Przepuklina przełyku – przyczyny, objawy i leczenie przepukliny rozworu przełykowego
Piotr Ziętek

Przepuklina przełyku – przyczyny, objawy i leczenie przepukliny rozworu przełykowego

Na przepuklinę rozworu przełykowego najbardziej narażone są osoby otyłe, starsze oraz pracujące fizycznie. Jej najczęstsza postać – przepuklina wślizgowa – objawia się m.in. zgagą i bólem w klatce piersiowej. Czym jest przepuklina rozworu przełykowego i w jaki sposób się ją leczy? Jak zapobiegać jej powstaniu? 

Przepuklina rozworu przełykowego to stan, w którym górna część żołądka przedostaje się do klatki piersiowej. Czasami jest to przyczyna przewlekłej zgagi, a w niektórych przypadkach – nie daje żadnych objawów i jest diagnozowana przypadkowo, np. w rutynowym zdjęciu RTG klatki piersiowej. W zależności m.in. od stopnia zaawansowania stosuje się leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne. 

Przepuklina rozworu przełykowego – co to takiego? 

Przepuklina rozworu przełykowego polega na tym, że część żołądka, a w najcięższych przypadkach nawet cały żołądek, znajduje się w klatce piersiowej. W uproszczeniu: klatka piersiowa jest oddzielona od jamy brzusznej przeponą – mięśniem biorącym udział w wentylacji płuc. Przepona posiada otwory, przez które przechodzą duże naczynia krwionośne oraz właśnie przełyk. Prawidłowo przechodzi on przez rozwór przełykowy do jamy brzusznej, gdzie łączy się z żołądkiem. W pewnych przypadkach może dojść do przemieszczenia żołądka do klatki piersiowej.

Wyróżnia się kilka rodzajów przepukliny rozworu przełykowego

  • wślizgową, 
  • okołoprzełykową, 
  • mieszaną, 
  • pourazową, 
  • wrodzony krótki przełyk. 

Zdecydowaną większość przypadków stanowi przepuklina wślizgowa. Polega ona na swobodnym poruszaniu się przełyku w rozworze przełykowym i przemieszczeniu do klatki piersiowej wpustu żołądka – części bezpośrednio połączonej z przełykiem. Wówczas przyjmowane pokarmy dostają się do przemieszczonego fragmentu, ale utrudniony jest ich pasaż do dalszej części żołądka. Powoduje to występowanie charakterystycznych objawów. 

Przyczyny przepukliny przełyku 

Na powstanie przepukliny rozworu przełykowego ma wpływ kilka czynników. Jednym z nich jest zwiększone ciśnienie wewnątrz jamy brzusznej. Dlatego też czynnikami ryzyka przepukliny przełyku są otyłość oraz dźwiganie ciężkich przedmiotów.

Przyczyną przepukliny rozworu przełykowego jest też osłabienie mięśni przepony. Może do tego dojść wskutek urazu, po zabiegach chirurgicznych, po zabiegach wewnątrznaczyniowych (np. krioablacja migotania przedsionków), a także w wyniku udaru mózgu. Osłabienie przepony może dotyczyć także osób starszych i wyniszczonych. Powiększony rozwór przełykowy i przemieszczenie żołądka mogą być także wadą wrodzoną. W niektórych przypadkach nie da się określić jednoznacznej przyczyny. 

Powiązane produkty

Przepuklina rozworu przełykowego – objawy 

Objawy typowe dla najczęstszej postaci przepukliny rozworu przełykowego, czyli przepukliny wślizgowej, wynikają z zarzucania treści żołądkowej do przełyku. Powoduje to objawy, takie jak zgaga, cofanie się spożytych pokarmów i napojów do gardła, ból w klatce piersiowej. Mogą wystąpić również trudności w przełykaniu i duszności.

Przepuklina okołoprzełykowa może przebiegać bezobjawowo, ale częściej prowadzi do powstawania groźnych powikłań. Wynikają one głównie z zaburzeń ukrwienia powodowanych uciskiem. Może dojść do zapalenia zawartości przepukliny, zaburzeń rytmu serca i wrzodów żołądka. Te ostatnie objawiają się silnym bólem i krwawieniem pod postacią krwistych wymiotów lub smolistych stolców. 

Diagnostyka i leczenie przepukliny przełyku 

W diagnostyce przepukliny rozworu przełykowego wykorzystuje się kilka badań. Duża przepuklina może być widoczna w rutynowym zdjęciu RTG klatki piersiowej. Jednak zalecane jest wykonanie zdjęcia RTG górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem. Badanie wykonuje się po doustnym podaniu środka kontrastowego. Jest ono przeprowadzane w pozycji Trendelenburga, tzn. na leżąco, z głową, klatką piersiową i tułowiem pochylonymi poniżej poziomu nóg.

Rozpoznanie przepukliny rozworu przełykowego można także postawić na podstawie gastroskopii. Daje ona więcej informacji niż badanie radiologiczne. Podczas gastroskopii można uwidocznić ewentualne nadżerki przełyku, wrzody żołądka, zapalenie błony śluzowej żołądka. Możliwe jest także pobranie wycinków do badania histopatologicznego i przeprowadzenie szybkiego testu na obecność H. pylori.

Diagnostykę przepukliny rozworu przełykowego można przeprowadzić zarówno ambulatoryjnie, jak i podczas pobytu w szpitalu. 

Leczenie farmakologiczne w przepuklinie rozworu przełykowego jest podobne jak w przypadku choroby refluksowej. Ma ono na celu uśmierzenie objawów i zapobieganie uszkodzeniom błony śluzowej przełyku, które w skrajnych przypadkach prowadzą do rozwoju nowotworu. Stosuje się leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP), np. pantoprazol, omeprazol, esomeprazol. Lekami drugiego rzutu są blokery receptora histaminowego H2, np. ranitydyna.

Jeśli objawy występują pomimo stosowania odpowiednich leków lub z jakiegoś powodu chory nie może przyjmować zalecanych leków, należy rozważyć leczenie chirurgiczne. Decyzję o kwalifikacji pacjenta do operacji podejmuje lekarz, np. w ramach poradni chirurgicznej.

Zabieg wykonywany w przepuklinie przełykowej to fundoplikacja. Polega ona na wykonaniu plastyki żołądka w taki sposób, aby uniemożliwić jego przejście przez rozwór przełykowy. Najczęściej stosuje się laparoskopową fundoplikację metodą Nissena. Preferowane jest wykonywanie zabiegów laparoskopowych. Wiążą się one z krótszą rekonwalescencją i są mniej obciążające dla pacjenta niż klasyczne zabiegi chirurgiczne. 

Jak zapobiegać przepuklinie rozworu przełykowego? 

Właściwie jedynym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka rozwoju przepukliny rozwoju przełykowego jest otyłość. Tak więc zdrowy tryb życia i redukcja masy ciała mogą uchronić nas również przed tą chorobą. 

Istnieje natomiast kilka sposobów na zapobieganie występowaniu objawów przepukliny rozworu przełykowego. Powinny być stosowane przez każdego chorego jako dodatek do leczenia farmakologicznego. Modyfikacje stylu życia obejmują przede wszystkim dietę. Zalecana jest dieta podobna jak w przypadku choroby refluksowej. Należy ograniczyć spożywanie tłustych, ciężkostrawnych potraw, sosu pomidorowego, ostrych przypraw, cebuli, czosnku, cytrusów, alkoholu i mocnej kawy oraz mięty. Można natomiast jeść jasne pieczywo, większość warzyw i owoców (z wyj. wyżej wymienionych), chudy nabiał i mięso.

Warto zasięgnąć konsultacji dietetycznej, aby dowiedzieć się, co dokładnie można jeść w przepuklinie rozworu przełykowego. Należy również zaprzestać palenia papierosów.

Zalecenia obejmują też sposób przyjmowania pożywienia. Należy spożywać kilka posiłków w małych porcjach, z czego ostatni posiłek najpóźniej 2-3 godziny przed snem. Niewskazane jest odpoczywanie w pozycji leżącej oraz wysiłek fizyczny bezpośrednio po jedzeniu. W zmniejszeniu nasilenia objawów mogą pomóc także niektóre leki ziołowe. Pewne zastosowanie mogą mieć np. preparaty z ziela glistnika, prawoślazu lekarskiego czy rumianku. 

  1. Dieta w chorobie refluksowej przełyku, „Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej” [online], https://ncez.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-pokarmowego/dieta-w-chorobie-refluksowej-przelyku---zalecenia-do-pobrania, [dostęp:] 24.05.2020. 
  2. W. Noszczyk, Chirurgia. Repetytorium, Warszawa 2012, 321-322. 
  3. J. Fibak (red.), Chirurgia. Podręcznik dla studentów, Warszawa 2005, 735-739, 751-754. 
  4. U. Alecci, F. Bonina, A. Bonina i in., Efficacy and Safety of a Natural Remedy for the Treatment of Gastroesophageal Reflux: A Double-Blinded Randomized-Controlled Study, „Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine”, nr 1-8 (2016) 2016. 
  5. S. Menon, N. Trudgill, Risk factors in the aetiology of hiatus hernia: A meta-analysis, „European Journal of Gastroenterology and Hepatology”, nr 133-138 (23) 2011. 
  6. P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika 2015, Kraków 2015, 927-930. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

  • Suplementacja przy insulinooporności

    Insulinooporność jest zaburzeniem metabolizmu, które może zamienić się w poważną chorobę, która obecnie może dotyczyć nawet 2 milionów Polaków. Przyczynia się do tego przede wszystkim siedzący tryb życia, przetworzona, wysokoenergetyczna żywność, a także przewlekły stres wpływający na nasze zachowania żywieniowe – „zajadanie” problemów. Insulinooporność nie musi być leczona, niemniej jeśli na czas nie zareagujemy zmianą dotychczasowego stylu życia, może przerodzić się w pełnoobjawowe schorzenie – cukrzycę. Cennym elementem uzupełniającym dietoterapię może być racjonalna, przemyślana suplementacja. Jakie składniki szczególnie wspierają zdrowie metaboliczne?

  • Suplementacja w Hashimoto – jak wpływają na to nutraceutyki?

    Hashimoto, a raczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest coraz powszechniej diagnozowanym schorzeniem. Mówimy o nim wtedy, gdy nasz układ odpornościowy atakuje tarczycę. W chorobie tej może dojść zarówno do podwyższonej czynności gruczołu, jak i normalnej lub obniżonej czynności. Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn. Wsparciem działania tarczycy, jak i całej terapii, może być racjonalna suplementacja w oparciu o składniki, których skuteczność potwierdzają wyniki badań naukowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij