Nużeniec na powiece górnej przy rzęsach
Alicja Świątek

Jak wyleczyć nużeńca? Przyczyny, objawy, domowe sposoby

Nużeniec to rodzaj pasożyta należącego do grupy roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

  1. Czym jest nużeniec? Przyczyny nużycy. Jak można się zarazić?
  2. Zarażenie nużycą – jakie są objawy nużeńca?
  3. Leczenie nużycy – leki, suplementy
  4. Czy istnieją domowe sposoby na pozbycie się nużeńca?
  5. Nużyca – jak zapobiegać?

Nużeniec może bezpośrednio prowadzić do rozwoju stanu zapalnego powiek (zapalenie brzegów powiek) oraz pośrednio przyczyniać się do niego, stanowiąc wektor dla bakterii i grzybów chorobotwórczych. Zazwyczaj nużeńce zajmują powierzchnie bogate w lipidy, np. okolice ujść gruczołów łojowych na skórze. Rozpowszechnienie nużeńca to dość ciekawy temat. Pasożyty przenoszone są wraz z kurzem oraz w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą na nużycę u zwierząt, a demodekozę u ludzi. Zakażeniu nużeńcem sprzyja obniżona odporność organizmu. Zarażenie nużeńcem może objawiać się poprzez wystąpienie zmian skórnych, m.in. świąd i pieczenie skóry, wysypka, rumień, wykwity ropne lub trądzik różowaty. Dodatkowym symptomem wskazującym na obecność nużeńca na skórze jest uczucie delikatnego łaskotania w miejscach poruszania się pasożyta.

Czym jest nużeniec? Przyczyny nużycy. Jak można się zarazić? 

Nużeniec to pasożyt należący do roztoczy z rodziny nużeńcowatych. Jest niewidoczny dla gołego oka, ma niewielkie rozmiary, zazwyczaj osiąga ok. 0,4 mm długości. Posiada wydłużony kształt oraz białawy lub żółtawy kolor. Na człowieku bytują dwa gatunki: Demodex folliculorumDemodex brevis, czyli nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Nużeniec posiada cztery pary odnóży z pazurkami znajdującymi się na końcach. Wyspecjalizowany aparat ruchowy pozwala mu na przemieszczanie się w tempie 8–16 mm/dobę. Samica zamieszkująca na skórze w pojedynczym mieszku włosowym składa około 25 jaj w okresie kilku tygodni. Okres rozwojowy nużeńca obejmuje trzy fazy rozwojowe do osiągnięcia dorosłego osobnika, które trwają ok. miesiąca. Podstawowym pokarmem dla nużeńców są tłuszcze, dlatego zazwyczaj zajmują obszary pokryte warstwą lipidową, jak skóra obfita w gruczoły łojowe. Po przytwierdzeniu do tłustego podłoża nużeniec wnika do porów skóry. Dodatkowo nużeńce żywią się przesączem osocza krwi oraz komórkami nabłonkowymi organizmu, na którym bytują. Czynnikiem predysponującym do zakażenia nużeńcem jest obniżona odporność, którą wywołują np. leki immunosupresyjne.

Jakie są objawy nużeńca?

Pierwsze objawy zakażenia nużeńcem są trudne do rozpoznania. Początkowe symptomy są łagodne, niemalże nieodczuwalne. Zarażenie nużeńcem bywa mylone z innymi infekcjami, a niekiedy z odczynem alergicznym. Swędzenie powodowane przez pasożyta jest delikatne, czasem dające odczucie łaskotania. Obecność nużeńca jest manifestowana poprzez mechaniczne blokowanie ujść gruczołów przez pasożyta. 

Nużeniec na powiece
Jak wygląda nużeniec na powiece?

Nużeniec – objawy:

  • okolice oczu – zaczerwienione i podrażnione; swędzenie powiek,
  • uczucie piasku pod powiekami,
  • wykwity rumieniowe, grudkowe, guzkowe na skórze nosa i/lub policzków.

Zasiedlenie skóry przez nużeńca prowadzi do stanów zapalnych w obrębie gruczołu łojowego lub mieszka włosowego. Często jest to widoczne na mieszkach włosowych rzęs i brwi, gdzie powoduje przewlekłe zapalenie brzegów powiek. Dochodzi wówczas do zablokowania wydzielania łoju, co może spowodować wystąpienie podwyższonej temperatury, bólu oraz utworzenie się zmiany ropnej. Może temu towarzyszyć swędzenie i pieczenie, zwłaszcza w trakcie ingerowania nużeńca w głąb skóry. Czasami bytowanie roztoczy na skórze może skutkować pojawieniem się zaskórników i wągrów, a wydaliny nużeńca mogą powodować reakcje alergiczne oraz podrażnienie ujść gruczołów łojowych. Zasiedlenie skóry żywiciela przez pasożyta może wywołać wysypkę, rumień, zmiany ropne oraz trądzik różowaty.

Zakażenie nużeńcem
Jak wygląda zakażenie nużeńcem?

Powiązane produkty

Leczenie nużycy – leki, suplementy

Nużeńce wywołują u zwierząt chorobę zwaną nużycą, a u ludzi demodekozą. Leczenie zakażenia pasożytem nie jest proste i może trwać nawet kilka miesięcy. Poza usunięciem nużeńca z powierzchni zakażonych należy wyleczyć szkody spowodowane bytowaniem pasożyta na skórze. Niejednokrotnie zdiagnozowanie demodekozy następuje dopiero po kilku latach od zakażenia nużeńcem. Farmakoterapia polega przede wszystkim na stosowaniu produktów zewnętrznych na skórę w miejscach zmienionych chorobowo. Leczenie nużeńca może być wyjątkowo utrudnione także przez to, że część osobników znajduje się w głębszych warstwach skóry, w obrębie gruczołów łojowych oraz mieszków włosowych. Dodatkowo pasożyty bytujące na żywicielu znajdują się w różnych fazach cyklu rozwojowego (larw, nimf, osobników dorosłych), dlatego terapia powinna trwać na tyle długo, aby usunąć wszystkie stadia rozwojowe i nie doprowadzić do odnowienia kolonii pasożytów na skórze. Większość środków odkażających, przeciwdrobnoustrojowych, miejscowych antybiotyków i sterydów jest mało skuteczna w leczeniu demodekozy.

Wszystkie preparaty do leczenia znajdziesz w ofercie DOZ.pl – sprawdź kategorię higiena oczu – maści, chusteczki, wyciągi roślinne na nużeńca, gradówkę i inne choroby powiek

W opracowaniach naukowych w zwalczaniu nużeńca wymieniane są następujące leki:

  • maść rtęciowa,
  • produkty zewnętrzne z metronidazolem w stężeniu 1–2%,
  • maść z erytromycyną 2%,
  • pilokarpina w stężeniu 4%,
  • maść siarkowa,
  • krotamiton 10%,
  • olej kamforowy,
  • permetryna 5% w kremie,
  • roztwory azotanu srebra 0,5–1%,
  • produkty zewnętrzne z zawartością olejku z drzewa herbacianego w stężeniu 20%.

Podczas terapii zewnętrznej wskazane jest jednoczesne przyjmowanie produktów wzmacniających układ odpornościowy oraz działających przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwwysiękowo. W tym celu rekomenduje się stosowanie propolisu, sitosteroli, alkilogliceroli i skwalenu, przetworów z jeżówki i kwasów omega-3.

Wszystkim pacjentom zarażonym nużeńcem, jeśli nie występują ku temu inne przeciwwskazania – zarówno w przypadku objawów skórnych, jak i okulistycznych – zaleca się częste, długie kąpiele w bardzo ciepłej wodzie. Temperatura śmiertelna dla nużeńca wynosi 54˚C, dlatego pomocne jest również korzystanie z sauny.

Czy istnieją domowe sposoby na pozbycie się nużeńca?

Podstawą domowych sposobów w pozbyciu się nużeńca jest przede wszystkim dbanie o higienę. Należy często wietrzyć pomieszczenia, zwłaszcza sypialnie. Podczas leczenia należy czyścić i dezynfekować po każdym użyciu przedmioty, takie jak pędzle do makijażu, przybory do czesania włosów, do golenia twarzy oraz innych części ciała. Naturalnym produktem, który może być stosowany w tym celu, jest olejek z drzewa herbacianego. Wystarczy zaledwie kilka kropli olejku dodać do prania lub do wody, którą można wykorzystać do czyszczenia powierzchni, przedmiotów i dezynfekcji odzieży. Jeśli wśród domowników jest osoba zarażona, powinna ona odseparować swoje przedmioty codziennego użytku, ręczniki, pościel, ubrania.

W walce z nużeńcem pomocne są preparaty ziołowe. Naturalne produkty, które można zastosować w usuwaniu pasożyta, to:

  • olejek z czarnuszki, który działa przeciwpasożytniczo, ma działanie łagodzące na skórę oraz wspomaga jej regenerację,
  • kłącze imbiru, substancje w nim zawarte wykazują aktywność przeciwzapalną, co łagodzi przebieg choroby,
  • ziele świetlika, działa łagodząco i kojąco na podrażnioną skórę, zmniejsza uczucie swędzenia, ogranicza stany zapalne,
  • olejek eteryczny z bylicy boże drzewko, posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz działa odstraszająco na owady, a składniki zawarte w roślinie działają nawilżająco i regenerująco na skórę,
  • koper włoski, który działa przeciwdrobnoustrojowo, wspiera usuwanie postaci niedojrzałych oraz dorosłych osobników nużeńca.

W trakcie terapii oraz w formie profilaktyki demodekozy kluczowe jest zadbanie o wzmocnienie odporności. Nużeniec jest roztoczem powszechnie obecnym w naszym otoczeniu i wiele osób ma nieświadomie kontakt z tym pasożytem. Jednak nie rozwija się u wszystkich. Zabezpieczeniem przed zarażeniem nużeńcem jest wsparcie układu odpornościowego. W tym celu należy ograniczyć spożywany cukier, wprowadzić zdrową dietę, aktywność fizyczną, zadbać o prawidłową ilość snu, odpoczynek oraz ograniczyć używki w postaci alkoholu i palenia papierosów.

Nużyca – jak zapobiegać i się nie zarazić?

Do zakażenia nużeńcem może dojść poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną pasożytem lub poprzez przedmioty przez nią używane – ręczniki, grzebienie czy pościel. Z tego względu kluczowe w zapobieganiu zarażenia nużeńcem jest zachowanie podstawowych zasad higieny oraz niedzielenie przedmiotów osobistych z innymi osobami. Rzeczami, które przede wszystkim nie powinny być pożyczane, są: szczotki do włosów, ręczniki, przyrządy do depilacji ciała, tusze do rzęs oraz pędzle do twarzy i inne kosmetyki do makijażu. Dbanie o przestrzeganie zasad higieny dotyczy szczególnie osób z obniżoną odpornością oraz tych, które w niedalekiej przeszłości przechodziły zarażenie nużeńcem. W przypadku tej grupy osób zalecane jest dbanie o sterylność przedmiotów oraz korzystanie z środków higieny o wysokiej jakości. Dodatkowo wskazane jest unikanie miejsc z potencjalnie większym ryzykiem kontaktu z bakteriami lub roztoczami, jak solaria i gabinety kosmetologiczne.

  1. W. Czerwonka, Nużeniec. Kłopotliwy pasożyt, aestheticcosmetology.com [online] http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2015.4-1.pdf [dostęp:] 23.03.2023.
  2. A. Krawczyk i in., Demodekoza, czyli prawdziwe oblicze nużeńców, researchgate.net [online] https://www.researchgate.net/publication/321162241_Demodekoza_czyli_prawdziwe_oblicze_nuzencow_Demodicosis_or_real_aspect_of_demodex_mites [dostęp:] 23.03.2023.
  3. W. Tarkowski i in., Nużeniec jako czynnik etiologiczny przewlekłego zapalenia brzegów powiek, researchgate.net [online] https://www.researchgate.net/publication/351297344_Nuzeniec_jako_czynnik_etiologiczny_przewleklego_zapalenia_brzegow_powiek [dostęp:] 23.03.2023.
  4. D. Skonieczna i in., Roztocze z rodzaju Demodex - charakterystyka, chorobotwórczość, diagnostyka, researchgate.net [online] https://www.researchgate.net/publication/331248581_Roztocze_z_rodzaju_Demodex_-_charakterystyka_chorobotworczosc_diagnostyka [dostęp:] 23.03.2023.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij