliwić używanie szkieł kontaktowych. Oprócz tego opisywane są także zaburzenia funkcji widzenia, kurza ślepota (nyctalopia), nadmierna wrażliwość na światło i nieprawidłowości w percepcji kolorów. W przypadku nagłego pogorszenia widzenia należy koniecznie zgłosić się na konsultację okulistyczną.

Powiązane produkty

Jak sobie z tym radzić?

Sprawdzą się preparaty zawierające kwas hialuronowy, polisacharyd, naturalnie występujący w płynie łzowym. Kwas hialuronowy jest substancją wiskoelastyczną, posiadającą właściwości fizykochemiczne pozwalające na stosowanie go w preparatach tzw. „sztucznych łez”. Roztwory o takim składzie dobrze przylegają do powierzchni rogówki i spojówek, zapewniając długotrwałe nawilżenie. Należy jednak zwrócić uwagę na stężenie kwasu hialuronowego w kroplach. Oprócz czynnika nawilżającego cenna może być także obecność łagodzącego dekspantenolu i składników uzupełniających niedobory w warstwie lipidowej. Warto też wybierać krople o zwiększonej gęstości (będą się one dłużej utrzymywały na powierzchni oka) i bez konserwantów. Jeśli już są to krople z konserwantem, warto sięgnąć po te z nieco bezpieczniejszą dla powierzchni oka substancją, jak np. polyquad (polikwaternium-1). W przypadku suchości powiek warto zastosować specjalne kremy na brzegi powiek zawierające ceramidy niwelujące odruch drapania.

Pacjenci, którzy noszą soczewki kontaktowe, powinni rozważyć okulary przez cały okres leczenia. Należy unikać zadymionych, klimatyzowanych pomieszczeń. Retinoidy mogą również osłabiać zdolność widzenia w ciemnościach. Należy więc odpowiednio zmodyfikować swoje przyzwyczajenia (byłoby lepiej, aby nie prowadzić pojazdów nocą). Ze względu na ryzyko hiperwitaminozy A pacjentom nie wolno jednocześnie przyjmować leków zawierających witaminę A. Niniejszy artykuł nie wyczerpuje tematu wszystkich obostrzeń związanych z doustnym stosowaniem retinoidów (m.in. wpływu na profil lipidowy, aktywność enzymów wątrobowych, ryzyko działania teratogennego leków).

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij