Azytromycyna, Azithromycinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o azytromycynie

Rok wprowadzenia na rynek
1991
Substancje aktywne
azytromycyna, dwuwodna azytromycyna
Działanie azytromycyny
przeciwbakteryjne
Postacie azytromycyny
krople do oczu, proszek do sporządzania zawiesiny doustnej, tabletki powlekane, zawiesina doustna
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ nerwowy i narządy zmysłów, układ oddechowy, układ płciowy żeński
Specjalności medyczne
Choroby płuc, Dermatologia i wenerologia, Medycyna rodzinna, Okulistyka, Otolaryngologia, Pediatria, Pulmonologia
Rys historyczny azytromycyny

Azytromycyna została wprowadzona na rynek w 1991 roku, jako antybiotyk makrolidowy o szerokim spektrum działania. W 2020 roku przeprowadzono badanie, które wykazało skuteczność azytromycyny w terapii skojarzonej z lekiem antymalarycznym (hydroksychlorochiną) przeciwko COVID-19. 

Wzór sumaryczny azytromycyny

C38H72N2O12

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające azytromycynę

Wskazania do stosowania azytromycyny

Azytromycyna stosowana jest w zakażeniach drobnoustrojami wrażliwymi na tę substancję między innymi: ostre bakteryjne zapalenie ucha środkowego, zakażenia skóry i tkanek miękkich (zapalenie mieszków włosowych, rumień wędrujący, róża, liszajec, wtórne ropne zapalenie skóry, trądzik pospolity), choroby przenoszone drogą płciową (niepowikłane zapalenie szyjki macicy i zapalenie cewki moczowej wywołane Chlamydia trachomatis). Azytromycynę stosuje się również w zakażeniach górnych dróg oddechowych (bakteryjne zapalenie gardła, zapalenie migdałków, zapalenie zatok), zakażeniach dolnych dróg oddechowych (bakteryjne zapalenie oskrzeli, zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, zewnątrzszpitalne zapalenie płuc), ropnym zapaleniu spojówek u dzieci i dorosłych, jagliczym zapaleniu spojówek wywołanym przez Chlamydia trachomatis u dzieci i dorosłych. 

Dawkowanie azytromycyny

Azytromycyna może być stosowana doustnie oraz w formie kropli do oczu.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, schorzeń towarzyszących itp.

Podanie doustne

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 250–1500 mg.

Podanie dospojówkowe

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych i dzieci: 7,48 mg

Przeciwskazania do stosowania azytromycyny

Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na  azytromycynę, erytromycynę, antybiotyki makrolidowe oraz ketolidowe. Azytromycyny nie należy stosować w przypadku występowania zakażonych ran pooparzeniowych. 

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania azytromycyny

Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania azytromycyny u pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby, gdyż może dochodzić do bardzo gwałtownego zapalenia wątroby, żółtaczki cholestatycznej, martwicy wątroby oraz niewydolności nerek. 

W rzadkich przypadkach po zastosowaniu azytromycyny możliwe jest wystąpienie rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego.

Po zastosowaniu azytromycyny u noworodków możliwe jest wystąpienie pylorostenozy (przerostowe zwężenie odźwiernika). 

Stosowanie azytromycyny może prowadzić do zaburzeń układu sercowo-naczyniowego: wydłużony okres repolaryzacji, wydłużony odstęp QT, zaburzenia rytmu serca, częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes. Azytromycynę należy stosować ostrożnie w przypadku pacjentów z wrodzonym lub potwierdzonym nabytym wydłużeniem odstępu QT, zaburzeniami elektrolitowymi, kliniczną bradykardią, arytmią oraz ciężką niewydolnością serca.

Należy zachować ostrożność podczas stosowania azytromycyny u pacjentów z miastenią, gdyż może powodować zaostrzenie zespołu miastenicznego. 

Stosowanie azytromycyny może prowadzić do zmiany prawidłowej flory bakteryjnej okrężnicy i nadmiernego namnożenia Clostridium difficile. Należy zwrócić uwagę na występowanie biegunki polekowej, która może prowadzić do zapalenia okrężnicy o przebiegu od łagodnego do śmiertelnego. 

Stosując azytromycynę w kuracji chorób układu płciowego należy wykluczyć jednoczesne występowanie T. pallidum. 

Azytromycyna powinna być ostrożnie stosowana w przypadku osób z chorobami psychicznymi i zaburzeniami neurologicznymi.

Azytromycyny w formie kropli do oczu nie należy wstrzykiwać ani podawać doustnie. 

Podczas stosowania azytromycyny dospojówkowo należy usunąć soczewki kontaktowe. 

Przeciwwskazania azytromycyny do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Nie jest zalecane jednoczesne przyjmowanie azytromycyny z alkaloidami sporyszu.

Interakcje azytromycyny z innymi substancjami czynnymi

Azytromycyna działa antagonistycznie zmniejszając skuteczność substancji.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cefadroksyl (Cefadroxil) cefalosporyny I generacji
Cefaklor (Cefaclor) cefalosporyny II generacji
Cefaleksyna (Cefalexinum) cefalosporyny I generacji
Cefazolina (Cefazolin) cefalosporyny I generacji
Cefepim (Cefepime) cefalosporyny IV generacji
Cefiksym (Cefixime) cefalosporyny III generacji
Cefotaksym (Cefotaxime) cefalosporyny III generacji
Ceftazydym (Ceftazidime) cefalosporyny III generacji
Ceftriakson (Ceftriaxone) cefalosporyny III generacji
Ceftybuten (Ceftibuten) cefalosporyny III generacji
Cefuroksym (Cefuroxime) cefalosporyny II generacji
Kwas mykofenolowy (Mycophenolic acid) inne leki immunosupresyjne
Wydłużenie odstępu QT i zaburzenia rytmu serca.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Alfuzosyna (Alfuzosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Anagrelid (Anagrelide) inne leki przeciwnowotworowe
Cerytynib (Ceritinib) inhibitory kinazy białkowej
Degareliks (Degarelix) inne leki przeciwnowotworowe
Dronedaron (Dronedarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Eliglustat (Eliglustat) VARIA / INNE
Klozapina (Clozapine) neuroleptyki atypowe
Kryzotynib (Crizotinib) inhibitory kinazy białkowej
Ozymertynib (Osimertinib) inne leki przeciwnowotworowe
Sotalol (Sotalol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Sunitynib (Sunitinib) inne leki przeciwnowotworowe
Takrolimus (Tacrolimus) inhibitory kalcyneuryny
Tetrabenazyna (Tetrabenazine) leki hamujące wytwarzanie noradrenaliny
Tolterodyna (Tolterodine) leki stosowane w częstomoczu i w nietrzymaniu moczu
Tritlenek diarsenu (Arsenic trioxide) inne cytostatyki pochodzenia naturalnego
Tyzanidyna (Tizanidine) agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych
Worykonazol (Voriconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Haloperidol (Haloperidol) neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu
Azytromycyna zwiększa stężenie afatynibu we krwi.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Afatynib (Afatinib) inhibitory kinazy białkowej
Zmniejszona skuteczność terapii zakażeń P. aeruginosa u chorych na mukowiscydozę.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Tobramycyna (Tobramycin) aminoglikozydy
Nasilenie działania przeciwzakrzepowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Wzrost stężenia i ryzyka działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Digoksyna (Digoxin) glikozydy nasercowe
Ibrutynib (Ibrutinib) inhibitory kinazy białkowej
Nintedanib (Nintedanib) inhibitory kinazy białkowej
Pitawastatyna (Pitavastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Werapamil (Verapamil) leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy
Wismodegib (Vismodegib) inne leki przeciwnowotworowe
Biktegrawir (Bictegravir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Wzrost stężenia i nasilenie działania hipotensyjnego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amlodypina (Amlodipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Wzrost stężenia we krwi powodujący ryzyko miopatii i rabdomiolizy.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Simwastatyna (Simvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Wzrost stężenia we krwi i ryzyka krwawień.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K

Interakcje azytromycyny z pożywieniem

Bioaktywność azytromycyny maleje do 50% przy jednoczesnym przyjmowaniu z posiłkiem. W celu uniknięcia zmniejszenia działania oraz braku efektu terapeutycznego, azytromycynę należy przyjmować na czczo, 1 godzinę przed posiłkiem lub 2 godziny po posiłku. 

Interakcje azytromycyny z alkoholem

Nie wykazano interakcji pomiędzy spożywaniem alkoholu, a przyjmowaniem azytromycyny. Spożywanie alkoholu w czasie zakażenia nie jest zalecane, gdyż prowadzi do odwodnienia organizmu, zaburzeń snu oraz upośledzenia zdolności regeneracyjnych. 

Wpływ azytromycyny na prowadzenie pojazdów

Brak odpowiednich badań klinicznych wykazujących wpływ azytromycyny na zdolność obsługi maszyn i prowadzenie pojazdów. Należy jednak wziąć pod uwagę wystąpienie objawów niepożądanych takich jak drgawki i zawroty głowy w czasie wykonywania tych czynności. 

Inne rodzaje interakcji

Możliwe jest zatrucie sporyszem przy jednoczesnym stosowaniu z makrolidami, które objawia się skurczem naczyń krwionośnych i niedokrwieniem. Ze względu na możliwy efekt toksyczny nie zaleca się jednoczesnego przyjmowania z azytromycyną. 

Wpływ azytromycyny na ciążę

Brak jest wystarczających danych klinicznych dotyczących wpływu azytromycyny na ciążę. Badania przeprowadzone na organizmach zwierzęcych wykazały zdolność azytromycyny do przenikania przez łożysko, jednakże nie zaobserwowano aby powodowała uszkodzenia płodu. Stosowanie azytromycyny w trakcie ciąży zalecane jest jedynie w przypadku zdecydowanej konieczności. 

Wpływ azytromycyny na laktację

Azytromycyna obecna jest w mleku kobiecym. Brak jest wystarczających badań klinicznych dotyczących jej wpływu na dziecko, dlatego też dla bezpieczeństwa zalecane jest przerwanie laktacji w czasie stosowania azytromycyny do 2 dni po zakończonej kuracji. 

Wpływ azytromycyny na płodność

Brak danych klinicznych wykazujących wpływ stosowania azytromycyny na płodność u ludzi. Badania przeprowadzone na organizmach zwierzęcych wykazały zmniejszenie zdolności reprodukcyjnych. 

Skutki uboczne

biegunka
zaburzenia słuchu
ból brzucha
ból głowy
parestezje
zmniejszenie liczby białych krwinek
ból stawów
zaburzenia smaku
zaburzenia widzenia
zmęczenie
świąd
wymioty
wysypka
zawroty głowy
niestrawność
nudności
jadłowstręt
zwiększenie liczby eozynofilów
nadwrażliwość
bezsenność
ból w klatce piersiowej
duszność
eozynofilia
kołatanie serca
leukopenia
krwotok z macicy
nadmierne wydzielanie śliny
pokrzywka
nerwowość
drożdżyca
obrzęk naczynioruchowy
owrzodzenie jamy ustnej
senność
suchość błony śluzowej jamy ustnej
suchość skóry
wzdęcia
zaburzenia oddychania
zapalenie błony śluzowej żołądka
zapalenie skóry
zapalenie wątroby
zaparcia
złe samopoczucie
zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi
zwiększenie stężenia mocznika we krwi
neutropenia
trudności z połykaniem
nadmierne pocenie się
zakażenia grzybicze
uderzenia gorąca
gorączka
krwawienie z nosa
odbijanie
obrzęk twarzy
zakażenia pochwy
zapalenie płuc
ból mięśni
Zwiększenie stężenia bilirubiny
Zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowe
obniżenie hematokrytu
trudności w oddawaniu moczu
Ból pleców
ból szyi
zwiększenie płytek krwi
zapalenie gardła
obrzęk
osłabienie
zapalenie błony śluzowej nosa
obrzęk obwodowy
zwiększenie aktywności AspAT i AlAT
ból nerek
Zwiększenie stężenia glukozy
Zapalenie kości i stawów
gazy
zakażenia bakteryjne
zapalenie żołądka i jelit
zaburzenia czynności wątroby
nadwrażliwość na światło
żółtaczka cholestatyczna
pobudzenie
małopłytkowość
niepokój
piorunująca marskość wątroby
majaczenie
agresja
niedokrwistość hemolityczna
reakcja polekowa z eozynofilią i objawami uogólnionymi (DRESS)
reakcja anafilaktyczna, w tym obrzęk alergiczny i obrzęk naczynioruchowy
ostra niewydolność nerek
omamy
śródmiąższowe zapalenie nerek
rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Podanie dospojówkowe: swędzenie oraz pieczenie oczu po zakropleniu, nieostre widzenie, lepkość powiek, uczucie "ciała obcego", zapalenie spojówek, alergiczne zapalenie spojówek, wyprysk na powiekach, obrzęk powiek, przekrwienie spojówek, nadwrażliwość gałki ocznej, rumień powiek, zwiększone łzawienie po zakropleniu. 

Objawy przedawkowania azytromycyny

Po przyjęciu zbyt dużej ilości azytromycyny działania niepożądane są bardzo zbliżone do tych występujących po podaniu zwykłych dawek. Do charakterystycznych objawów przedawkowania makrolidów należą: przemijająca utrata słuchu, nudności, wymioty, biegunka. 

Mechanizm działania azytromycyny

Azytromycyna jest antybiotykiem przeciwbakteryjnym, który hamuje syntezę białka bakteryjnego. Wiążąc się z podjednostką 50s rybosomu blokuje translokację łańcucha peptydowego i RNA-zależną produkcję białka. Azytromycyna działa bakteriostatycznie, a przyjmowana w większej dawce bakteriobójczo. 

Wchłanianie azytromycyny

Azytromycyna po podaniu doustnym wchłaniana jest w około 37%, a stężenie maksymalne osiąga po 2–3 godzinach od momentu podania. Azytromycyna stosowana dospojówkowo nie przenika do krwioobiegu. 

Dystrybucja azytromycyny

Azytromycyna wiąże się z białkami osocza w 12–52% w zależności od stężenia w osoczu. 

Metabolizm azytromycyny

Azytromycyna metabolizowana jest do 10 metabolitów, które nie odgrywają roli w jej aktywności mikrobiologicznej. 

Wydalanie azytromycyny

Okres półtrwania azytromycyny wynosi od 2 do 4 dni. Wydalanie metabolitów odbywa się głównie z żółcią, część azytromycyny wydalana jest z moczem w niezmienionej postaci (około 12%). 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij