Zespół Reye’a – przyczyny, objawy i leczenie choroby Reye’a u dzieci
Michał Posmykiewicz

Zespół Reye’a – przyczyny, objawy i leczenie choroby Reye’a u dzieci

Zespół Reye’a to rzadka choroba dotykająca najczęściej dzieci w wieku 4–12 lat, której przyczyną jest przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego. Choroba Reye’a to ostra encefalopatia, która powoduje obrzęk mózgu i wątroby, w konsekwencji uszkodzenie układu nerwowego, a w 50 proc. przypadków nawet śmierć. Jakie są dokładne objawy zespołu Reye’a? Jak się go diagnozuje i leczy?

Co to jest zespół Reye’a?

Zespół Reye’a jest rzadką, ale groźną chorobą. Najczęściej rozwija się ona u dzieci w wieku pomiędzy 4 a 12 rokiem życia. Choroba Reye’a jest efektem stosowania u dzieci kwasu acetylosalicylowego, zazwyczaj pacjenci zapadają na zespół Rey’a w okresie jesienno-zimowym, czyli czasie występowania największej zachorowalności na różnego rodzaju infekcje.

Ilość chorych n zespół Reye’a w dzisiejszych czasach znacząco spadła, albowiem lekarze mają już świadomość istnienia tej jednostki chorobowej i nie zalecają preparatów z kwasem acetylosalicylowym dzieciom poniżej 12. roku życia. Częściej zespół Reye’a obserwuje się wśród bliźniąt i wśród rodzeństwa. Tak samo często z powodu zespołu Reye’a mogą cierpieć kobiety, jak i mężczyźni . 

Zespół Reye’a – przyczyny

Za rozwój choroby odpowiedzialne jest niewłaściwe leczenie różnego rodzaju infekcji wirusowych i bakteryjnych u dzieci –podawanie im preparatów z kwasem acetylosalicylowym celem obniżenia gorączki.

Kwas acetylosalicylowy znajduje się w wielu środkach dostępnych w aptece bez recepty, najbardziej popularnym środkiem z kwasem acetylosalicylowy jest aspiryna, która kiedyś była głównym lekiem do walki z gorączką, także u dzieci. Zespół Reye’a zwykle pojawia się po kilku dniach po przebyciu infekcji wirusowej, która właśnie leczona była aspiryną. 

Obecnie stosowanie aspiryny i innych preparatów z kwasem acetylosalicylowym jest bezwzględnie przeciwwskazane u dzieci do 12 roku życia, chyba że cierpią one z powodu choroby Kawasaki, w przebiegu której kwas acetylosalicylowy jest środkiem, który jest niezbędny w prowadzeniu terapii.

Trzeba pamiętać o tym, że zespół Reye’a zazwyczaj powstaje po przechorowaniu przez pacjenta infekcji wywołanej wirusem grypy i paragrypy, jak również po zakażeniu wirusem ospy wietrznej, różyczki, świnki oraz po infekcji adenowirusowej. Zdarza się także, że w sporadycznych przypadkach dochodzi do rozwoju zespołu Reye’ a u pacjentów leczonych niektórymi lekami przeciwpadaczkowymi oraz na skutek kontaktu z pewnymi substancjami toksycznymi, takimi jak: pestycydy, insektycydy oraz niektóre farby i ich rozpuszczalniki.

Powiązane produkty

Zespół Reye’a – objawy

Początkowo dominującymi objawami są dolegliwości związane z nieżytem górnych dróg oddechowych. Pojawia się zatem katar, pokasływanie, czasami chrypka oraz podwyższona temperatura ciała. Czasami występują też zaburzenia żołądkowo–jelitowe, takie jak rozluźnione stolce czy wymioty.

W późniejszej fazie choroby, mniej więcej po upływie 3–6 dni od jej rozpoczęcia, dołączają inne objawy. Są to: bardzo uporczywe i chlustające wymioty, zaburzenia ze strony układu nerwowego, takie jak drgawki, majaczenie, nadmierne pobudzenie lub z czasem narastająca senność, która może skończyć się nawet śpiączką, zaburzenia oddychania oraz przyspieszenie czynności serca, znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Obecne jest także wzmożone napięcie mięśniowe, dochodzi również do obrzęku mózgu. Finalnie u chorego pojawia się niezapalne uszkodzenie mózgu, czyli encefalopatia oraz znacznego stopnia niewydolność wątroby.

Ostra encefalopatia z tłuszczowym zwyrodnieniem wątroby i narządów wewnętrznych powoduje, że choroba kończy się bardzo często śmiercią, a w najlepszych przypadkach różnego rodzaju neurologicznymi uszczerbkami na zdrowiu.

Zespół Reye’a – rozpoznanie

W badaniach laboratoryjnych w przebiegu zespołu Reye’a stwierdza się znaczne podwyższenie poziomu aminotransferaz wątrobowych (ALAT i ASPAT) oraz bardzo duże stężenie amoniaku. Dodatkowo obserwuje się także obniżony poziom glukozy oraz znaczny wzrost poziomu białych krwinek, czyli leukocytozy w morfologii krwi. Obniża się też wskaźnik protrombinowy, będący jednym z czynników krzepnięcia krwi. Płyn mózgowo–rdzeniowy, który jest oddawany do badania, ma zawsze charakter niezapalny.

Zespół Reye’a – leczenie

Zespół Reye’a wymaga bezwzględnie leczenia w warunkach szpitalnych, cierpiący z jego powodu pacjent jak najszybciej powinien znaleźć się w oddziale intensywnej opieki medycznej. Leczenie polega na wyrównywaniu wszelkiego rodzaju zaburzeń w organizmie chorego, podawane są, w formie dożylnej, leki działające przeciwgorączkowo oraz przeciwobrzękowo, aby nie dopuścić do rozwoju obrzęku mózgu lub skutecznie go zmniejszyć, jeśli już doszło do jego powstania. Poza tym pacjent ma bardzo dokładnie i wnikliwie monitorowane wszystkie parametry życiowe, między innymi ciśnienie tętnicze krwi, tętno czy saturację.

Zespół Reye’a – profilaktyka

Jedynym działaniem profilaktycznym, dzięki któremu możemy uniknąć zespołu Reya’a jest niepodawanie dzieciom preparatów z kwasem acetylosalicylowym w przebiegu chorób wirusowych. Przeciwwskazanie to obejmuje dzieci do 12 roku życia.

Dzieciom starszym aspirynę i inne środki z kwasem acetylosalicylowym można już podawać. Maluchom zaś w przebiegu infekcji, celem obniżenia gorączki, należy ordynować preparaty zawierające w swym składzie ibuprofen lub też paracetamol – są one tak samo skuteczne, jak kwas acetylosalicylowy, a dzięki takiemu postępowaniu będziemy mieć gwarancję, że dojdzie u dziecka do rozwoju zespołu Reye’a , który jest śmiertelnie niebezpieczny.

  1. W. Kozubski, P. P. Liberski, J. Moryś, Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 2013.
  2. A. Prusiński, Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2011.
  3. A. Szczeklik, P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych 2019, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • ADHD u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej

    ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Do objawów pozwalających rozpoznać ADHD należą: nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji oraz impulsywność. Nieleczone ADHD prowadzi do rozwoju problemów emocjonalnych, trudności w funkcjonowaniu społecznym, do obniżenia osiągnięć w nauce oraz do problemów w kontaktach z rówieśnikami. Jak rozpoznać to zaburzenie i jak pomóc dziecku z ADHD?

  • Standardowe mleko modyfikowane. Co znajduje się w mleku dla niemowląt?

    Kiedy dziecko jest zdrowe, nie ma alergii i większych problemów z trawieniem, można podawać mu tzw. standardowe mleko modyfikowane odpowiednie dla jego wieku. Takie preparaty mają na rynku status tzw. środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ich skład jest regulowany prawem i ściśle nadzorowany. Dlaczego jednak takie mleko jest nazywane modyfikowanym i na czym te modyfikacje polegają? Jednym z głównych składników mleka modyfikowanego jest mleko krowie. Mleko krowie różni się od ludzkiego pod wieloma względami. Zawartość podstawowych składników odżywczych – tłuszczu, białka i węglowodanów – jest inna w każdym z nich.

  • Aspirator do nosa — jak używać ręcznego, a jak elektrycznego?

    U noworodków i niemowląt katar może stanowić znaczące zagrożenie, ponieważ dzieci do ok. 1 roku życia oddychają wyłącznie przez nos. Występująca u najmłodszych zalegająca wydzielina w nosku powstrzymuje oddychanie, jedzenie i picie. Dodatkowo nieusunięta wydzielina może prowadzić do powikłań w postaci stanów zapalnych w obrębie oka, ucha, oskrzeli lub płuc, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka. Z pomocą przychodzą aspiratory do nosa, które można stosować u dzieci już od chwili narodzin. Są prostą, wygodną i bezpieczną metodą usuwania zalegającej wydzieliny u maluszka.

  • Wymioty u dziecka – przyczyny i skutki. Co robić, gdy dziecko wymiotuje?

    Ostatnio obserwujemy w Polsce gwałtowny wzrost liczby dzieci zgłaszających się do przychodni i szpitali z silnymi wymiotami. U dzieci wywoływane są one zwykle przez zakażenia wirusowe, bakteryjne, a także przez błędy dietetyczne. Co ma zrobić rodzic, gdy dziecko wymiotuje? Podpowiadamy.

  • Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

    Katar to częsta dolegliwość, która dotyka dzieci. Charakteryzuje się występowaniem wydzieliny w nosie oraz uczuciem niedrożności nosa. Do najczęstszych przyczyn nieżytu nosa u dzieci należą infekcje wirusowe oraz alergie. Przewlekły katar u dzieci może być objawem przerostu trzeciego migdałka lub chorób takich jak niedobory odporności czy mukowiscydoza. Podpowiadamy, co warto stosować na katar u dziecka.

  • Witamina D dla dzieci – dawkowanie, objawy i skutki niedoboru

    Witamina D jest hormonem steroidowym, który kontroluje wiele istotnych dla organizmu procesów. Dostarczenie jej (poprzez syntezę skórną oraz wraz z pożywieniem) jest szczególnie ważne w przypadku najmłodszych. Witamina D wpływa na układ kostny dzieci poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, działa immunomodulująco, podnosząc odporność i obniżając poziom cytokin prozapalnych, ma również działanie antykancerogenne oraz neuro- i kardioprotekcyjne. Jaką dawkę witaminy D podawać dziecku? Witamina D dla dzieci w kroplach, kapsułkach twist-off, sprayu czy tabletkach?

  • Objawy, które powinny cię zaniepokoić. Nowotwory u dziecka

    Aż 60% rodziców nie wie, na jakie objawy powinni zwrócić uwagę, aby w porę wykryć potencjalne choroby nowotworowe u swoich dzieci. Z kolei aż 80% dzieci, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową i w porę wdrożono leczenie, udaje się uratować. Na co zwrócić uwagę i co powinno zaniepokoić?

  • Jak podawać leki dziecku? Czopki, tabletki, inhalacje i syrop

    Podawanie leków dziecku w trakcie choroby to w wielu przypadkach nie lada wyzwanie. Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób prowadzić domowe leczenie, aby było jak najskuteczniejsze. Jak podawać dziecku tabletki oraz co zrobić, aby inhalacja była jak najbardziej efektywna?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij