Smog nad Los Angeles
Arkadiusz Dąbek

Smog może upośledzać funkcjonowanie ludzkiego mózgu

Naukowcy z Kanady i Australii wystawili 25 dorosłych osób na zanieczyszczone powietrze w warunkach laboratoryjnych – były one narażone na dwie godziny emisji spalin pochodzących z silników Diesla. Następnie badanym wykonano fMRI (funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego). Jakie były wyniki tego eksperymentu?

Jak zanieczyszczenia powietrza wpływają na nasz mózg?

Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z University of British Columbia w Kanadzie i University of Victoria w Australii wykazało, że zanieczyszczenia powietrza, których przyczyną są spaliny, mogą zaburzać funkcje ludzkiego mózgu nawet w przypadku krótkotrwałej ekspozycji. Wyniki opublikowane w czasopiśmie naukowym „Environmental Health” pokazują, że zaledwie dwie godziny narażenia na działanie spalin z silnika wysokoprężnego powodują zakłócenia zdolności różnych obszarów ludzkiego mózgu do interakcji i komunikowania się ze sobą.

Badanie jest pierwszym tego rodzaju eksperymentem na świecie i dostarcza nowych dowodów potwierdzających związek między smogiem a zaburzeniami funkcji poznawczych. Jego uczestnikami było 25 zdrowych, niepalących dorosłych (14 mężczyzn oraz 11 kobiet w wieku 19–49 lat). Zostali oni przebadani bezpośrednio przed i tuż po ekspozycji na spaliny z silników Diesla oraz przed i po ekspozycji na filtrowane powietrze. Wykonano u nich funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (fMRI) pozwalające na sprawdzenie aktywności mózgu, a dokładniej zmian w sieci trybu spoczynkowego (ang. default mode network, DMN). Odkryto zaburzenia w tym zakresie.

Czym jest sieć trybu spoczynkowego?

Sieć trybu spoczynkowego, inaczej sieć trybu domyślnego, to wzajemnie połączone obszary mózgu aktywne wówczas, gdy dana osoba nie jest skupiona na świecie zewnętrznym, a mózg znajduje się w stanie czuwania, na przykład podczas wyobrażania sobie różnych zdarzeń czy planowania przyszłości. Obejmuje ona m.in.: brzuszno-przyśrodkową korę przedczołową, tylną korę zakrętu obręczy, przedklinek czy obszary przyśrodkowych płatów skroniowych i ciemieniowych, np. zakręt hipokampa.

Badania naukowe pokazują, że sieć trybu domyślnego ma znaczenie dla różnego rodzaju zaburzeń, w tym: choroby Alzheimera, autyzmu, schizofrenii, depresji czy zespołu stresu pourazowego (PTSD). Pacjenci nimi dotknięci, u których aktywność DMN jest wyższa niż u osób zdrowych, częściej doświadczają negatywnych myśli na własny temat, cechują się też zmniejszoną wydajnością poznawczą. Uważa się, że sieć trybu spoczynkowego może być modulowana m.in. poprzez: medytację, psychoterapię, aktywność fizyczną, farmakoterapię, np. leki przeciwdepresyjne.

Powiązane produkty

Nowe dowody na związek między smogiem a zaburzeniami funkcji poznawczych

Od dawna wiadomo, że narażenie na zanieczyszczenie powietrza ma szereg niekorzystnych skutków zdrowotnych, głównie związanych z układem sercowo-naczyniowym i oddechowym. Wpływa też niekorzystnie na jakość życia. Zaobserwowano również, że zwiększenie ilości zanieczyszczeń w środowisku wiąże się ze wzrostem liczby pacjentów wymagających leczenia psychiatrycznego. Stanowi to ogromny problem dla zdrowia publicznego.

Ponadto szacuje się, że z powodu smogu w Europie przedwcześnie umiera około 250 tys. osób.

Wyniki badań naukowców z Kanady i Australii dostarczają nowych dowodów na istnienie związku pomiędzy zanieczyszczeniami powietrza a upośledzeniem funkcji poznawczych. Zmiany w mózgach osób badanych narażonych na wdychanie spalin były tymczasowe, a funkcje organu powróciły do normy po zakończeniu ekspozycji. Badacze podkreślają jednak, że efekty mogą być długotrwałe, gdy ekspozycja jest ciągła, dlatego też niezwykle istotne jest, by monitorować poziom zanieczyszczeń powietrza w swojej okolicy i podejmować odpowiednie kroki, aby zminimalizować narażenie na potencjalnie szkodliwe cząsteczki.

  1. J. R. Gawryluk, D. J. Palombo, J. Curran i in., Brief diesel exhaust exposure acutely impairs functional brain connectivity in humans: a randomized controlled crossover study, „Environmental Health” 2023, t. 22, nr art. 7.
  2. Traffic pollution impairs brain function, ScienceDaily [online] https://www.sciencedaily.com/releases/2023/01/230124112731.htm [dostęp:] 07.02.2023.
  3. B. Balcerzak, M. Ścibor, M. Malinowska-Cieślik, Percepcja jakości powietrza oraz jej skutków zdrowotnych jako przedmiot badań w zakresie zdrowia publicznego, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” 2012, nr 10 (1), s. 13–24.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij