Leukopenia i leukocytoza
Michał Posmykiewicz

Leukopenia i leukocytoza

Leukocyty, czyli inaczej białe krwinki, są elementami morfotycznymi krwi. Czas ich przeżycia waha się od kilku dni (granulocyty) nawet do kilku lat (limfocyty B, które są odpowiedzialne za wytworzenie tzw. pamięci immunologicznej).

  1. Jaka jest podstawowa funkcja białych krwinek?
  2. Czy wszystkie białe krwinki są takie same? 
  3. Jakie stany doprowadzają do leukocytozy?
  4. Jakie są przyczyny leukopenii, czyli obniżonego poziomu białych krwinek?
  5. Jak leczyć leukopenie i leukocytozę?

Jaka jest podstawowa funkcja białych krwinek?

Leukocyty są odpowiedzialne za obronę naszego organizmu przez bakteriami i wirusami. Biorą one zatem udział w procesie "zwalczania" drobnoustrojów w przebiegu infekcji, można zatem powiedzieć, że "strzegą one naszego organizmu" przed zakażeniami, ponadto odpowiedzialne są za wytwarzanie pamięci immunologicznej i biorą udział w procesach odpornościowych. W jaki sposób białe krwinki uczestniczą w procesach odporności organizmu? Przede wszystkim mogą one produkować przeciwciała (limfocyty B) - jest to tzw. odporność swoista. W odpowiedzi swoistej dużą rolę odgrywają  białe krwinki o nazwie limfocyty T. Ponadto leukocyty odpowiedzialne są za proces fagocytozy, czyli pochłanianie i trawienie komórek drobnoustrojów. Dodatkowo mają one zdolność degranulacji i produkcji wolnych rodników, co także przyczynia się do niszczenia bakterii i wirusów.

Czy wszystkie białe krwinki są takie same? 

Wspólną cechą wszystkich białych krwinek, czyli leukocytów, jest obecność w ich komórkach jądra komórkowego. W związku z tym mają one swój własny metabolizm i możliwość podziału komórkowego. Są też znacznie większe niż inne elementy morfotyczne krwi, jakimi są erytrocyty, czyli krwinki czerwone. Ich liczba waha się pomiędzy 4 a 10 tysięcy / mm3 krwi. Jednak wśród białych krwinek można wyróżnić kilka typów komórek, które różnią się miedzy sobą. Jak zatem można podzielić białe krwinki? Białe krwinki dzielimy na granulocyty i agranulocyty.
Granulocyty to rodzaj leukocytów, które posiadają w cytoplazmie charakterystyczne ziarnistości. Wśród nich wyróżnia się:
  • Neutrofile. Ich ilość w krwi dorosłego człowieka wynosi około 50-60 %. Inaczej nazywane są granulocytami obojętnochłonnymi. Ten rodzaj białych krwinek zapewnia ochronę przed drobnoustrojami na drodze fagocytozy. Ich ilość znacznie rośnie w stanach zapalnych w organizmie.
  • Eozynofile, czyli inaczej granulocyty kwasochłonne. Ich ilość w krwi dorosłego człowieka wynosi około 1-6%. Ich główną funkcją jest walka z pasożytami w organizmie, dodatkowo regulują także procesy alergiczne.
  • Bazofile lub inaczej granulocyty zasadochłonne. Mają także zdolność fagocytozy drobnoustrojów, jednak ich funkcja w niszczeniu zarazków jest znacznie mniejsza niż w przypadku neutrofilii. 
Innym rodzajem leukocytów są agranulocyty, które nie mają w cytoplazmie ziarnistości, wyróżnia się wśród nich:
  • Limfocyty, które stanowią około 25-35% wszystkich białych krwinek w krwi u dorosłego człowieka. Dzieła się na limfocyty B i T, zaś te ostanie działa się na limfocyty Th, Tc i Ts. Limfocyty B odpowiedzialne są za produkcje przeciwciał, zaś limfocyty T niszczą wirusy oraz powodują odpowiedz immunologiczna organizmu.
  • Monocyty - ich ilość w krwi dorosłego człowieka wynosi około 2-10%. Mają one zdolność fagocytozy, kiedy są dojrzałe, przekształcająca się w makrofagi, które maja jeszcze większe zdolności żerne drobnoustrojów. 
Czasami, pod wpływem różnych czynników i chorób, dochodzi w organizmie do wahań ilości białych krwinek. Kiedy ich ilość rośnie, mówimy, ze doszło do leukocytozy. Kiedy natomiast ich ilość maleje, taki stan nazywa się leukopenią.

