Piperyna – charakterystyka i zastosowanie. Na co pomaga? Kiedy warto przyjmować piperynę?
Joanna Orzeł

Piperyna – charakterystyka i zastosowanie. Na co pomaga? Kiedy warto przyjmować piperynę?

Pieprz (zwłaszcza pieprz czarny) to najbardziej znana i najczęściej używana przyprawa na świecie – stąd słusznie nazwano go królem przypraw. Stosowany jest od tysięcy lat, a za jego niepowtarzalne właściwości smakowe oraz działanie zdrowotne odpowiada alkaloid piperyna. Co wiemy o piperynie? Jak możemy wykorzystać ją dla zdrowia?  Na co pomoże piperyna i kiedy warto ją stosować?

Kuchnia od tysięcy lat bazuje na przetwarzaniu żywności z dodatkiem ziół i przypraw. Bogactwo smaków, zapachów i barw to jednak nie wszystko, co mogą nam one zaoferować. Już dawne systemy medyczne przypisywały większości z nich działanie terapeutyczne, co obecna nauka raz po raz potwierdza. Magiczne moce zamieniamy więc w twarde dowody, a to pozwala mieć nadzieję na szersze wykorzystanie wielu cennych związków pochodzenia naturalnego już nie tylko w kuchni, ale również we współczesnej medycynie i farmacji.  

Piperyna – czym jest? 

Piperyna (ang. piperine) to organiczny związek chemiczny, alkaloid naturalnie występujący w owocach roślin z rodziny pieprzowatych (Piperaceae). Setki gatunków w tej rodzinie należy do rodzaju pieprz (Piper), ale najpopularniejszym przedstawicielem jest oczywiście pieprz czarny (Piper nigrum) pochodzący z południowo-wschodnich Indii. W kulinariach dominują trzy typy przyprawy (pieprz czarny, zielony i biały), wszystkie pozyskiwane z tej właśnie rośliny. O wartości pieprzu stanowi jego smak, aromat i charakterystyczna ostrość, a tę przyprawa zawdzięcza rzeczonej piperynie. Alkaloid gromadzi się głównie w wierzchniej okrywie ziarna, a po raz pierwszy wyekstrahował go stamtąd w 1819 roku duński fizyk i chemik Hans Christian Ørsted. 

Zawartość piperyny jest zmienna w zależności od przedstawiciela rodziny pieprzowatych: w pieprzu czarnym szacuje się ją na 2 do nawet 9% suchej masy owocu; podobny do niego pieprz długi (Piper longum) zawiera jej 4%. Również czynniki środowiskowe modyfikują zawartość alkaloidu: klimat, warunki wzrostu, miejsce pochodzenia rośliny. 

Zawartość piperyny, stanowiącej 98% sumy wszystkich alkaloidów w pieprzu, uważana jest za miarę całkowitej ostrości tej przyprawy. 

Właściwości piperyny 

Piperyna ma postać długich, lśniących, bezbarwnych lub kremowożółtych kryształów o temperaturze topnienia od 128 do 130ºC. Jest rozpuszczalna w większości rozpuszczalników organicznych (w benzynie, chloroformie, etanolu, eterze dietylowym, pirydynie); a słabo rozpuszczalna w wodzie. 

Powiązane produkty

Piperyna – na co pomoże? 

Czarny pieprz, dzięki zawartości piperyny, stosowany był już w starożytnej medycynie chińskiej i indyjskiej (ajurwedzie). Leczono nim bóle różnego pochodzenia (w tym reumatyczne i migrenowe), grypę, gorączkę, dreszcze, anginę. Poprawiał trawienie, usprawniał krążenie krwi. 

Współczesne badania potwierdzają działania prozdrowotne piperyny: przeciwutleniające (zwalcza uszkodzenia wywołane przez wolne rodniki i utrzymuje wysokie stężenie glutationu), hepatoprotekcyjne, przeciwpłytkowe (hamuje agregację płytek krwi), prawdopodobnie przeciwdepresyjne, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne. Piperyna może wywołać spadek hormonów tarczycowych – porównywalnie do leków podawanych przy nadczynności tarczycy. Co ważne dla osób zmagających się z cukrzycą, piperyna w wyższej dawce może zmniejszać stężenie glukozy we krwi

Istotnym działaniem piperyny jest wzmacnianie biodostępności innych leków, np. propranololu, teofiliny, fenytoiny, jednak mechanizm tego procesu nie został jeszcze poznany. Umożliwiałoby to być może zmniejszanie dawek podawanych leków i skracałoby czas leczenia, a tym samym zmniejszyłyby się ewentualne skutki uboczne terapii. 

Piperyna zwiększa również wchłanianie różnych składników odżywczych z jelit: selenu, witaminy B6, witaminy C, witaminy A, beta-karotenu, koenzymu Q10, co może być istotne w leczeniu osób z niedożywieniem. 

Piperyna urasta do rangi ważnego środka do walki z epidemią otyłości oraz stanów chorobowych z otyłością związanych. Badania wykazują, że alkaloid redukuje masę ciała, zmniejsza masę tłuszczową, a dodatkowo poprawia profil lipidowy: spada ilość trójglicerydów, cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i VLDL; wzrasta natomiast poziom frakcji HDL (tzw. „dobrego” cholesterolu). Co ciekawe, wszystko to dzieje się bez wpływu na apetyt! 

Piperyna jest też rozważana jako lek na bielactwo nabyte – przewlekłą chorobę skóry, polegającą na stopniowej depigmentacji jej płatów. Piperyna, zastosowana łącznie z naświetlaniem promieniowaniem UVB, stymuluje proliferację melanocytów, wykazując przy tym znacznie mniej skutków ubocznych od tradycyjnie podawanych w tym schorzeniu kortykosteroidów. 

Piperyna – gdzie kupić? 

W aptekach dostępne są suplementy diety (w kapsułkach i tabletkach) z naturalnymi ekstraktami z owoców pieprzu czarnego, standaryzowane nawet na 95% zawartości piperyny. Dostępne są produkty jedno- i wieloskładnikowe (np. z kurkumą, z imbirem, a w preparatach na odchudzanie z chromem, z pieprzem cayenne, zielonym jęczmieniem). 

Przed stosowaniem suplementów diety, zawsze należy zapoznać się z ich ulotką, a ewentualne wątpliwości skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. 

Piperyna – przeciwwskazania 

Piperyna uważana jest za ogólnie bezpieczną i pozbawioną efektów ubocznych. Potencjalne niebezpieczeństwo stwarzają jej właściwości wzmacniające biodostępność niektórych leków, co może prowadzić do ich zbyt wysokich stężeń we krwi – zwłaszcza w przypadków częstej w tych czasach polipragmazji, czyli stosowania wielu leków równocześnie. 

Ze względu na brak odpowiednich badań piperyna nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży oraz dzieci. 
  1. L. Gorgani, M. Mohammadi, G. D. Najafpour, M. Nikzad, Piperine - the bioactive compound of black pepper: from isolation to medicinal formulations, "Comprehensive reviews in food science and food safety", nr 16 (1) 2017. 
  2. S. Kumar, J. Kamboj, Suman, S. Sharma, Overview for various aspects of the health benefits of Piper Longum Linn. Fruit, "Journal of acupuncture and meridian studies", nr 4 (2) 2011. 
  3. A. Shafiee, M. Hoormand, M. Shahidi‐Dadras, A. Abadi, The effect of topical piperine combined with narrowband UVB on vitiligo treatment: A clinical trial study, "Phytotherapy Research", 32 (9) 2018. 
  4. J. Newerli-Guz, M. Śmiechowska, Ocena zawartości piperyny w czarnym pieprzu ziarnistym Piper nigrum L., "Bromatologia i chemia toksykologiczna", nr 42 (3) 2009. 
  5. S. S. Shah, G. B. Shah, S. D. Singh, P. V. Gohil, K. Chauhan, K. A. Shah, M. Chorawala, Effect of piperine in the regulation of obesity-induced dyslipidemia in high-fat diet rats, "Indian Journal of Pharmacology", nr 43 (3) 2011. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Kwas hialuronowy – charakterystyka, właściwości i zastosowanie

    Kwas hialuronowy to jedna z najbardziej znanych makrocząsteczek na świecie. Występuje nie tylko w ustroju człowieka, ale również w innych organizmach zwierzęcych, a takie rozpowszechnienie przekłada się na jego szerokie zastosowanie w medycynie i farmacji. Z czego wynika ta popularność? Jakie właściwości ma hialuronian? Oto garść informacji na jego temat.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Ceramidy – czym są? Jakie mają właściwości? Dla kogo kosmetyki z ceramidami?

    Ceramidy to naturalnie występujące w naskórku substancje budulcowe, które dzięki swojej budowie i właściwościom mają szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. W artykule odpowiemy na pytania o to, czym są ceramidy, jakie jest ich znaczenie w skórze oraz jak je stosować w codziennej pielęgnacji.

  • Dioksyny – toksyczność, objawy i skutki zatrucia

    Dioksyny należą do chorobotwórczych związków chemicznych, które od lat znajdują się na listach światowych organizacji dbających o zdrowie i życie ludzi oraz zwierząt, a także nadzorujących dobrostan środowiska. To substancje niemające żadnego praktycznego zastosowania, ale za to z długą listę skutków ubocznych ich obecności w organizmie. Czym są dioksyny i dlaczego są groźne?

  • Minerał mika – właściwości kosmetyków z łuszczykiem

    Mika, nazywana łuszczykiem, to minerał, który wykorzystuje się w wielu gałęziach przemysłu. Do branż, w których mika jest niezwykle ceniona, zalicza się przemysł kosmetyczny. Zwłaszcza producenci kosmetyków mineralnych korzystają z naturalnych złóż miki. Jakie cechy powodują, że ten minerał jest szczególnie ceniony? W jakich produktach można go znaleźć? Czy jest bezpieczny?

  • Wazelina – jak działa?

    Wazelina od lat cieszy się popularnością wśród ludzi w każdym wieku ze względu na jej uniwersalne zastosowanie. W poniższym artykule omawiamy wszystkie zalety i właściwości wazeliny, a także sprawdzamy, czy jej stosowanie jest bezpieczne.

  • Silikony w kosmetykach – czy są bezpieczne?

    Silikony to składniki zaliczające się do tych niesłusznie uznawanych za niebezpieczne. Przybliżamy fakty i obalamy mity z nimi związane. Podpowiadamy: jakie właściwości mają silikony? W których kosmetykach znajdziemy silikony? Czy są bezpieczne? Dla kogo kosmetyki z silikonami są wskazane, a kto powinien od nich stronić?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij