Starsza kobieta wykonuje inhalacje na zatoki
Marta Pietroń

Domowe sposoby na zatoki – skuteczne naturalne metody walki z chorymi zatokami

Okres jesienno-zimowy dla wielu osób jest czasem zmagania się z zapaleniem zatok. Kiedy pojawia się ból i uczucie rozpierania w okolicy zatok, a w nosie zalega wydzielina, którą ciężko jest usunąć, każdy szuka ratunku w domowej apteczce. Oprócz leków dostępnych w aptece, istnieje wiele domowych metod na bolące zatoki, które przyniosą ulgę i przywrócą radość ze swobodnego oddychania. Co będzie najlepsze na zatoki?

Domowe sposoby na zatoki – przyczyny i objawy problemów z zatokami 

Zatoki to przestrzenie pomiędzy kośćmi twarzoczaszki, wypełnione powietrzem i wyściełane błoną śluzową produkującą wydzielinę. U zdrowej osoby wydzielina ta jest regularnie usuwana na zewnątrz, a wdychane powietrze bezproblemowo wentyluje cały układ oddechowy. Problem pojawia się, gdy dochodzi do zapalenia wspomnianej błony śluzowej zatok. Najczęstszą przyczyną takiego stanu jest zakażenie wirusowe (wirus grypy, paragrypy, rinowirusy, orbiwirusy, wirusy RS czy adenowirusy), będące następstwem niedoleczonej lub powracającej infekcji górnych dróg oddechowych.

Oprócz tego przyczyną mogą być również infekcje bakteryjne lub grzybicze, wady anatomiczne bądź urazy przegrody nosa, różnego rodzaje alergie, a także występowanie polipów w zatokach, blokujące ich ujście. 

Niekorzystny wpływ na zatoki mają również: 

  • klimatyzacja, czy to w pomieszczeniu, czy też w samochodzie, 
  • zanieczyszczenia powietrza, w tym dym papierosowy, 
  • wychodzenie na zewnątrz zaraz po umyciu włosów, 
  • brak czapki na głowie w chłodne dni, 
  • suche powietrze. 

Zapalenie zatok jest bardzo często występującą dolegliwością o charakterystycznych objawach. Należą do nich:

  • rozpierający ból głowy, nasilony zwłaszcza w godzinach porannych, przy pochylaniu, aktywności fizycznej czy kichaniu, 
  • wydzielina z nosa lub jej ściekanie po tylnej ścianie gardła, 
  • niedrożność nosa,
  • zaburzony lub utracony węch,
  • brak apetytu, 
  • podwyższona temperatura ciała.

Dodatkowo może pojawić się ból górnych zębów, pomimo zachowanego zdrowego stanu uzębienia, ból lub uczucie zatkanego ucha oraz nieprzyjemny zapach z ust.

Domowe sposoby na zatoki – inhalacje i „parówki”

Od lat numerem jeden pośród naturalnych sposobów na zatoki są domowe inhalacje, które nie mają ograniczeń wiekowych – mogą je stosować zarówno dzieci, dorośli, jak i osoby starsze. Inhalacje nie tylko nawilżają i odkażają drogi oddechowe, ale przede wszystkim udrożniają zatkane zatoki, umożliwiając swobodne oddychanie.

Ich zaletą jest prostota wykonania oraz bezpośrednie trafianie użytego preparatu do dróg oddechowych, co zapewnia jego szybkie i efektywne działanie. Aby wykonać inhalację, wystarczy inhalator albo domowy zestaw, czyli garnek i ręcznik. 

Posiadając inhalator, można sięgnąć po gotowe preparaty i tutaj w zależności od potrzeby mamy do dyspozycji:  

  • sól izotoniczną (fizjologiczną) o stężeniu 0,9%, która będzie oczyszczać i nawilżać,
  • sól hipertoniczną o stężeniu 1,5% lub 3% (bardziej słona od izotonicznej), która będzie upłynniała wydzielinę, pomagając w jej usuwaniu na zewnątrz.

Dodatkowo preparaty te mogą być wzbogacone o kwas hialuronowy lub ektoinę. Obecność kwasu hialuronowego zapewnia odpowiednie nawilżenie i regenerację błony śluzowej, co jest istotne zwłaszcza przy mocno wysuszonej błonie śluzowej, aby wspomóc ruch rzęsek i umożliwić usuwanie wydzieliny. Zanim wykona się inhalację z kwasem hialuronowym, należy sprawdzić typ swojego inhalatora, ponieważ nie wszystkie radzą sobie z tak gęstym roztworem, dlatego też zastosowanie tutaj znajdują nebulizatory pneumatyczne (tłokowe). 

Ektoina tworzy natomiast na powierzchni błony śluzowej delikatną, cienką warstwę ochronną, zapewniając tym samym wysoki poziom nawilżenia i ochrony błonie śluzowej dróg oddechowych. Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne, a dzięki rozrzedzaniu gęstego śluzu – ułatwia odkrztuszanie. 

Słynna „parówka” na zatoki polega na pochylaniu się z ręcznikiem na głowie nad garnkiem i wdychaniem unoszącej się z niego pary.

Do inhalacji tym sposobem można wykorzystać: 

  • sól kuchenną (około 2 łyżki na 0,5 l gorącej, ale nie wrzącej wody),
  • olejki eteryczne (kilka kropel): eukaliptusowy, sosnowy, z drzewa herbacianego,
  • zioła (gotowanie mieszanki ziół, 50 g na 1 l wody, pod przykryciem przez około 10-15 minut): rumianek, tymianek, szałwia. 

Inhalacji z wykorzystaniem olejków eterycznych oraz mieszanek ziołowych nie należy wykonywać u dzieci poniżej 6. roku życia oraz u alergików. 

Powiązane produkty

Domowe sposoby na zatoki – ciepłe okłady

Rozpierający ból głowy będący oznaką zapalenia zatok jest wynikiem napierania gromadzącej się wydzieliny na bardzo dobrze unerwioną błonę śluzową, wyściełającą drogi oddechowe. Natychmiastową ulgę przynoszą ciepłe okłady przykładane do czoła i nasady nosa.

Aby wykonać domowy okład na zatoki można sięgnąć po:

  • ręcznik ogrzany na kaloryferze, 
  • wielorazowy, żelowy kompres podgrzany zgodnie z zaleceniami producenta, 
  • woreczek z rozgrzaną na patelni lub w piekarniku solą jodowo-bromową, grochem lub gorczycą,
  • termofor zawierający suszone pestki wiśni. 

Co ważne, gotowy okład nie powinien być gorący, aby nie doszło do poparzenia skóry twarzy. 

Domowe sposoby na zatoki – naświetlania (lampa na zatoki)

Kolejnym domowym sposobem na bolące zatoki jest ich naświetlanie za pomocą lamp emitujących promieniowanie podczerwone. Przenikające w głąb tkanek światło poprawia ukrwienie, działa przeciwzapalnie oraz łagodzi ból w naświetlanym miejscu. Przed zastosowaniem lampy na zatoki, należy upewnić się czy nie istnieją żadne przeciwskazania do jej użycia – ciąża, żylaki, niewydolność krążenia czy choroba nowotworowa.

Bolące zatoki mogą skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie, dlatego zazwyczaj chory chwyta się wszystkich możliwych sposobów, aby sobie ulżyć. Należy jednak pamiętać, że ciepłolecznictwo zatok nie jest poparte badaniami naukowymi, które potwierdzałyby ich skuteczność w skracaniu przebiegu choroby. Metody te nie wyleczą zatok, co najwyżej przyniosą chwilową ulgę w rozpierającym bólu głowy. 

Domowe sposoby na zatoki – płukanie zatok 

W niektórych kulturach płukanie nosa i zatok to obowiązkowa pozycja codziennego dbania o higienę osobistą na równi z chociażby myciem zębów. Irygacja zatok pozwala usunąć nadmiar zgromadzonej wydzieliny, wypłukuje drobnoustroje oraz alergeny, a także nawilża wysuszoną błonę śluzową zatok. Do płukania używa się wodnego roztworu chlorku sodu o stężeniu izotonicznym lub hipertonicznym.

Chcąc oczyścić nos i zatoki, najłatwiej kupić w aptece gotowy zestaw do płukania zatok, składający się z butelki/dzbanka oraz saszetek z gotową porcją chlorku sodu, którą należy rozpuścić w określonej ilości przegotowanej wody, zgodnie z załączoną ulotką.

Oczywiście taki roztwór można sporządzić samemu, wykorzystując sól peklową oraz sodę oczyszczoną, jednak istnieje zdecydowanie większe ryzyko popełnienia błędu podczas przygotowywania roztworu do płukania zatok, co może skutkować podrażnieniem śluzówki. Niektórzy producenci, wzbogacają preparaty do płukania zatok o naturalne składniki takie jak: ektoina, której zadaniem jest zapewnienie dodatkowego nawilżenia przesuszonej błonie śluzowej nosa i zatok. 