Powiązane produkty

Jakie stany doprowadzają do leukocytozy?

Czasami zdarza się, że występuje tzw. leukocytoza fizjologiczna, czyli dochodzi do podwyższenia ilości białych krwinek, jednak nie ma to związku z żadnym stanem chorobowym. Leukocytoza fizjologiczna można mieć miejsce szczególnie w przebiegu ciąży i po porodzie. Zdarza się ona także po wysiłku fizycznym. Częsta jest również po ataku padaczkowym, po wykonaniu znieczulenia czy też po podaniu adrenaliny. Jednak w większości przypadków podwyższony poziom białych krwinek ma związek z nieprawidłowym procesem, który toczy się w organizmie. 
Do podwyższenia poziomu zwłaszcza neutrofilii dochodzi zatem w przebiegu ostrej infekcji (jest to wtedy na pewno infekcja bakteryjna), zazwyczaj wtedy także obecna jest gorączka. Ponadto do podwyższonego poziomu neutrofilii przyczynia się też zawał serca oraz oparzenia. Czasami można stwierdzić znacznie podwyższony poziom eozynofilii, dzieje się tak głównie w przebiegu alergii (zarówno w przypadku alergii przewlekłej, jak i ostrej reakcji alergicznej np. na leki) i astmy oraz przy zakażeniu pasożytniczym organizmu. Ponadto, niektóre choroby autoimmunologiczne cechuje wysoki poziom eozynofilii. Eozynofilia typowa jest też dla niektórych chłoniaków i ziarnicy złośliwej. Zdarza się, że dochodzi do podwyższonego poziomu limfocytów. To z kolei ma miejsce głownie w przebiegu infekcji wirusowych, ale również w przebiegu krztuśca, gruźlicy i brucelozy. Także niektóre białaczki oraz inne nowotwory charakteryzują się podwyższonym poziomem leukocytów. Do monocytozy natomiast dochodzi w przypadku różnych chorób autoimmunologicznych, ale także u pacjentów chorych na gruźlicę czy malarię.

Jakie są przyczyny leukopenii, czyli obniżonego poziomu białych krwinek?

Bardzo często do leukopenii dochodzi u pacjentów, którzy zostali poddani chemio- lub radioterapii. Ponadto, do znacznego obniżenia białych krwinek może dojść w przebiegu zespołów mielodysplastycznych, aplazji szpiku, niektórych typów białaczek czy chłoniaków. Do leukopenii może dojść również w przebiegu toczenia rumieniowatego układowego. Leukopenia charakterystyczna jest także dla zakażenia wirusem HIV, doprowadzić może do niej stosowanie niektórych leków oraz działanie na szpik kostny toksyn i innych szkodliwych substancji. Leukopenia typowa jest też dla wrodzonych niedoborów odporności. Dla leukopenii typowe są charakterystyczne objawy: przede wszystkim jest to znacznie większa skłonność do różnego rodzaju infekcji, poza tym może pojawić się osłabienie, bóle głowy oraz zmęczenie.

Jak leczyć leukopenie i leukocytozę?

Ponieważ zmiana poziomu białych krwinek ma zazwyczaj związek z inna chorobą, zawsze należy leczyć chorobę podstawowa. Pacjent powinien znajdować się pod stała opieka swojego lekarza prowadzącego, który będzie regularnie zlecał badanie morfologii krwi, po wykonaniu którego będzie wiadomo czy dane postępowanie jest skuteczne. 
Pamiętaj, lekarz nie leczy samego obniżonego lub podwyższonego poziomu białych krwinek (leukocytów), tylko leczy chorobę, która doprowadziła do powstania zaburzenia w ich liczbie. Czasami jest to poważna choroba, która wymaga systematycznej kontroli i opieki lekarskiej!

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wszystko, co każdy turysta wiedzieć powinien na temat pierwszej pomocy

    Wakacje to czas relaksu, który kojarzy nam się z przyjemnością i beztroską. Niestety jest też druga strona medalu – czas letnich wyjazdów to okres, kiedy zdarza się wielka ilość wypadków różnego rodzaju: oparzenia, zasłabnięcia, podtopienia, czy utonięcia. Każdy z nas powinien umieć się odnaleźć w tych sytuacjach i umieć udzielić pomocy poszkodowanej osobie.

  • Ból trzustki – objawy i przyczyny, jak boli trzustka?

    Trzustka jest narządem gruczołowym położonym w górnej części jamy brzusznej. Pełni ona w organizmie bardzo ważną funkcję – odpowiedzialna jest za produkcję soku trzustkowego, który ma w swym składzie enzymy regulujące procesy trawienne, jak również wytwarza ona insulinę i glukagon, czyli hormony wpływające na utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy. Najczęstszą dolegliwością, którą odczuwamy przy zaburzonej pracy i chorobach trzustki, jest ból. Jakie zatem przyczyny mogą powodować ból trzustki?

  • Pierwsza pomoc przy zawale

    Zawał mięśnia sercowego to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do serca. Do zawału mięśnia sercowego dochodzi najczęściej na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej przez blaszkę miażdżycową. Do zawału zdecydowanie częściej dochodzi u mężczyzn niż u kobiet, zwykle dotyka on osoby po 40 roku życia.

  • Choroba Gravesa-Basedova – objawy, rozpoznanie, leczenie

    Do tej pory nie udało się ustalić etiopatogenezy choroby Gravesa-Basedova, wiadomo jedynie, że jest chorobą autoimmunologiczną. Występuje zdecydowanie częściej u kobiet (nawet 10 razy częściej), co z kolei może sugerować wpływ estrogenów na rozwój schorzenia. Ponadto zaobserwowano, że choroba częściej rozwija się po silnych sytuacjach stresowych. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?

  • Jakie objawy mogą sugerować obecność guza mózgu?

    Pierwotne nowotwory ośrodkowego układu nerwowego są u dorosłych przyczyną około 3% wszystkich zgonów na nowotwory złośliwe. Większość nowotworów ośrodkowego układu nerwowego jest umiejscowiona wewnątrzczaszkowo, a jedynie co dziesiąty nowotwór rozwija się w kanale kręgowym. Warto wiedzieć, jakie objawy wskazują na rozwijający się nowotwór. 

  • Zapomniane choroby zakaźne

    Obecnie na świecie zaczynają znowu pojawiać się choroby, o których świat już zaczynał zapominać. Ma to związek zarówno z tym, że bardzo dużo ludzi nie chce szczepić swoich dzieci, jak również z tym, że coraz więcej ludzi zwiedza odległe zakątki świata, nie stosując właściwej profilaktyki przed podróżami. O jakich chorobach mowa?

  • Prawidłowe ciśnienie i puls. Jaka jest norma?

    Serce to najważniejszy narząd w organizmie. To dzięki jego pracy można żyć. Razem z nim współpracuje cały układ krążenia — on także powinien funkcjonować prawidłowo. W innym przypadku zaczynają pojawiać się problemy zdrowotne. Z sercem i układem krążenia są bez wątpienia ściśle związane dwa pojęcia — ciśnienie tętnicze oraz puls.

  • Wysypka na brzuchu u dorosłego lub dziecka

    Każdy z nas nie jeden raz borykał się z problemem zmian skórnych, które lokalizowały się w różnych miejscach ciała. Czasami zmiany te były swędzące, czasami nie odczuwaliśmy natomiast żadnych związanych z nimi dolegliwości. Zdarzało się, że wykwity na skórze były płaskie, innym razem wyraźnie można było je wyczuć i miały one formę grudek lub krostek. Jedną z częstszych lokalizacji wysypki jest brzuch, co dotyczy zarówno ludzi dorosłych, jak i dzieci.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij