Właściwości lecznicze borowin

Borowiny były już od dawna stosowane w medycynie naturalnej do leczenia różnego rodzaju urazów. Znane są także ze swych właściwości przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Po raz pierwszy zastosowano je w Polsce do zabiegu leczniczego w 1858 roku w Krynicy.

Borowiny przed zastosowaniem rozdrabnia się w taki sposób, aby ziarna były małej średnicy (około 2 mm). Po tej czynności miesza się je z wodą. Dopiero taka konsystencja „papki” torfowej jest wykorzystywana w kosmetyce i lecznictwie uzdrowiskowym. Niekiedy uzyskuje się pastę borowinową. W aptekach można kupić borowinę do kąpieli, sole rozgrzewające do stóp, szampony do włosów oraz sole borowinowe do zawijań i okładów.

Skład borowin to składniki organiczne: bituminy, pektyny, celuloza, hemiceluloza oraz kwasy huminowe. Związki te działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Wpływają stymulująco na przemianę materii, dotleniają tkanki. Borowiny to także bogactwo substancji czynnych biologicznie, takich jak enzymy, antybiotyki oraz niewielkie ilości materii typu hormonalnego. Są również obfite w sole mineralne: siarczany magnezu, potasu, glinu, sodu, związki żelaza, krzemu i wapnia, niezbędne do prawidłowej pracy organizmu (wówczas poprawnie funkcjonują wszystkie układy wewnętrzne ciała, skóra jest dobrze odżywiona, nawilżona, a włosy i paznokcie mocne).

Zabiegi borowinowe

Zabiegi borowinowe należą do zabiegów fizykalnych cieplnych. Temperatura oddziałująca jest wyższa niż temperatura ciała. Takie przegrzanie zwiększa przemianę materii, gdyż dochodzi do przekrwienia głęboko położonych tkanek, mięśni i stawów. Dzięki temu następuje spadek napięcia tkanek i ogólne rozluźnienie. Zabiegi tego rodzaju pomagają przy różnego rodzaju bólach pourazowych oraz spowodowanych chorobą. Ponadto sam skład chemiczny borowiny, czyli bogactwo soli mineralnych sprawia, że wspaniale pielęgnują skórę.

Zalecane jest wykonywanie zabiegów borowinowych w salonach kosmetycznych czy w uzdrowiskach, gdyż samo ich przygotowanie wymaga wiedzy. Nie bez znaczenia są wskazania oraz przeciwwskazania, o których powinien poinformować specjalista — zalecić lub wykluczyć wykonanie zabiegu. Po uzyskaniu potrzebnych informacji, można spróbować stosować takie kuracje w domu. Należy uważać, aby nie przegrzać torfu, co ma miejsce powyżej 65°C. Borowinę nakłada się na ciało, kiedy jej temperatura wynosi około 42°C. Dzięki temu już po kilku minutach ciepłota skóry osiąga 39°C (podwyższa to ogólną tempersturę ciała o 2-3°C). Im bardziej gęsta jest borowina, która zostanie zastosowana w zabiegu, tym wyższa jest ciepłota ciała.

Kąpiel borowinowa

Dzięki zastosowaniu kąpieli borowinowej dochodzi do powolnego i całościowego przegrzania ciała. Dzięki temu nie odczuwa się nagłego wzrostu ciepłoty, lecz miłe, relaksujące ciepło, które ma za zadanie poprawić krążenie krwi (usuwa produkty przemiany materii z tkanek, odżywia i dotlenia). Dochodzi do wzmożonej produkcji potu, co dodatkowo oczyszcza organizm. Przegrzana skóra jest coraz bardziej oczyszczona i łatwiej wchłania substancje odżywcze z borowiny. Kąpiel borowinową zaleca się po wysiłku fizycznym, gdyż dzięki przyśpieszonej przemianie materii organizm łatwiej usuwa metabolity wysiłkowe, a dzięki działaniu przeciwzapalnemu borowiny nie dochodzi do powstawania bolesnych zakwasów w mięśniach.

Kąpiel borowinowa polecana jest po treningach i ćwiczeniach. Zabieg można jednak wykonać dopiero w 7-8 godzinie po zakończonym wysiłku fizycznym. Tak samo jak w przypadku sauny, bardzo ważne jest spożycie dużej ilości wody mineralnej przed zabiegiem. Kąpiel borowinowa nie może być dłuższa niż 25 minut. Jeśli jest to pierwszy zabieg, warto ten czas skrócić do 10-15 minut i pilnie obserwować reakcję organizmu na działanie wysokiej temperatury.

Jeśli kąpiel wykonana była po ćwiczeniach, nie należy już korzystać w ten dzień z żadnych zabiegów, aby nie doprowadzić do ponownego rozgrzania skóry i ciała. Po kuracji w salonie kosmetycznym organizm powinien odpocząć, aby wyrównać temperaturę. W tym czasie kosmetyczka zazwyczaj proponuje zabieg pielęgnacyjny na twarz czy dłonie i stopy.

Zawijania i okłady

Borowina może być także stosowana do zabiegów miejscowych lub na większej powierzchni ciała. Wówczas wykonywane są okłady bądź zawijania. Torf zostaje podgrzewany do 40°C. Na odpowiednio oczyszczoną skórę nakładana jest pasta borowinowa. Warstwa borowiny powinna mieć około 5 cm grubości. Kolejnymi 5 cm pokrywane jest prześcieradło. Następnie pacjent zostaje nią owijany, okrywany folią i kocem. Taki zabieg powinien trwać nie dłużej niż 30 minut. Jeśli osoba korzystająca z zabiegu poczuje się źle, należy natychmiast poinformować o tym kosmetyczkę.

Zabiegi zawijania pastą borowinową polecane są przy leczeniu cellulitu, gdyż dochodzi wówczas do poprawy krążenia krwi, dotlenienia komórek i usunięcia toksyny. Działanie przeciwzapalne borowiny usprawnia pracę komórek tłuszczowych, a bogactwo soli mineralnych bardzo korzystnie wpływa na skórę. Zawijanie można wykonywać na zmęczone lub bolące stawy, plecy czy nogi (w przypadku kąpieli borowinowej dopiero w 7-8 godzinie po zakończonym treningu czy ćwiczeniach). Dzięki ogólnemu działaniu oczyszczającemu skóry i organizmu z toksyn oraz rozluźniającemu, te zabiegi polecane są każdej osobie. 

Borowinę można także stosować „na zimno”. Zostaje schładzana do temperatury około 2-5°C, następnie owijana w tkaninę (np. tetrę) i stosowana jako okład miejscowy (10-20 min). Taki zabieg wskazany jest przy urazach mechanicznych, przeciążeniach stawów czy wylewach podskórnych. Kiedy uraz jest ostry, wskazane jest powtarzenie kuracji  co 1,5-2 godziny.

Kuracja pitna

Borowina może być podawana doustnie w formie płynnej jako rozdrobniony, wysokogatunkowy proszek. Rozcieńcza się ją wodą destylowaną i filtruje. Taka kuracja pitna stosowana jest przy nadkwaśności żołądka, gdyż woda borowinowa obniża ilość kwasu solnego (zmniejsza się dzięki temu kwaśność treści pokarmowej).

Jonoforeza borowinowa, czyli zabiegi z użyciem prądu

Wysokogatunkowa pasta borowinowa jest wykorzystywana do zabiegów jonoforezy. Na daną partię ciała nakładana jest grubość 2-3 cm o temperaturze około 38°C. Następnie stosuje się podkład, a potem metalową blaszkę (katodę) w przeciwległym miejscu ciała. Zabieg trwa 15-30 minut. Należy z niego korzystać przez 3-4 tygodnie (po 3-4 kuracje na tydzień). Dzięki zastosowaniu prądu, sole mineralne z borowin są wprowadzane w skórę. Jest to jednak zabieg, który ma dość dużo przeciwwskazań i koniecznie należy poprzedzić go wywiadem kosmetycznym z pacjentem.

Zalecenia i przeciwwskazania korzystania z borowiny

Korzystanie z borowiny zalecane jest:

•  w zabiegach pielęgnacyjnych ciała,
•  w zabiegach antycellulitowych,
•  przy nieżycie żołądka,
•  przy urazach narządów ruchu,
•  przy chorobach reumatycznych,
•  przy chorobach zwyrodnieniowych.

Przeciwwskazania do zabiegów borowinowych:

•  ostre stany zapalne (nie można ich dodatkowo nagrzewać),
•  kruchość naczyń krwionośnych, żylaki, teleangiektazje,
•  nawet niewielka niewydolność krążeniowa,
•  problemy z ciśnieniem krwi, nadciśnienie oraz niskie ciśnienie,
•  miażdżyca,
•  niedokrwistość,
•  zapalenie żył,
•  choroby nerek,
•  choroby serca,
•  cukrzyca,
•  ciąża.

Borowina to bogactwo soli mineralnych — naturalna substancja pozbawiona jakichkolwiek sztucznych dodatków. Rozpoczęcie kuracji zalecane jest w gabinetach fizykoterapeutów lub w salonach kosmetycznych, gdzie można uzyskać porady dostosowane do indywidualnych potrzeb. W niektórych przypadkach zabieg może zostać wykluczony, gdyż oddziaływanie ciepłem na ciało, a tym samym podwyższanie temperatury całego organizmu może być szkodliwe dla pacjenta.