Płukanie zatok najlepiej wykonywać nad wanną lub umywalką. Wystarczy delikatnie pochylić głowę w bok (tak aby ucho dotykało ramienia), po czym delikatnie wlewać roztwór chlorku sodu do „górnej” dziurki nosa, tak aby roztwór wypłynął drugą dziurką. Na czas płukania zatok, należy oddychać przez usta. Po przepłukaniu jednego roztworu nosowego można przejść do płukania przez drugą dziurkę nosa. 

Domowe sposoby na zatoki – nawilżanie. Woda morska do nosa

Kolejnym domowym sposobem na zatoki zapewniającym ich oczyszczenie, nawilżenie, a przy zastosowaniu odpowiedniego stężenia również udrożnienie zatkanego nosa, są roztwory wody morskiej w aerozolach. W ich przypadku również mamy do czynienia z roztworami izotonicznymi bądź hipertonicznymi, które stosuję się w zależności od oczekiwanych rezultatów. Aerozole z wodą morską są łatwe w użyciu, poręczne i dostępne w różnych objętościach, co umożliwia zabranie ich ze sobą i zastosowanie w każdych warunkach. 

Domowe sposoby na zatoki – leki na zatoki z apteki 

Jeśli zapalenie zatok utrzymuje się przez kilka dni i pomimo stosowania domowych sposobów, a objawy zamiast ustępować, przybierają na sile, należy wdrożyć leczenie preparatami z apteki. Zalecane jest stosowanie leków:

  • przeciwbólowych i przeciwgorączkowych – ibuprofen, naproksen, paracetamol,  
  • przeciwobrzękowych – pseudoefedryna, 
  • zwężające naczynia krwionośne – bromek ipratroprium, ksylometazolina, 
  • glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego w postaci aerozolu,
  • ziołowych – zioła upłynniające wydzielinę (korzeń goryczki, kwiat pierwiosnka, kwiat bzu czarnego, ziele werbeny), wyciąg z liścia Andrographis paniculata, ekstrakt z pelargonii afrykańskiej, ekstrakt ze świeżych bulw fiołka alpejskiego, cyneol z olejku eukaliptusowego, bromelaina. 

W przypadku dalszego braku poprawy stanu zdrowia, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Jeśli rozpoznane zostanie ostre, bakteryjne zapalenie zatok to leczenie obejmie antybiotykoterapię. Dodatkowo lekarz może wdrożyć glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego w postaci aerozolu, a jeśli przebieg choroby jest wyjątkowo ciężki – w postaci doustnej. 

  1. P. K. Tuszyński (red.), Przeziębienie i grypa z perspektywy farmaceuty, Zeszyty Apteczne 2018, Wydawnictwo Farmaceutyczne.
  2. W. Szyfter i in., Zapalenie zatok przynosowych – diagnostyka i leczenie, "mp.pl" [online], https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-nosa-i-zatok/179617,zapalenie-zatok-przynosowych.
  3. A. Wachnicka-Bąk, A. Lipińska-Opałka, A. Będzichowska, Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych, "Pediatria i Medycyna Rodzinna" 2014, nr 10(1), s. 25-31.
  4. T. Grzegorzek, Lampa na zatoki – czy nagrzewanie zatok pomaga? 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

  • Suplementacja przy insulinooporności

    Insulinooporność jest zaburzeniem metabolizmu, które może zamienić się w poważną chorobę, która obecnie może dotyczyć nawet 2 milionów Polaków. Przyczynia się do tego przede wszystkim siedzący tryb życia, przetworzona, wysokoenergetyczna żywność, a także przewlekły stres wpływający na nasze zachowania żywieniowe – „zajadanie” problemów. Insulinooporność nie musi być leczona, niemniej jeśli na czas nie zareagujemy zmianą dotychczasowego stylu życia, może przerodzić się w pełnoobjawowe schorzenie – cukrzycę. Cennym elementem uzupełniającym dietoterapię może być racjonalna, przemyślana suplementacja. Jakie składniki szczególnie wspierają zdrowie metaboliczne?

  • Suplementacja w Hashimoto – jak wpływają na to nutraceutyki?

    Hashimoto, a raczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest coraz powszechniej diagnozowanym schorzeniem. Mówimy o nim wtedy, gdy nasz układ odpornościowy atakuje tarczycę. W chorobie tej może dojść zarówno do podwyższonej czynności gruczołu, jak i normalnej lub obniżonej czynności. Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn. Wsparciem działania tarczycy, jak i całej terapii, może być racjonalna suplementacja w oparciu o składniki, których skuteczność potwierdzają wyniki badań naukowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij