Oczyszczająca moc stokrotek
Przemysław Rokicki

Oczyszczająca moc stokrotek

Niewielka stokrotka to jeden z pierwszych wiosennych kwiatków. Jest bardzo popularna zarówno w medycynie, jak i kosmetyce.

Stokrotka długo kwitnie. Często sadzi się ją w ogrodach. Istnieją różne odmiany rośliny, również o pełnych kwiatach. Występuje w mitologii nordyckiej. Średniowieczna historiografia wspomina o niej jako o kwiecie poświęconym Matce Boskiej. Była wielokrotnie natchnieniem poetów i pisarzy.

Stokrotka — morfologia i występowanie

Stokrotka pospolita (Bellis perennis), stokrotka łąkowa, stokroć trwała to gatunek rośliny wieloletniej zielnej z rodziny astrowatych. Występuje w Europie, w tym na terenie całej Polski. Ma gąbik o wysokości 4-20 cm, prosto wzniesiony, delikatnie owłosiony. Roślina wytwarza podziemne rozłogi. Kłącze jest walcowate i rozgałęzione. Liście zebrane są w różyczkę, łopatkowe lub odwrotnie jajowate, jednonerwowe, nieco karbowane lub ząbkowane. Zwężają się w ogonek liściowy.

Kwiaty tworzą pojedynczy koszyczek na szczycie głąbika. Jego okrywa składa się z tępo zakończonych listków ułożonych w 2 szeregach, krótko owłosionych. Dno koszyczka jest wypukłe, puste i ma powierzchnię pokrytą brodawkami. Na zewnątrz znajduje się 1 szereg białych lub różowych kwiatów języczkowych żeńskich, a wewnątrz koszyczka żółte, rurkowe kwiaty obupłciowe o długości około 2 mm. Korona kwiatów rurkowych jest dzwonkowata, składająca się z 4–5 ząbków. Pylniki są całkowicie zrośnięte w rurkę wokół słupka, nitki pręcików wolne. Kwiaty przedprątne zostają zapylane przez motyle, błonkówki lub muchówki.

Stokrotka kwitnie przeważnie od marca do listopada, czasem również w zimie, jeśli jest bezśnieżnie i nie ma mrozów. Owoc to odwrotnie jajowata, gładka i żółtobrunatna niełupka o długości około 1 mm. Uprawiana jest jako roślina ozdobna, głównie ze względu na duże kwiatostany.

Odmiany uprawne mają barwę białą lub całą gamę odcieni czerwonego koloru. Często zawierają też „pełne kwiaty” i przeważnie dużo większe kwiatostany od dziko rosnącej stokrotki. Nie ma specjalnych wymagań, co do gleby, rośnie dobrze zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i półcienistych.

Związki czynne stokrotki

Surowcem zielarskim stokrotki jest kwiat — Flos Bellidis. Zawiera substancje gorzkie, garbniki, kwasy organiczne, śluz, saponiny triterpenowe, olejki eteryczne, flawonoidy, kwasy fenolowe oraz znaczne ilości soli mineralnych. Saponiny triterpenowe izolowane były przeważnie z części podziemnych stokrotki pospolitej. Z kwiatostanów odseparowuje się związki flawonoidowe: apigeninę, kamferol oraz kwercetynę. Przeprowadzone badania nad surowcem wykazały wyższe zawartości flawonoidów w kwiatostanach dzikiej stokrotki i jej odmianach niż w liściach. Głównymi składnikami olejku eterycznego pozyskiwanego z tej rośliny są monoterpeny (47-62%) oraz poliacetyleny (18-21%).

Powiązane produkty

Stokrotki — aktywność biologiczna

Wyciągi wodne ze względu na wysoką zawartość glikozydów kwasu poligalowego wykazują silną aktywność przeciwgrzybiczną. Saponiny mają zdolność zmniejszania napięcia powierzchniowego i działają jak mydła. Te dobrze znane naturalne detergenty używane są jako środek wykrztuśny, a jednocześnie ułatwiają wchłanianie innych substancji. Flawonoidy stanowią grupę związków o wielokierunkowym działaniu biologicznym. Najważniejsze jest ich działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Z punktu widzenia zastosowania leczniczego fenolokwasy również wykazują znaczną aktywność, np. działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybiczne w dermatozach.

Zastosowanie stokrotek w medycynie

Stokrotka była już używana w średniowieczu do leczenia ran i stłuczeń. Pomagała w zwalczaniu zapalenia opłucnej oraz płuc. Ziele zalane wrzącym mlekiem oślim polecano w gruźlicy. W medycynie ludowej kwiat stokrotki stosuje się przy krwawieniach z płuc i pęcherza moczowego, a także jako środek przeciwgorączkowy oraz ogólnie wzmacniający. Napar zalecany jest przy złej przemianie materii, nieregularności menstruacji, w postaci środka moczopędnego (przy kamicy nerkowej i pęcherzowej) oraz przeczyszczającego.

Napar ziela stokrotki obniża ciśnienie krwi oraz przeciwdziała miażdżycy, dlatego polecany jest dla osób starszych. Obecnie w lecznictwie rzadziej stosowany bywa jako środek wykrztuśny w chorobach dróg oddechowych i łagodny środek ściągający w nieżytach przewodu pokarmowego.

Zewnętrznie rozdrobnione świeże liście przyspieszają gojenie się drobnych zranień. Roślina w niektórych regionach znana jest jako „ziele na siniaki”, ponieważ przyspiesza wchłanianie wybroczyn krwawych. Napar po ochłodzeniu może być używany do przemywania oczu przy drobnych stanach zapalnych. W tym przypadku można stosować również maść z wyciągiem ze stokrotki do smarowania powiek.

Kwiaty stokrotki stosowane są w postaci kąpieli i okładów jako środek przeciwzapalny, przy źle gojących się ranach, krwawych wybroczynach, owrzodzeniu oraz wykwitach skórnych. Cała świeża roślina używana jest w homeopatii do przygotowania nalewek wykorzystywanych w leczeniu stłuczeń i obrzęków wywołanych urazami, w chronicznych schorzeniach skóry (np. czyrakach). To lek skuteczny przy uszkodzeniach głębiej położonych tkanek oraz po operacjach. Przyspiesza proces gojenia, hamuje i zapobiega infekcjom. Likwiduje bolesność w miejscu zranienia, a także łagodzi bóle po przecięciu nerwów. Jest dobrze znana dzięki właściwościom leczniczym w obrębie jamy brzusznej i miednicy. Wskazaniem do stosowania stokrotki są również dolegliwości żołądkowe po wypiciu mrożonych płynów lub zjedzeniu lodów w momencie, gdy organizm był przegrzany.

Stokrotki wykorzystywane w kosmetyce

Dzięki właściwościom ściągającym, bakteriobójczym i przyspieszającym gojenie stokrotka jest cenną rośliną kosmetyczną. Maseczki z kwiatów oraz przymoczki z wyciągu olejowego polecane są przy trądziku, egzemach oraz siniakach. Kąpiele z dodatkiem naparu działają wzmacniająco na skórę, uszczelniają kapilary, likwidują obrzęki.

Kąpiel z dodatkiem stokrotek

Składniki:

  • kwiaty stokrotki — 20 g,
  • krwawnik  — 20 g,
  • szałwia — 20 g,
  • babka lancetowata — 20 g,
  • kwiaty nagietka — 20 g,
  • woda — 2000 g.

Całość składników należy ogrzać na małym ogniu pod przykryciem przez 2 min, przecedzić, a następnie odwar wlać do wanny napełnionej wodą o temperaturze 38°C. Kąpiel powinna trwać 20 min. Ma działanie oczyszczające i odtruwające.

Napar z kwiatów stokrotki

Składniki:

  • kwiaty stokrotki  — 15 g,
  • woda — 100 g.

Surowiec należy zalać wrzącą wodą, odstawić pod przykrycie na 10 min, a następnie przecedzić. Stosuje się go w postaci okładów na zranienia, stłuczenia, oparzenia, odmrożenia, trudno gojące się rany. Naparem z kwiatów można także płukać gardło kilka razy dziennie.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Środki roślinne stosowane w przeziębieniu

    Jesienią i zimą jesteśmy szczególnie narażeni na różnego rodzaju infekcje, czemu sprzyjają zmieniające się – nieraz dość gwałtownie – warunki pogodowe. Jeśli przemarzniemy, a na dodatek spędzamy większość czasu w ogrzewanych i klimatyzowanych pomieszczeniach, to o przeziębienie nie trudno.

  • Rośliny lecznicze stosowane w łagodnym przeroście gruczołu krokowego

    Łagodny przerost prostaty jest najczęstszą chorobą gruczołu krokowego i jedną z najczęstszych chorób mężczyzn po 40. roku życia.

  • Pyłek pszczeli - dla zdrowia i urody

    Pyłek pszczeli nazywany często pyłkiem kwiatowym kryje w sobie prawdziwe bogactwo dobroczynnych właściwości. Ze względu na zawartość substancji odżywczych znalazł zastosowanie jako substancja lecznicza. W ostatnim czasie pyłek pszczeli stał się przedmiotem zainteresowania nie tylko medycyny naturalnej, lecz także... kosmetologii.

  • Oparzenia słoneczne – pierwsza pomoc

    Oparzenie słoneczne to nasilony rumień skóry, połączony z uczuciem pieczenia, a nierzadko i pęcherzami, pojawiający się po ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Skóra, zamiast zostać opalona, staje się czerwona i wrażliwa na dotyk. Sezon urlopowy w pełni, ale beztroskie plażowanie może skończyć się dla skóry boleśnie już po pierwszym dniu urlopu. Jak zapobiegać oparzeniom słonecznym oraz jak radzić sobie, gdy wystąpią?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij