Lekarz pokazuje wizualizację ludzkich płuc
Oliwia Janota

Odma opłucnowa – przyczyny, objawy i leczenie

Odmą opłucnową nazywamy obecność powietrza w jamie opłucnej, która spowodowana jest uszkodzeniem płuca lub klatki piersiowej. Czy ten stan zawsze jest niebezpieczny dla życia? Z jakimi objawami się wiąże?

Odma opłucnowa – objawy

Pacjenci najczęściej zgłaszają ostry, kłujący ból w klatce piersiowej, kaszel oraz duszność. W zależności od rodzaju odmy symptomy są odczuwane przez pacjenta silniej lub słabiej. Na przykład w przypadku odmy samoistnej pacjent w ogóle może nie odczuwać żadnych objawów, a wystąpienie odmy prężnej to stan bezpośredniego zagrożenia życia, który może szybko doprowadzić do nagłego zatrzymania krążenia i zgonu.

Rodzaje odmy opłucnowej ze względu na mechanizm

  1. Odma zamknięta – powstaje, gdy do jamy opłucnej jednorazowo dostaje się pewna ilość powietrza. Może powstać w trakcie nakłucia jamy opłucnowej i zazwyczaj wchłania się samoistnie w ciągu kilku dni.
  2. Odma otwarta – w tym przypadku powietrze dostaje się i wydostaje się z jamy opłucnowej tym samym otworem, który zazwyczaj znajduje się w klatce piersiowej lub oskrzelu.
  3. Odma prężna (wentylowa) – najgroźniejszy rodzaj odmy. Odma prężna powstaje wtedy, gdy uraz doprowadził do utworzenia zastawki w otworze, przez który przedostaje się powietrze. W tej sytuacji w czasie wdechu powietrze dostaje się do jamy opłucnowej, lecz w fazie wydechu nie może się wydostać. W ten sposób z każdym oddechem narasta ilość powietrza w opłucnej, doprowadzając do zapadania się płuca. Ponadto z uwagi na coraz większy ucisk zgromadzonego powietrza w klatce piersiowej dochodzi do przesunięcia i ucisku narządów śródpiersia, co prowadzi do zapaści drugiego płuca, ucisku na aortę, tętnicę płucną oraz serce. Pacjent, który nie otrzyma pierwszej pomocy na czas, może umrzeć.

Odma opłucnowa – przyczyny

Najczęściej odma występuje samoistnie, w drodze pęknięcia pęcherza rozedmowego lub pęcherzyków płucnych położonych blisko opłucnej. Taka sytuacja może wystąpić zarówno u osób zdrowych, bez chorób płuc (tzw. odma pierwotna), jak i w przebiegu chorób płuc i oskrzeli, np. w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc czy mukowiscydozie (odma wtórna). Do odmy dochodzić może również w wyniku urazu klatki piersiowej. Najczęściej urazy prowadzące do odmy występują w wypadkach komunikacyjnych, upadkach z wysokości, przygnieceniach czy też ugodzeniu ostrym przedmiotem. Odma może być też następstwem zabiegów medycznych – nakłucia opłucnej, biopsji płuca i operacji torakochirurgicznych.

Powiązane produkty

Czy odma płucna jest niebezpieczna? Czy na odmę płucną można umrzeć?

Niebezpieczeństwo związane z odmą zależy ściśle od jej rodzaju oraz wielkości. Odma prężna to groźna sytuacja i każdorazowo bezpośredni stan zagrożenia życia. W pozostałych rodzajach odmy najistotniejsza jest jej wielkość, czyli stopień zapadnięcia się płuca. Niebezpieczne są również odmy obustronne oraz odmy krwotoczne. Najczęściej występują jednak niewielkie odmy samoistne, wymagające obserwacji lub jednorazowego nakłucia czy drenażu opłucnej.

Odma opłucnowa – leczenie

W większości przypadków u pacjentów z niewielką odmą i bez silnych dolegliwości zaleca się obserwację, odpoczynek i tlenoterapię, która wspomaga samoistne wchłonięcie się odmy. W przypadku pierwszorazowej odmy samoistnej można zastosować zabieg aspiracji powietrza strzykawką przez kaniulę (igłę lub cewnik).

W dużych odmach stosuje się drenaż jamy opłucnowej. W sytuacji gdy żadna z technik nie przyniosła oczekiwanego efektu klinicznego, a odma nawraca, można zastosować leczenie operacyjne prowadzące do zarośnięcia jamy opłucnej (pleurodeza) lub usunięcie opłucnej ściennej (pleurektomia).

Odma opłucnowa – rehabilitacja

Po przebyciu odmy zaleca się oszczędny tryb życia oraz zachowanie minimum 6-tygodniowej przerwy w podróżach samolotem. Ponadto epizod odmy stanowi trwałe przeciwwskazanie do nurkowania. Wszystkim pacjentom zaleca się zaprzestanie palenia papierosów, gdyż nikotynizm zwiększa ryzyko nawrotu odmy.

  1. Interna Szczeklika – podręcznik chorób wewnętrznych 2022/2023, pod red. P. Gajewskiego, Kraków 2021, s. 565-568.
  2. Medycyna wewnętrzna, pod red G. Herolda i wsp., Warszawa 1996, s. 408-410.
  3. N. C. Huan et al., Pneumothorax: Classification and Etiology, „Clinics in Chest Medicine” vol. 42,4 (2021): 711-727.
  4. D. R. Pawloski, K. D. Broaddus, Pneumothorax: a review, „Journal of the American Animal Hospital Association” vol. 46,6 (2010): 385-97.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij