Objawy uchyłkowatości jelit – ból brzucha
Patryk Jasielski

Uchyłki jelita grubego – przyczyny, objawy, dieta, leczenie

Uchyłki jelita grubego to zmiany, które mają niejednorodny przebieg u różnych ludzi. U części osób mogą przez całe życie nie wywołać objawów. U innych mogą nawracać i dawać nasilone dolegliwości, utrudniające codzienne funkcjonowanie. Wreszcie może dochodzić do powstawania różnych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu. W związku z tym, w sytuacji wystąpienia niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem oraz dbać o odpowiednio zbilansowane dietę i zdrowy styl życia.

Jelito grube tworzy wraz z jelitem cienkim i żołądkiem przewód pokarmowy. Zbudowane jest z kilku części: kątnicy, okrężnicy wstępującej, poprzecznej, zstępującej i esowatej oraz z odbytnicy. Różne choroby mogą dotykać poszczególnej jego części. Jednym z częstszych schorzeń w polskim społeczeństwie, zwłaszcza wśród osób w starszym wieku jest obecność uchyłków oraz związana z tym uchyłkowatość jelita grubego i choroba uchyłkowa okrężnicy. Często jest to stan bezobjawowy. W części przypadków wywołuje objawy, które utrudniają funkcjonowanie. Niejednokrotnie mogą prowadzić do niebezpiecznych powikłań.

Czym jest uchyłkowatość jelita grubego?

Uchyłkowatość jelita to stan kliniczny, opisujący występowanie uchyłków nabytych w obrębie jelita grubego, a dokładniej zazwyczaj w okrężnicy esowatej, rzadziej w bliższych odcinkach jelita. Uchyłki jelita dzielimy na nabyte i wrodzone. Wrodzone uchyłki jelita grubego to drobne (o średnicy około 1 centrymetra) przepukliny błony śluzowej przez błonę mięśniową okrężnicy. Mają postać „woreczków” i są zbudowane z błony śluzowej i surowiczej. Może się ich rozwinąć od kilku do kilkudziesięciu. Wrodzone uchyłki jelita grubego zbudowane są ze wszystkich warstw ściany jelita (czyli są uchyłkami prawdziwymi). Występują rzadko i nie dają objawów. Sama uchyłkowatość jelit jest bezobjawowa i może być wykryta przypadkowo, np. podczas kolonoskopii. Innym stanem jest choroba uchyłkowa jelita grubego, o której mówimy w sytuacji pojawienia się objawów związanych z występowaniem uchyłków esicy. Występują zazwyczaj w krajach rozwiniętych, nawet u powyżej 50% ludzi po 50. roku życia.

Uchyłki jelita grubego – przyczyny

Uchyłkowatość esicy zaliczana jest to tzw. chorób cywilizacyjnych, czyli związanych typowo ze zmianą stylu życiu w państwach wysoko rozwiniętych. W społeczeństwach krajów rozwijających się uchyłki w jelicie występują sporadycznie. Do powstawania uchyłkowatości przyczyniają się nieprawidłowości w diecie. Konkretnie, chodzi tutaj o niedostateczne spożycie błonnika pokarmowego, czyli włókien roślinnych. Bogate w ten składnik pokarmowy są warzywa i owoce oraz zboża. Wysoce przetworzona żywność, szeroko dostępna w krajach rozwiniętych, jest z kolei uboga we włókna roślinne. Niedobór błonnika prowadzi do nadmiernych skurczów jelit, przerostu mięśniówki i wzrostu ciśnienia wewnątrzjelitowego, co predysponuje do powstawania uchyłków okrężnicy. Innymi przyczynami są choroby osłabiające tkankę łączną, będąca budulcem ściany jelit, a należą do nich choroby, takie jak zespół Marfana czy Ehlersa-Danlosa.

Powiązane produkty

Uchyłki jelita grubego – objawy

Uchyłki jelita grubego zazwyczaj są bezobjawowe. Jeżeli objawy się pojawiają to jest to choroba uchyłkowa jelit.

W jej przebiegu pojawia się zazwyczaj ból w lewym dolnym kwadrancie brzucha i w podbrzuszu. Dochodzi ponadto do zmiany rytmu wypróżnień, czyli do naprzemiennych zaparć i biegunki. Bólowi jelit i brzucha często towarzyszą wzdęcia i zaparcia. Choroba uchyłkowa jelita grubego objawia się też krwią w kale.

Leczenie uchyłków jelita grubego i powikłania

W związku z towarzyszącymi chorobie uciążliwymi objawami można zadać sobie pytanie: jak leczyć uchyłki jelita grubego? Zazwyczaj nie wymaga ono zabiegu operacyjnego. Najczęściej wystarczy podawanie odpowiednich leków i dbanie o zbilansowaną dietę. W przypadku występowania zaparć wskazane jest zwiększenie spożycia błonnika i picie odpowiedniej ilości płynów, najlepiej około 2 litrów. Jeżeli to nie przyniesie efektu, wówczas zaleca się stosowanie środków przeczyszczających, takich jak makrogole czy metyloceluloza. Pozostałymi preparatami stosowanymi w leczeniu uchyłkowatości jelit są leki rozkurczające mięśniówkę gładką, takie jak drotaweryna czy hioscyna.

W łagodzeniu bólu zalecane jest przyjmowanie paracetamolu (inne leki przeciwbólowe są przeciwskazane, gdyż zwiększają ryzyko przedziurawienia jelit i groźnej perforacji). 

Nieleczona choroba uchyłkowa może prowadzić do groźnych powikłań. Najczęstszym z nich jest ostre zapalenie uchyłków. Dochodzi wówczas do powstania ropnia przy okrężnicy. Często także powstaje mikroperforacja jelita (przedziurawienie ściany) i miejscowe zapalenie otrzewnej. Może pojawić się gorączka i wyczuwalny guz w lewym dole biodrowym, który często niepokoi chorego, który obawia się, że jest to rak jelita grubego. Leczenie tego stanu opiera się na stosowanie diety płynnej, leków przeciwbólowych i rozkurczowych. Podaje się również antybiotyk. Część pacjentów wymaga przyjęcia do szpitala. Rzadziej dochodzi do krwotoku, utraty drożności jelit, czy do powstania ropnia w jamie brzusznej. Zazwyczaj stany te wymagają leczenia chirurgicznego.

Uchyłki jelita grubego – dieta, styl życia

W zapobieganiu i leczenie uchyłków jelita grubego bardzo ważną role pełni odpowiednia dieta i prowadzenia zdrowego trybu życia. Należy spożywać pokarmy bogate w błonnik, czyli świeże warzywa, owoce, zboża czy chleb pełnoziarnisty. Wskazane jest unikanie wysoce przetworzonej żywności, takiej jak słodycze i fastfoody. Powinno się także dbać o regularną i odpowiednio długą aktywność fizyczną, np. w postaci spacerów, jazdy na rowerze lub wizyt na siłowni. Innymi zaleceniami są utrzymywanie odpowiedniej masy ciała i zaprzestanie palenia papierosów. Nadwaga i nikotyznim sprzyjają pojawianiu się powikłań w postaci zapalenia uchyłków jelita grubego. Innymi, budzącymi ciekawość substancjami są zioła na uchyłki jelita grubego. Jednym z nich jest ostropest plamisty – suplement diety, regulujący m.in. funkcjonowanie układu pokarmowego. Na ten moment nie wykazano korzystnych zależności pomiędzy uchyłkami jelita grubego a ostropestem czy innymi ziołami.

  1. Chirurgia Repetytorium, pod red. W. Noszczyk, Warszawa 2009.
  2. Chirurgia, pod red. OJ. Garden, Wrocław 2018.
  3. Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewski, Kraków 2020.  
  4. Feuerstein J. D. i in., Diverticulosis and Diverticulitis. „Mayo Clin Proc.” 91 (8) 2016.
  5. Rezapour M. i in., Diverticular Disease: An Update on Pathogenesis and Management. „Gut Liver.” 12 (2) 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij