Kolacja wigiljna
Maria Brzegowy

Wigilia bezglutenowa – co na nią podać?

Święta Bożego Narodzenia kojarzą się nam z zapachem pysznych, tradycyjnych pierogów z grzybami, uszek do czerwonego barszczu, aromatycznymi, korzennymi ciastami i pierniczkami… Niestety nie każdy może w ten wigilijny wieczór po nie sięgnąć. Jak może wyglądać świąteczny talerz osób chorujących na celiakię? – dowiecie się z pierwszej części naszego grudniowego cyklu.

Co to jest celiakia?

Celiakia, czyli inaczej choroba trzewna, to choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym trwająca całe życie. Jej przebieg charakteryzuje się trwałą nietolerancją białka zapasowego zawartego w zbożach (pszenicy, życie, jęczmieniu) – glutenu. Białko to prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, które są odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych. W efekcie – wchłanianie pokarmu jest upośledzone, a pacjent obserwuje u siebie szereg objawów klinicznych, niebezpiecznych dla zdrowia, a nawet życia. Na moment obecny, jedynym rozwiązaniem pozostaje dieta bezglutenowa.

Jakie mogą być konsekwencje niestosowania diety bezglutenowej u chorego?

Do niedawna celiakię uważano za chorobę wieku dziecięcego z której się wyrasta. Bagatelizowano więc szereg objawów, które potwierdzałyby obecność tej choroby u dorosłych. Obecnie już wiadomo, że celiakia jest chorobą na całe życie i nie da się z niej wyleczyć, a nieprzestrzeganie zaleceń diety może powodować poważne konsekwencje.

Wśród tych najpoważniejszych najczęściej wymienia się:

  • u dzieci: niedobór masy i wysokości ciała
  • niedokrwistość z niedoboru żelaza
  • osteoporozę prowadzącą do zwiększonej łamliwości kości
  • zaburzenia płodności
  • stany depresyjne
  • zwiększoną zachorowalność na choroby nowotworowe (rak gardła, przełyku, jelita cienkiego)

Powiązane produkty

Czego nie wolno jeść będąc na diecie bezglutenowej?

„Bezglutenowiec” musi niestety zapomnieć o wszelkich wyrobach z pszenicy, pszenżyta, jęczmienia, żyta, owsa – w tym mowa zarówno o mąkach jak i kaszach. Obecnie coraz więcej sklepów wprowadza do swojej oferty produkty bezglutenowe stanowiące odmianę tych tradycyjnych, ale jeśli na opakowaniu nie ma żadnej informacji o tym czy celiacy mogą go spożywać (np. znak przekreślonego kłosa) – lepiej odłożyć taki wyrób na półkę. Wszelkie panierki do mięs i ryb, ciasta, ciasteczka, kawa zbożowa, zupy zaprawiane mąką, z lanym ciastem, zwykły proszek do pieczenia, a nawet komunikanty z mąki pszennej – to wszystko powinno znaleźć się na liście produktów zabronionych.\

Bezglutenowe święta mogą być naprawdę pyszne! Obecnie, w asortymencie wielu sklepów można znaleźć wiele smacznych produktów i potraw przeznaczonych dla celiaków.

Co w czasie świąt może spokojnie zjeść „bezglutenowiec”?

Nie ma żadnych przeciwwskazań ku temu, aby osoba na diecie bezglutenowej z apetytem zjadła barszcz czerwony albo zupę grzybową. Trzeba jednak pamiętać, że zup tych nie podprawiamy zawiesinami z mąki, a w ramach dodatku, zamiast uszek czy makaronu – podajemy je z wersjami bezglutenowymi tych smakołyków, które z łatwością znajdziemy w większości dużych sklepów. Karp, dorsz, łosoś, halibut – nie ma znaczenia jaką rybę wybierzemy. Wszystkie są dozwolone, o ile nie panierujemy ich w mące i bułce. Najlepiej więc podać ryby odpowiednio doprawione, skropione olejem i upieczone w piekarniku. Pierogi – oczywiście z mąki bezglutenowej. Kapusta z grochem – jeśli bez mącznej zasmażki – spokojnie można podać na stół. Do picia – oczywiście woda, lub tradycyjnie – kompot z suszu. Również i ciasta nie będą stanowiły problemu jeśli do ich upieczenia zaopatrzymy się w bezglutenowe mąki i proszki do pieczenia.

Spokojnie możesz sięgać po produkty takie jak:

  • biały i brązowy ryż
  • kukurydza
  • kasza gryczana i jaglana, mąki
  • amarantus
  • quinoa
  • mleko świeże, w kartonie, kefir, maślanka, jogurt naturalny, ser biały i żółty
  • masło, smalec, margaryna, oleje roślinne, oliwa z oliwek
  • wszystkie warzywa, w tym strączkowe
  • wszystkie owoce
  • cukier, dżem, miód
  • herbata, kawa naturalna

Przepisy bezglutenowe na ciasto, pierogi i pasztet

W zasadzie w każdym mieście w Polsce można już kupić większość podstawowych produktów spożywczych bezglutenowych takich jak mąka, proszek do pieczenia, czy gotowe makarony, kluski i pieczywo. Najlepiej jest oczywiście przygotować je samemu.

Marchewkowiec

(źródło: Celiakia i dieta bezglutenowa, praktyczny poradnik, Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie bezglutenowej)

Składniki:

4 jajka

Szklanka cukru

Łyżeczka cynamonu

Łyżeczka sody oczyszczonej

Łyżeczka bezglutenowego proszku do pieczenia

2 szklanki mąki bezglutenowej (dowolny uniwersalny mix)

½ szklanki oleju

2 szklanki startej na grube wiórki marchewki

Polewa:

¼ kostki masła, ½ szklanki cukru, 1 łyżka kakao, 2 łyżki wody, ½ łyżeczki octu lub soku z cytryny

Tortownicę posmarować olejem, oprószyć lekko mąką kukurydzianą/ryżową. Wymieszać mąkę, cynamon, sodę i proszek do pieczenia. Jajka ubić z cukrem na puszysty krem, dodać do niego olej i marchewkę, zmiksować. Dodawać porcjami suche składniki, cały czas miksując. Wyłożyć ciasto do tortownicy, piec w 160-180*C ok. 40-45 minut. Składniki polewy zagotować, cały czas mieszając. Ostudzić, chłodną polać ciasto.

Przepis na ciasto pierogowe

(źródło: Celiakia i dieta bezglutenowa, praktyczny poradnik, Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie bezglutenowej)

Składniki:

½ kg mąki bezglutenowej pierogowo-naleśnikowej

Szklanka gorącej wody

1-2 łyżki oleju

Szczypta soli do smaku

Składniki wyrabiać do momentu, aż ciasto będzie odchodzić od ręki (konsystencja ma przypominać plastelinę). Ciasto wałkować na oprószonej stolnicy na grubość ok. 2 mm. Szklanką wycinać kółka, nadziewać przygotowanym farszem, składać na pół, zlepiać. Gotować w dużej ilości wrzącej wody. Po wypłynięciu na wierzch gotować ok. 2-3 minut.

Pasztet z soczewicy i marchewki

(źródło: blog autorki tekstu Pozytywne żywienie)

Składniki (na ok. 20 plastrów):

Pełna szklanka czerwonej soczewicy (ok. 200 g)

4 średnie, słodkie marchewki

Cebulka

4 łyżki oleju rzepakowego 

3 jajka

½ łyżeczki curry

Łyżeczka słodkiej papryki czerwonej

Sól

Soczewicę ugotować we wodzie, aż się rozpadnie. Marchewki i cebulę obrać i zetrzeć na dużych oczkach tarki, po czym wrzucić do rondelka z rozgrzanym olejem i dusić na średnim ogniu aż nieco zmiękną (ok. 10 minut), co jakiś czas mieszając. Po tym czasie, posolić ok. trzema dużymi szczyptami soli, dodać curry, paprykę i chwilę jeszcze potrzymać na ogniu. Warzywa połączyć z dobrze osączoną soczewicą, doprawić jeszcze nim zostaną dodane jajka - masa ma być dosyć wyrazista. Wszystko razem połączyć i wylać do wyłożonej papierem do pieczenia podłużnej formy (ok. 31 cm). Piec ok. 45 minut w nagrzanym do 200*C piekarniku, na środkowej półce, opcja góra-dół. Studzić przed podaniem, na kanapce można skropić nieco oliwą dla większej wilgotności.

  1. Celiakia i dieta bezglutenowa, praktyczny poradnik, Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej, wydanie IX, Warszawa 2013

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Błonnik pokarmowy – gdzie i czym jest? Jak wpływa na zdrowie?

    Błonnik pokarmowy, zwany włóknem pokarmowym, to grupa substancji, która odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu pokarmowego człowieka. Wyróżnia się dwie frakcje błonnika pokarmowego: rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wodzie. Każda wywiera określony wpływ na organizm. W jakich produktach można znaleźć błonnik pokarmowy i jakie są jego właściwości?

  • Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią

    Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały – m.in. w magnez, selen, potas i cynk. Stanowi także źródło białka i błonnika pokarmowego. Kto powinien włączyć ją do swojej diety? Jakie właściwości mają pestki z dyni i olej z dyni? Czy to warzywo będzie odpowiednie dla cukrzyków?

  • Mleko kokosowe – wartości odżywcze, właściwości, zastosowanie. Jak zrobić je w domu?

    Mleko kokosowe stanowi smaczną alternatywę dla mleka krowiego, dzięki czemu może znaleźć miejsce m.in. w diecie osób chorujących na celiakię, cukrzycę czy nietolerancję laktozy. Jakie właściwości i zastosowanie ma mleko kokosowe? Jak w łatwy sposób przygotować je samodzielnie w domu?

  • Gruszka – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

    Jej dodatek do diety może pomóc przy uciążliwych zaparciach. Świetnie sprawdzi się jako element maseczki na przetłuszczającą się cerę. W dodatku pysznie smakuje zarówno w daniach na słodko, jak i na wytrawnie. Gruszka – jakimi wartościami odżywczymi się charakteryzuje? Czy jedzenie jej może zaszkodzić? Co dobrego przygotować z gruszek?

  • Kapary – smak, właściwości i zastosowanie w kuchni

    Kapary to roślina krzewiasta naturalnie występująca w strefie tropikalnej i w basenie Morza Śródziemnego. Pąki kwiatowe kaparów są znane już od wielu lat ze względu na swój charakterystyczny smak oraz działanie wspomagające trawienie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Kapary są ważnym źródłem wielu różnych biologicznie aktywnych substancji chemicznych, których właściwości terapeutyczne były już dobrze znane i cenione przez starożytnych Rzymian.

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Żele energetyczne – jak używać? Czy są tylko dla sportowców?

    Podczas długotrwałej, zwiększonej aktywności fizycznej, jak udział w maratonie, intensywny trening czy wyścig kolarski, organizm potrzebuje dużej ilości energii, którą czerpie z glukozy i glikogenu. W celu utrzymania wydolności na tym samym poziomie oraz niedopuszczenia do uczucia zmęczenia dobrym rozwiązaniem jest stosowanie żeli energetycznych, które w prosty sposób dostarczają łatwo przyswajalne węglowodany i pozwalają utrzymać cukier na odpowiednim poziomie.

  • E-book "Dieta na obniżenie cholesterolu. Produkty, suplementacja, jadłospis"

    Podwyższony poziom cholesterolu to stan, który może stanowić zagrożenie, prowadząc do rozwoju miażdżycy. Możesz przejąć kontrolę nad swoim profilem lipidowym. Jednym z kluczowych elementów leczenia tego stanu jest zmiana stylu życia. Codzienna aktywność fizyczna czy zaprzestanie palenia tytoniu to nie wszystko. Najważniejsza jest twoja dieta.  

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij